افزایش شکاف قیمتی میوه و سبزیجات در آستانه نوروز؛ اختلاف دو برابری بین بازارهای شهرداری و فروشگاه‌های سطح شهر

با نزدیک شدن به سال نو ایرانی (نوروز) در ۲۱ مارس ۲۰۲۵ (۱ فروردین ۱۴۰۴)، شکاف قیمتی بین میوه و سبزیجات عرضه‌شده در بازارهای شهرداری و فروشگاه‌های خرده‌فروشی در شهرهای ایران به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.

در حالی که این محصولات در بازارهای شهرداری با قیمت‌های ارزان‌تر عرضه می‌شوند، در فروشگاه‌های سطح شهر گاهی تا دو برابر قیمت به فروش می‌رسند.

خبرگزاری دولتی برنا (Borna) با بررسی وضعیت قیمت‌ها گزارش داده است که خیار گلخانه‌ای در بازارهای شهرداری با نرخ ۴۳۰,۰۰۰ ریال به ازای هر کیلوگرم عرضه می‌شود، در حالی که همین محصول با همان کیفیت و وزن در فروشگاه‌های سطح شهر ۷۵۰,۰۰۰ ریال قیمت‌گذاری شده است.

در حال حاضر، نرخ دلار آمریکا در بازار ایران حدود 920,000 ریال است.

افزایش اختلاف قیمت میوه و سبزیجات؛ نبود نظارت بر زنجیره توزیع و قدرت خرید مردم

در بازارهای شهرداری، قیمت لیموترش ۶۴۰,۰۰۰ ریال به ازای هر کیلوگرم است، در حالی که در بازار آزاد، همین محصول با قیمت ۱.۴۴ میلیون ریال فروخته می‌شود.

این اختلاف قیمت در سایر محصولات نیز مشاهده می‌شود. به‌عنوان مثال، کاهو در بازارهای شهرداری ۲۴۰,۰۰۰ ریال در هر کیلوگرم قیمت دارد، اما در فروشگاه‌های سطح شهر به ۹۰۰,۰۰۰ ریال می‌رسد.

دلایل افزایش قیمت و نبود نظارت مؤثر

این اختلاف قیمتی نشان‌دهنده عدم نظارت کافی بر زنجیره تأمین و توزیع است. بر اساس گزارش‌ها، وجود واسطه‌های متعدد در فرآیند توزیع باعث افزایش هزینه‌ها شده و قیمت نهایی برای مصرف‌کنندگان را بالا برده است.

علاوه بر این، عدم شفافیت در قیمت‌گذاری و نبود برچسب‌های قیمت رسمی در فروشگاه‌های سطح شهر منجر به اختلاف قیمت بین مناطق مختلف شده است.

راهکارهای پیشنهادی برای کنترل قیمت‌ها

برای حل این مشکل، نهادهای مسئول باید نظارت مستمر و سختگیرانه‌تری را اعمال کنند. برخی از راهکارهای پیشنهادی شامل:

  • گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای ارائه قیمت‌های رقابتی
  • ایجاد پلتفرم‌های آنلاین برای نظارت بر قیمت‌ها
  • حمایت از تولیدکنندگان برای فروش مستقیم محصولات به مصرف‌کنندگان

در غیر این صورت، مصرف‌کنندگان مجبور خواهند شد میوه و سبزیجات را با قیمت‌های گزاف خریداری کنند، در حالی که امکان قیمت‌گذاری عادلانه‌تر وجود دارد.

کاهش قدرت خرید و خرید اقساطی کالاهای اساسی

گزارش‌های قبلی از رسانه‌های ایرانی نشان داده‌اند که افزایش شدید قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید، منجر به معرفی “طرح خرید اقساطی” برای کالاهای اساسی در شب یلدا شده است.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که خانوارهای کم‌درآمد یا مراسم خود را ساده‌تر برگزار کرده‌اند یا به‌طور کامل از جشن یلدا صرف‌نظر کرده‌اند.

وب‌سایت اقتصادی “اقتصاد ۱۰۰” (Eghtesad 100) گزارش داد که شرایط بد اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها را از خرید میوه و تنقلات ویژه تعطیلات محروم کرده است.