در حالی که میانگین تولید ناخالص داخلی سرانه در خاورمیانه در سال ۲۰۲۴ به ۱۳,۷۰۰ دلار می‌رسد، توزیع درآمد در سراسر منطقه به شدت نابرابر است.

از قطر ثروتمند به دلیل نفت تا یمن جنگ‌زده، شکوفایی کشورهای منطقه تحت تأثیر منابع طبیعی، عدم توازن قدرت، و سیاست‌های اقتصادی قرار دارد. امروزه منابع انرژی به عنوان مهم‌ترین عامل ثروت مطرح هستند. لازم به ذکر است که ۵۰ درصد از ذخایر جهانی نفت خام در این منطقه قرار دارد. در نتیجه، کشورهایی مانند قطر و امارات متحده عربی در میان ثروتمندترین کشورهای جهان قرار دارند.

نمودار تولید ناخالص داخلی کشورهای خاورمیانه

این نمودار، تولید ناخالص داخلی سرانه به تفکیک کشور در خاورمیانه را نشان می‌دهد که بر اساس داده‌های چشم‌انداز اقتصادی جهان اکتبر ۲۰۲۴ صندوق بین‌المللی پول (IMF) تهیه شده است.

تولید ناخالص داخلی سرانه در خاورمیانه: رتبه‌بندی کشورها در سال ۲۰۲۴

جدول زیر ثروت کشورهای خاورمیانه را بر اساس تولید ناخالص داخلی سرانه نشان می‌دهد:

تولید ناخالص داخلی خاورمیانه


قطر با ۷۱,۵۶۸ دلار به ازای هر نفر، ثروتمندترین کشور منطقه و نهمین کشور ثروتمند جهان از نظر تولید ناخالص داخلی سرانه است.

با در اختیار داشتن منابع گسترده انرژی، از جمله سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان، قطر به شهروندان خود آب و برق رایگان ارائه می‌دهد. علاوه بر این، این کشور سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در زیرساخت‌ها و صنایع نوظهور انجام داده است تا اقتصاد خود را در بلندمدت متنوع‌تر کند.

به همین ترتیب، امارات متحده عربی نیز برنامه‌های رفاهی برای شهروندان خود ارائه می‌دهد. برای مثال، تحصیل در مقاطع عالی رایگان است و ساکنان کم‌درآمد می‌توانند یارانه‌هایی برای غذا و سوخت دریافت کنند. در حالی که حدود ۸۰ درصد از درآمدهای دولتی از بخش نفت و گاز تأمین می‌شود، این کشور در حال انجام تلاش‌های گسترده‌ای برای گسترش پایه اقتصادی خود با سرمایه‌گذاری‌های عظیم در حوزه فناوری و انرژی‌های تجدیدپذیر است.

کشور بعدی در این رتبه‌بندی، عربستان سعودی است که میزبان بزرگ‌ترین شرکت انرژی جهان، آرامکو، است. این شرکت روزانه ۱۱ میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که معادل یک دهم تولید نفت جهان است. با جمعیتی نزدیک به ۳۷ میلیون نفر، تولید ناخالص داخلی سرانه عربستان کمتر از نصف قطر است که احتمالاً به دلیل توزیع بیشتر ثروت میان جمعیت کوچک ۲.۸ میلیونی قطر است.

در مقابل، یمن با تولید ناخالص داخلی سرانه ۴۶۵ دلار به دلیل بحران انسانی مداوم و جنگ داخلی ۱۰ ساله، کمترین رتبه را دارد. منابع طبیعی محدود نیز از عواملی است که بر اقتصاد این کشور تأثیر منفی گذاشته است، مشابه آن چه در اردن مشاهده می‌شود، جایی که تولید ناخالص داخلی سرانه تنها ۴,۶۸۲ دلار است.