وزیر بهداشت ایران: افزایش قیمت دارو به دلیل نوسانات ارزی است

همزمان با انتشار گزارش‌هایی درباره کمبود مجدد داروهای بیماری‌های مزمن، محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت ایران، اعلام کرد که قیمت داروها به دلیل نوسانات ارزی در حال افزایش است و بی‌ثباتی نرخ ارز به‌طور مستقیم بر هزینه‌های دارو تأثیر می‌گذارد.

روز یکشنبه، ۵ ژانویه ۲۰۲۵ (16 دی ۱۴۰۳)، وزیر بهداشت همچنین وعده داد که برای جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت‌ها، دولت خسارات ناشی از نوسانات ارزی را به شرکت‌های بیمه جبران خواهد کرد تا مردم متحمل هزینه‌های اضافی نشوند.

بحران بدهی‌های دارویی و تجهیزات پزشکی

این وعده در شرایطی مطرح شد که مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، اعلام کرد که دولت ۳۶۰ هزار میلیارد ریال (تقریباً ۴۴۴.۵ میلیون دلار) بدهی دارویی دارد.
او همچنین به بدهی ۲۰۰ هزار میلیارد ریالی (تقریباً ۲۴۷ میلیون دلار) دولت بابت تجهیزات پزشکی اشاره کرد و افزود که ماهیت طولانی‌مدت این بدهی‌ها بحران نقدینگی را تشدید کرده است.

حذف و بازگشت ارز ترجیحی برای دارو

در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۴ (9 آذر ۱۴۰۳)، وزیر بهداشت ایران اعلام کرد که نرخ ارز ترجیحی برای دارو و تجهیزات پزشکی حذف خواهد شد و داروها با نرخ نیمایی وارد خواهند شد.
نرخ ارز نیمایی، که توسط بانک مرکزی ایران در سامانه یکپارچه معاملات ارزی تعیین می‌شود، در حال حاضر ۵۱۰,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار آمریکا است، در حالی که نرخ بازار آزاد به ۸۱۰,۰۰۰ ریال رسیده است.

با این حال، وزیر بهداشت یک روز بعد از این موضع خود عقب‌نشینی کرد و اعلام کرد که این یارانه‌های دولتی تا سال آینده ادامه خواهد یافت.
نرخ ترجیحی ۴۲,۰۰۰ ریالی برای دارو سال گذشته حذف شده بود و نرخ دقیق برای سال آینده هنوز تعیین نشده است.

بودجه سال ۲۰۲۵ و کاهش واردات کالاهای اساسی

در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۴ (1 آبان ۱۴۰۳)، با انتشار کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ مشخص شد که دولت مسعود پزشکیان قصد دارد تخصیص ارز خارجی برای واردات کالاهای اساسی را به ۱۲ میلیارد یورو کاهش دهد که ۲۰ درصد کمتر از سطح کنونی است.
همچنین، نرخ ارز برای این واردات از ۲۸۵,۰۰۰ ریال به ۳۸۵,۰۰۰ ریال به ازای هر یورو افزایش خواهد یافت.

تشدید کمبود دارو پس از حذف ارز ترجیحی

در تابستان ۱۴۰۱، دولت ابراهیم رئیسی به‌طور ناگهانی نرخ ارز ترجیحی برای دارو را که قبلاً ۴۲,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار آمریکا بود، در قالب طرحی به نام “دارویار” حذف کرد.
بر اساس گزارشی از کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در می ۲۰۲۴ (اردیبهشت ۱۴۰۳)، هزینه خرید دارو برای بیماران در عمل بیش از ۱۱۰ درصد افزایش یافته است.

علل اصلی کمبود دارو

در روزهای اخیر، گزارش‌های متعددی از کمبود شدید دارو در سراسر کشور منتشر شده است.
مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، بحران شدید نقدینگی در تأمین‌کنندگان دارویی را عامل اصلی کمبود دارو عنوان کرد.
او کنترل قیمت‌های دستوری را به عنوان دومین عامل مهم دانست و توضیح داد که برخی داروها – عمدتاً داروهای بیمارستانی – به دلیل عدم سودآوری تولید نمی‌شوند.