عمان، همسایه‌ای با روابط پایدار و دوستانه با ایران

در میان کشورهای عربی منطقه، عمان یکی از کشورهایی است که همواره روابطی پایدار و دوستانه با ایران داشته است.

روابط میان ایران و عمان صرفاً به همسایگی محدود نمی‌شود، بلکه بر پایه اعتماد، دوستی و پیوندهای عمیق تاریخی، قومی و فرهنگی استوار است.

وجود چنین ارتباطات مستحکم و عمیقی میان دو کشور، بر اهمیت توسعه گردشگری بین ایران و عمان تأکید دارد، چون گسترش این بخش می‌تواند روابط اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دو ملت همسایه را تقویت کند.

در این راستا، عمان با روی باز از گردشگران ایرانی استقبال می‌کند.

گردشگران ایرانی در عمان مورد احترام بوده و تأثیر مثبتی بر توسعه گردشگری، تجارت و تبادلات فرهنگی میان دو کشور دارند. عمان و ایران روابط تاریخی و فرهنگی مشترکی دارند و سیاست‌های ویزای عمان برای مسافران ایرانی نسبتاً تسهیل‌شده و دوستانه بوده است.

مسجد جامع سلطان قابوس در مسقط (عکس از مهناز عبدی، خبرنگار)
مسجد جامع سلطان قابوس در مسقط (عکس از مهناز عبدی، خبرنگار)

سفر ایرانیان به عمان

گردشگری و مهمان‌نوازی

بسیاری از ایرانیان به عمان، به ‌ویژه مسقط، صلاله و مناطق ساحلی، برای گردشگری سفر می‌کنند.
آن‌ها از طبیعت زیبای عمان، مهمان‌نوازی گرم مردم این کشور و اماکن تاریخی آن لذت می‌برند.
برقراری پروازهای مستقیم و تسهیل روادید باعث افزایش سفر گردشگران ایرانی به عمان شده است.

تجارت و کسب‌وکار

تجار ایرانی به دلیل موقعیت راهبردی عمان و دسترسی آن به بازار شورای همکاری خلیج فارس (GCC)، به این کشور سفر می‌کنند.
تجارت دوجانبه، به‌ویژه در زمینه محصولات غذایی، مصالح ساختمانی و صنایع مرتبط با نفت، طی سال‌های اخیر تقویت شده است.

ابعاد فرهنگی و اجتماعی

جامعه عمان به دلیل تسامح و مهمان‌نوازی خود، مقصدی مناسب برای بازدیدکنندگان ایرانی محسوب می‌شود.
تأثیرات تاریخی و فرهنگی مشترک میان دو کشور، حس آشنایی و نزدیکی میان دو ملت ایجاد کرده است.

چالش‌ها و ملاحظات

عوامل سیاسی و اقتصادی گاهی بر میزان ورود گردشگران ایرانی به عمان تأثیر می‌گذارد.
تحریم‌های بین‌المللی گاهی موجب ایجاد مشکلات در تراکنش‌های بانکی و مالی می‌شود.

برداشت کلی

ایرانیان در عمان به‌طور کلی مورد استقبال قرار می‌گیرند و حضور آن‌ها به توسعه بخش‌های گردشگری و تجاری کمک می‌کند.
توسعه روابط میان دو کشور همچنان موجب افزایش منافع متقابل شده و عمان را به مقصدی جذاب برای ایرانیان تبدیل کرده است.

فروچاله بیمه در سواحل شرقی عمان (عکس از مهناز عبدی)

چرا عمان یک مقصد گردشگری شناخته‌شده برای ایرانیان نیست؟

با وجود شباهت‌های فرهنگی، مذهبی و جغرافیایی میان ایران و عمان، بخش گردشگری این کشور در میان ایرانیان چندان شناخته‌شده نیست. چندین عامل کلیدی در این مسئله نقش دارند:

۱. تبلیغات و بازاریابی محدود در ایران

برخلاف کشورهای حاشیه خلیج فارس (GCC) مانند امارات، عمان تبلیغات گسترده‌ای برای جذب گردشگران ایرانی انجام نداده است.
کمبود کمپین‌های تبلیغاتی و آگهی‌های فارسی‌زبان درباره جاذبه‌های گردشگری عمان باعث شده ایرانیان اطلاعات کمی درباره این کشور داشته باشند.
مقاصدی مانند دبی، ترکیه و مالزی به دلیل بازاریابی قوی‌تر، در میان ایرانیان محبوب‌تر شده‌اند.

