آنچه در این مطلب می خوانید
- در پی گفت و گوهای مثبت ایران و آمریکا و احتمال توافق در آینده، مذاکرات غیرمستقیمی با میانجی‌گری عمان برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای فزاینده تهران صورت گرفت.
- وزیر امور خارجه ایران می‌گوید که مذاکرات در جو “مثبت، آرام و سازنده” انجام شده است.
- دو طرف به دنبال یک توافق کوتاه‌مدت هستند و توافق کرده‌اند که هفته آینده دوباره مذاکرات را از سر بگیرند.
فضای مثبت گفتگوها
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، اعلام کرد:
گفتگوها در فضایی «سازنده، آرام و مثبت» انجام شده است. او همچنین اشاره کرد که هر دو طرف به دنبال رسیدن به توافق در کوتاه‌مدت هستند و گفت: «ما گفت‌وگو برای گفت‌وگو نمی‌خواهیم.»
کاخ سفید نیز این گفت‌وگوها را «بسیار مثبت و سازنده» توصیف کرد و افزود که:
مذاکرات با حضور استیون ویتکوف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، و آنا اسکروجیما، سفیر آمریکا در عمان، و عباس عراقچی انجام شده است.
در بیانیه‌ای آمده است: «این مسائل بسیار پیچیده هستند، و ارتباط مستقیم نماینده ویژه ویتکوف امروز گامی رو به جلو در جهت دستیابی به نتیجه‌ای سودمند برای هر دو طرف بود.»
مذاکرات غیرمستقیم به میانجی گری عمان
به گفته اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفت‌وگوهای روز شنبه به‌صورت غیرمستقیم و با میانجی‌گری عمان انجام شد، همان‌طور که ایران خواسته بود، نه رو در رو، آن‌گونه که ترامپ درخواست کرده بود. هر هیأت در اتاق جداگانه‌ای قرار داشت و پیام‌ها از طریق وزیر خارجه عمان رد و بدل می‌شد.
عراقچی گفت:
هیئت ایرانی پس از پایان گفتگوها، برخوردی کوتاه با هیئت آمریکایی به ریاست ویتکوف داشتند. او تصریح کرد که این برخورد بر اساس «آداب سیاسی» ایران صورت گرفته است.
گرانی‌ها از تشدید درگیری ها
با این حال، شکست در این مذاکرات می‌تواند ترس‌ها از تشدید درگیری در منطقه‌ای که بخش زیادی از نفت جهان را صادر می‌کند، افزایش دهد. تهران به کشورهای همسایه‌ای که پایگاه‌های آمریکایی دارند هشدار داده است که در صورت دخالت در هر حمله نظامی آمریکا به این کشور عضو اوپک، با «عواقب شدید» روبه‌رو خواهند شد.
عراقچی افزود:
اگر طرف مقابل (آمریکا) با موضع برابر وارد گفتگوها شود، شانس دستیابی به درک اولیه برای ادامه مذاکرات وجود دارد.
مواضع ایران در مذاکرات هسته ای
ایران در حالی که همچنان برنامه هسته‌ای خود را برای تولید انرژی صلح‌آمیز اعلام می‌کند، کشورهای غربی و اسرائیل معتقدند که این برنامه در واقع به‌طور مخفیانه به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است. ایران مدت‌هاست که ادعای تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را رد کرده، اما این نگرانی‌ها همچنان ادامه دارند. ایران همچنین مذاکره در خصوص توانمندی‌های دفاعی خود، از جمله برنامه موشکی بالستیکش، را رد کرده است.
چالش های پیش رو و امکان کاهش تنش ها در منطقه
ترامپ که در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش آمریکا را از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با تهران خارج کرد، بار دیگر رویکردی سخت‌تر به یک قدرت خاورمیانه‌ای اتخاذ کرده که برنامه هسته‌ای آن تهدیدی اساسی برای اسرائیل، متحد واشنگتن، به شمار می‌آید. از زمان بازگشت تحریم‌های فلج‌کننده علیه ایران، برنامه هسته‌ای این کشور پیشرفت کرده و ایران موفق به غنی‌سازی اورانیوم به ۶۰٪ خلوص شکافت‌پذیر شده است، که یک قدم فنی از سطح مورد نیاز برای ساخت بمب هسته‌ای است.
نشانه‌هایی از پیشرفت در این مذاکرات می‌تواند به کاهش تنش‌ها در منطقه‌ای که از سال ۲۰۲۳ با جنگ‌ها در غزه و لبنان، آتش‌بس موشکی بین ایران و اسرائیل، حملات حوثی‌ها به کشتی‌های دریای سرخ و سرنگونی دولت در سوریه دچار بحران شده است، کمک کند. این مذاکرات می‌تواند در نهایت به کاهش تنش‌ها و ایجاد ثبات در منطقه کمک کند.
