آنچه در این مطلب می خوانید
آندری اسلپنف (Andrey Slepnev)، وزیر تجارت اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)، بر اهمیت توافق تجارت آزاد با ایران تأکید کرد و این کشور را به دلیل موقعیت استراتژیک خود به عنوان یکی از شرکای اصلی در مرزهای جنوبی EAEU و بازیگری کلیدی در کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب (INST) معرفی کرد.
اسلپنف در مصاحبه‌ای با روزنامه ایزویستیا (Izvestiia) در روز جمعه، به دستاوردهای ایران در زمینه جایگزینی واردات، توسعه فناوری و مقاومت در برابر تحریم‌ها اشاره کرد.
او در خصوص وضعیت این توافق، که یک سال پیش امضا شده بود، گفت که فرآیند تصویب آن در چهار کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) تکمیل شده است. وی افزود:
“ما قصد داریم این توافق را در نشست آتی رهبران اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در سن پترزبورگ (Saint Petersburg) در پایان دسامبر ۲۰۲۴ (دی ۱۴۰۳) نهایی کنیم تا از ابتدای سال آینده به اجرا درآید.”
اسلپنف توضیح داد که تا پایان ۲۰۲۴، ۷۵ درصد از تجارت EAEU با کشورهای جنوب منطقه انجام خواهد شد، که این موضوع نشان‌دهنده تغییر قاطع در اولویت‌های تجاری این بلوک است. او اظهار داشت: “ما تمرکز تجاری خود را از کشورهای غربی به سمت جنوب تغییر داده‌ایم.”
پیش‌تر، اتحادیه اروپا (European Union) بیش از ۴۰ درصد از تجارت اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) را به خود اختصاص می‌داد، در حالی که کشورهای جنوب جهانی کمتر از نصف این سهم را داشتند. اسلپنف اضافه کرد:
“امروز، سهم شرکای اروپایی حدود ۲.۵ برابر کاهش یافته است، در حالی که تجارت با جنوب جهانی همچنان در حال رشد است. تا پایان سال ۲۰۲۴، انتظار داریم این سهم به ۷۵ درصد از حجم کل تجارت ما برسد.”
رشد تجارت ایران با کشورهای اوراسیا
اوایل ماه جاری، محمدعلی دهقان‌دهنوی (Mohammad-Ali Dehghan Dehnavi)، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران (TPO)، اعلام کرد که صادرات ایران به کشورهای اوراسیا از زمان امضای توافق‌نامه تجارت ترجیحی با اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) چهار سال پیش، ۲.۵ برابر افزایش یافته است. این دستاورد نشان‌دهنده موفقیت سیاست تجاری ایران است.
دهقان‌دهنوی این رشد چشمگیر را به کاهش تعرفه‌هایی نسبت داد که از طریق توافقات بین دو طرف اعمال شده است.
ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) همچنین در تاریخ ۲۵ دسامبر ۲۰۲۳ (۴ دی ۱۴۰۲) در شهر سن‌پترزبورگ (St. Petersburg)، روسیه، توافق‌نامه تجارت آزاد امضا کردند که هدف آن حذف موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای و تسهیل تعاملات اقتصادی و تجاری است. با اجرای کامل این توافق، ۸۷ درصد از کدهای تعرفه‌ای کالاهای تجاری بین ایران و کشورهای عضو EAEU به صفر خواهد رسید.
در دولت مسعود پزشکیان (Masoud Pezeshkian)، ایران بر تقویت روابط با کشورهای اوراسیا تأکید کرده است تا دسترسی به بازارهای جهانی افزایش یابد. این استراتژی منجر به رشد قابل‌توجهی شده است؛ بر اساس آخرین آمار گمرک ایران، صادرات به کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در پنج ماه نخست سال جاری شمسی (۲۰ مارس تا ۲۰ اوت) ۱۶ درصد افزایش داشته است. در این مدت، حجم صادرات به ۲.۲ میلیون تن متریک رسید که نشان‌دهنده رشد ۳۵ درصدی نسبت به سال گذشته است.
ایران همچنین با هیأتی عالی‌رتبه متشکل از نمایندگان بخش دولتی و خصوصی در نشست سالانه EAEU که در تاریخ ۳۰ سپتامبر و ۱ اکتبر (۸ و ۹ مهر) در ایروان (Yerevan)، ارمنستان برگزار شد، شرکت کرد. در این نشست، محمدرضا عارف (Mohammad Reza Aref)، معاون اول رئیس‌جمهور، بر تعهد ایران به گسترش روابط اقتصادی دوجانبه و چندجانبه با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) تأکید کرد.
موفقیت توافق‌نامه تجارت آزاد، استراتژی ایران برای ادغام عمیق‌تر در اقتصاد منطقه‌ای و تقویت حضور در بازارهای بین‌المللی را نشان می‌دهد.
