آنچه در این مطلب می خوانید
بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران (IRICA)، ارزش صادرات محصولات کشاورزی ایران به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در ۹ ماه نخست سال جاری شمسی (۲۰ مارس تا ۲۱ دسامبر ۲۰۲۴)، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۱ درصد افزایش یافته است.
طبق گزارش گمرک، ایران در این دوره ۵۹۴,۴۹۱ تن محصولات کشاورزی به ارزش ۴۶۷ میلیون دلار به اعضای اتحادیه اوراسیا صادر کرده است، که از نظر وزن نیز رشد ۷ درصدی نسبت به سال گذشته داشته است.
اهمیت توافق تجارت آزاد با ایران
در اواسط ماه دسامبر، آندری اسلپنف (Andrey Slepnev)، وزیر تجارت اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بر اهمیت توافق تجارت آزاد با ایران تأکید کرد و این کشور را بهدلیل موقعیت استراتژیک خود بهعنوان یک شریک اصلی در مرزهای جنوبی اتحادیه و نقش کلیدی آن در کریدور حملونقل بینالمللی شمال-جنوب (INSTC) معرفی نمود.
وی در مصاحبهای با روزنامه ایزوستیا (Izvestiia) به دستاوردهای ایران در جایگزینی واردات، توسعه فناوری، و مقاومت در برابر تحریمها اشاره کرد.
وضعیت توافق تجارت آزاد
اسلپنف در خصوص وضعیت این توافق که یک سال پیش امضا شده است، اظهار داشت که روند تصویب آن در چهار کشور عضو اتحادیه به پایان رسیده است. وی افزود:
“ما قصد داریم این توافق را در اجلاس پیشروی رهبران اتحادیه اوراسیا در سن پترزبورگ در پایان دسامبر سال ۲۰۲۴ نهایی کنیم تا از ابتدای سال آینده اجرایی شود.”
تغییرات در تجارت اتحادیه اوراسیا
پیش از این، اتحادیه اروپا بیش از ۴۰ درصد از تجارت اتحادیه اوراسیا را به خود اختصاص میداد، در حالی که سهم کشورهای جنوب جهانی کمتر از نصف بود. اسلپنف اعلام کرد:
“امروز سهم شرکای اروپایی حدود ۲.۵ برابر کاهش یافته است، در حالی که تجارت با جنوب جهانی همچنان در حال رشد است. انتظار داریم تا پایان سال ۲۰۲۴، این سهم به ۷۵ درصد از گردش تجاری ما برسد.”
رشد چشمگیر صادرات ایران به اوراسیا
اوایل ماه دسامبر، محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران (TPO)، اعلام کرد که صادرات ایران به کشورهای اوراسیا از زمان امضای توافق تجارت ترجیحی با این اتحادیه چهار سال پیش، ۲.۵ برابر افزایش یافته است. وی این رشد چشمگیر را موفقیتی برای سیاست تجاری ایران دانست.
دهقان دهنوی این رشد تصاعدی را به کاهش تعرفهها که از طریق توافقات میان دو طرف اعمال شده است، نسبت داد.
امضای توافق تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا
ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در تاریخ ۲۵ دسامبر ۲۰۲۳ (۴ دی ۱۴۰۲) در سن پترزبورگ، روسیه توافق تجارت آزاد امضا کردند. هدف از این توافق، حذف موانع تعرفهای و غیرتعرفهای و تسهیل تعاملات اقتصادی و تجاری است. پس از اجرای کامل این توافق، ۸۷ درصد از کدهای تعرفهای کالاهای تجاری بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه به صفر خواهد رسید.
تمرکز ایران بر تقویت روابط با کشورهای اوراسیا
دولت مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، بر تقویت روابط با کشورهای اوراسیا تأکید داشته است تا دسترسی ایران به بازارهای جهانی افزایش یابد. این استراتژی نتایج ملموسی به همراه داشته است؛ به طوری که بر اساس آمار جدید گمرک ایران، صادرات به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا در پنج ماه نخست سال جاری شمسی (۲۰ مارس تا ۲۰ اوت ۲۰۲۴) ۱۶ درصد افزایش یافته است. در این بازه زمانی، حجم صادرات به ۲.۲ میلیون تن متریک رسید که رشد ۳۵ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان میدهد.
حضور ایران در نشست سالانه EAEU
ایران در نشست سالانه اتحادیه اقتصادی اوراسیا که در تاریخهای ۳۰ سپتامبر و ۱ اکتبر ۲۰۲۴ (۸ و ۹ مهر ۱۴۰۳) در ایروان، ارمنستان برگزار شد، با هیأتی بلندپایه شامل نمایندگان بخشهای دولتی و خصوصی شرکت کرد.
در این نشست، محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور ایران، بار دیگر بر تعهد کشور به گسترش روابط اقتصادی دوجانبه و چندجانبه با کشورهای عضو اتحادیه تأکید کرد.
تأکید بر ادغام منطقهای و حضور بینالمللی
موفقیت توافق تجارت آزاد، استراتژی ایران برای ادغام عمیقتر در اقتصاد منطقهای و تقویت حضور در بازارهای بینالمللی را نشان میدهد. این توافق گامی اساسی در جهت توسعه اقتصادی و تقویت روابط تجاری ایران با کشورهای منطقه اوراسیا است.