۲. محدودیت پروازها و هزینه‌های سفر

پروازهای مستقیم بین ایران و عمان وجود دارد، اما تعداد آن‌ها در مقایسه با مقاصد منطقه‌ای دیگر محدود است.
قیمت بلیت‌های پرواز نسبتاً بالا است، که باعث می‌شود ایرانیان مقاصد ارزان‌تر و در دسترس‌تری را انتخاب کنند.

۳. موانع اقتصادی و مالی

به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، مسافران ایرانی در انجام پرداخت‌های بین‌المللی با چالش مواجه هستند.
عدم امکان استفاده از کارت‌های بانکی ایرانی در عمان سفر را برای گردشگران ایرانی دشوارتر کرده است.
نرخ ارز و محدودیت‌های مالی نیز بر توان مالی گردشگران تأثیر می‌گذارد.

۴. آگاهی کم از جاذبه‌های عمان

بسیاری از ایرانیان از تنوع جاذبه‌های گردشگری عمان، از جمله سواحل زیبا، کوه‌ها، بیابان‌ها و اماکن تاریخی اطلاع ندارند.
تصورات نادرستی وجود دارد که عمان صرفاً یک مرکز تجاری است و مقصدی تفریحی محسوب نمی‌شود.

۵. رقابت با سایر مقاصد گردشگری

کشورهای همسایه مانند امارات، ترکیه و ارمنستان به دلیل زیرساخت‌های گردشگری پیشرفته و سیاست‌های ویزایی آسان‌تر، ایرانیان بیشتری را جذب می‌کنند.
علاوه بر این، گردشگری داخلی در ایران نیز بسیار پررونق است، که باعث می‌شود عمان در اولویت سفرهای تفریحی ایرانیان قرار نگیرد.

۶. محدودیت در تبادلات فرهنگی و رسانه‌ای

رویدادهای فرهنگی عمان و تبلیغات رسانه‌ای این کشور به‌ندرت برای مخاطبان ایرانی طراحی می‌شوند.
کمبود راهنماها، وب‌سایت‌ها و بروشورهای گردشگری به زبان فارسی یک مانع زبانی برای برخی مسافران ایرانی ایجاد کرده است.

با وجود پتانسیل‌های فراوان عمان برای گردشگران ایرانی، عدم تبلیغات مؤثر، محدودیت‌های مالی و بانکی، رقابت با سایر مقاصد منطقه‌ای و نبود آگاهی کافی درباره جاذبه‌های گردشگری عمان باعث شده این کشور در میان ایرانیان به‌عنوان یک مقصد گردشگری کمتر شناخته شود.

قلعه نیزوا (Nizwa) در شهر نیزوا (عکس از مهناز عبدی)
قلعه نیزوا (Nizwa) در شهر نیزوا (عکس از مهناز عبدی)

پیشنهاداتی برای افزایش محبوبیت عمان در میان گردشگران ایرانی

  • افزایش تبلیغات گردشگری به زبان فارسی در رسانه‌های ایرانی و پلتفرم‌های اجتماعی برای معرفی جاذبه‌های عمان.
  • گسترش مسیرهای پروازی بین ایران و عمان و ارائه بلیت‌های رقابتی برای جذب مسافران بیشتر.
  • بهبود خدمات بانکی و روش‌های پرداخت برای مسافران ایرانی، از جمله امکان استفاده از کارت‌های اعتباری ایرانی یا ارائه راهکارهای جایگزین.
  • ارائه پکیج‌های ویژه گردشگری برای مسافران ایرانی، شامل تورهای تاریخی، مذهبی و طبیعت‌گردی.
  • تقویت همکاری بین آژانس‌های مسافرتی عمانی و ایرانی برای تسهیل فرآیند رزرو تورها و خدمات گردشگری.

با رفع این چالش‌ها، عمان می‌تواند خود را به‌عنوان یک مقصد گردشگری جذاب و در دسترس برای ایرانیان معرفی کند.

وادی شاب (Wadi Shab) در منطقه الشرقیه (Al Sharqiyah)
وادی شاب (Wadi Shab) در منطقه الشرقیه (Al Sharqiyah)

نقش دولت‌ها در گسترش روابط گردشگری دوجانبه

برای تقویت روابط گردشگری بین ایران و عمان، دولت‌های دو کشور می‌توانند اقداماتی را برای تسهیل سفر، افزایش تعداد گردشگران و تقویت پیوندهای فرهنگی و اقتصادی اجرا کنند. در ادامه برخی از پیشنهادهای کلیدی آورده شده است:

۱. تسهیل روند صدور ویزا

  • گسترش ویزای فرودگاهی (Visa on Arrival) یا ویزای الکترونیکی (e-Visa) برای مسافران ایرانی به عمان و بالعکس.
  • ارائه ویزای چندبار ورود برای مسافران پرتردد، به‌ویژه در بخش‌های گردشگری و تجاری.
  • کاهش هزینه‌های ویزا یا ارائه دوره‌های تبلیغاتی بدون ویزا برای تشویق سفرهای بیشتر.

۲. افزایش پروازهای مستقیم و تقویت ارتباطات حمل‌ونقلی

  • افزایش پروازهای مستقیم بین شهرهای مهم مانند مسقط، تهران، شیراز، مشهد، اصفهان و صلاله.
  • تشویق شرکت‌های هواپیمایی اقتصادی برای ارائه بلیت‌های ارزان‌قیمت جهت جذب گردشگران بیشتر.
  • توسعه سفرهای دریایی بین بندرعباس و بنادر عمانی مانند صحار و مسقط.

۳. تقویت سرمایه‌گذاری و همکاری در حوزه گردشگری

  • تسهیل سرمایه‌گذاری‌های مشترک در صنعت هتلداری و گردشگری، از جمله سرمایه‌گذاری ایرانیان در هتل‌ها و اقامتگاه‌های عمان.
  • افزایش همکاری بین آژانس‌های گردشگری عمانی و ایرانی برای ارائه پکیج‌های گردشگری متنوع.
  • توسعه گردشگری لوکس و پزشکی، به‌ویژه در شهرهای مسقط و صلاله.

۴. تبلیغات و بازاریابی مشترک

  • برگزاری نمایشگاه‌های گردشگری و برنامه‌های تبادل فرهنگی برای معرفی جاذبه‌های هر کشور.
  • اجرای کمپین‌های مشترک گردشگری برای معرفی میراث تاریخی، پیوندهای فرهنگی و طبیعت زیبای ایران و عمان.
  • ارائه خدمات گردشگری به زبان فارسی در عمان و به زبان عربی در ایران.

۵. تسهیل تبادل ارز و خدمات بانکی

  • ایجاد مکانیزم‌های آسان‌تر برای تبدیل ارز بین ریال عمانی و ریال ایرانی.
  • تشویق مؤسسات مالی برای ایجاد راهکارهای جایگزین پرداخت برای گردشگران ایرانی.
  • معرفی گزینه‌های پرداخت دیجیتالی برای گردشگران ایرانی جهت تسهیل تراکنش‌های مالی در عمان.

۶. توسعه بخش‌های خاص گردشگری

  • توسعه گردشگری پزشکی و جذب بیماران ایرانی به مراکز درمانی عمان.
  • ترویج گردشگری اکوتوریسم و ماجراجویی در بیابان‌ها، کوه‌ها و سواحل عمان.
  • حمایت از گردشگری مذهبی و تاریخی، شامل بازدید از اماکن تاریخی و زیارتی در هر دو کشور.

با اجرای این اقدامات، دولت‌های ایران و عمان می‌توانند به طور قابل‌توجهی صنعت گردشگری را تقویت کرده، روابط اقتصادی را گسترش دهند و مزایای بلندمدتی برای هر دو کشور ایجاد کنند.