آنچه در این مطلب می خوانید
ترکیه و پاکستان قصد دارند ذخایر نفت و گاز تازه کشف‌شده در آب‌های سرزمینی پاکستان را به سطح آورده و مورد بهره‌برداری قرار دهند. این اقدام میتواند نقطه‌عطفی در بخش انرژی منطقه باشد. ترکیه و پاکستان در مسیر کشف چهارمین ذخیره بزرگ نفت و گاز در جهان قرار دارند و این کشف بزرگ میتواند تحولی عمده در وضعیت اقتصادی این دو کشور ایجاد کند.
در هفته جاری، دو کشور طی مراسمی در «مجمع سرمایه‌گذاری در معادن پاکستان ۲۰۲۵» که در اسلام‌آباد برگزار شد، توافق‌نامه‌ای برای همکاری مشترک در مزایده ۴۰ بلوک فراساحلی امضا کردند. دولت پاکستان در فوریه ۲۰۲۵ دور مزایده‌ای برای اعطای مجوزهای اکتشاف این بلوک‌ها که در حوضه‌های مکران و سند واقع شده‌اند، اعلام کرده بود.
به گزارش News.AZ، شرکت‌های Mari Energies Limited، شرکت توسعه نفت و گاز پاکستان (OGDCL) و شرکت نفت پاکستان (PPL) با همکاری شرکت دولتی ترکیه‌ای Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) در این مزایده شرکت خواهند کرد.
نشریه Modern Diplomacy گزارش داده که این کشف، که طی یک بررسی سه‌ساله انجام شده، اطلاعاتی را فراهم کرده که نشان می‌دهد این ذخیره چهارمین ذخیره بزرگ نفت و گاز جهان است. در حال حاضر، ونزوئلا، عربستان سعودی و کانادا بزرگ‌ترین ذخایر اثبات‌شده نفت را در اختیار دارند.
گفته می‌شود حجم این ذخایر به‌قدری زیاد است که میتواند مسیر اقتصادی پاکستان را که یک چهارم جمعیت آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند، دگرگون کند.
چرا شرکت های بزرگ نفتی علاقه ای نشان نمی‌دهند؟
اما یک سؤال مهم مطرح است: اگر این ذخایر واقعاً چنین پتانسیلی دارند، چرا تاکنون شرکت‌های بزرگ نفتی جهانی برای حفاری آن‌ها وارد عمل نشده‌اند؟
در مقاله‌ای از وب‌سایت Oilprice که در ژانویه ۲۰۲۴ منتشر شد، آمده است که شرکت شل در ژوئن ۲۰۲۳ اعلام کرده بود سهم خود در فعالیت‌های نفتی در پاکستان را به شرکت سعودی آرامکو واگذار می‌کند. همچنین مزایده ۱۸ بلوک نفت و گاز بازخورد بسیار ضعیفی از سوی پیشنهاددهندگان بین‌المللی دریافت کرد و حتی برای ۱۵ بلوک هیچ شرکتی پیشنهاد نداد.
در ژوئیه همان سال، وزیر نفت پاکستان، مصدق ملک، در گزارشی به کمیته پارلمانی اعلام کرد:
هیچ شرکت بین‌المللی‌ای علاقه‌مند به اکتشاف نفت و گاز فراساحلی در پاکستان نیست و شرکت‌های فعال در کشور نیز عمدتاً در فکر خروج هستند.
وی افزود که هزینه‌های امنیتی یکی از دلایل اصلی عدم تمایل شرکت‌هاست، زیرا «در مناطقی که شرکت‌ها به دنبال نفت و گاز هستند، باید مبلغ قابل‌توجهی برای حفظ امنیت کارکنان و دارایی‌های خود هزینه کنند»
از آنجا که تامین امنیت بر عهده دولت پاکستان است، این مسئله به چالشی جدی تبدیل شده است.
ناامنی؛ مانعی بزرگ بر سر راه سرمایه گذاری خارجی
در مارس ۲۰۲۴، پنج مهندس چینی در حمله‌ای انتحاری در شمال‌شرقی پاکستان کشته شدند. در این حادثه، یک خودرو حامل مواد منفجره با اتوبوس حامل کارکنان پروژه عظیم سد داسو در ایالت خیبر پختونخوا برخورد کرد. این پروژه بخشی از طرح ۶۲ میلیارد دلاری «کریدور اقتصادی چین-پاکستان» (CPEC) است و این حادثه باعث تعطیلی موقت پروژه‌های دیگر نیز شد.
اوایل همان ماه، شورشیان از «ارتش آزادی‌بخش بلوچستان» (BLA) به مجتمع اداره بندر گوادر که تحت مدیریت چین است، یورش بردند. این گروه جدایی‌طلب که برای استقلال بلوچستان مبارزه می‌کند، مسئولیت حمله را بر عهده گرفت.
با این حال، به گفته محمد علی، وزیر انرژی پاکستان:
این کشور دارای ۲۳۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز است و با سرمایه‌گذاری ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلاری طی دهه آینده می‌توان ۱۰٪ از این ذخایر را استخراج کرد؛ حرکتی که میتواند کاهش تولید فعلی گاز را متوقف کرده و جایگزین واردات انرژی شود.
فرصت های فراتر از نفت و گاز
علاوه بر منابع نفت و گاز، مناطق دریایی پاکستان دارای منابع طبیعی دیگری نیز هستند. به گزارش Modern Diplomacy، این مناطق از نظر مواد معدنی نظیر کبالت، نیکل و عناصر نادر خاکی بسیار غنی‌اند. هدف، بهره‌برداری از ظرفیت «اقتصاد آبی» پاکستان است.
در این گزارش آمده است:
پتانسیل موجود در اینجا فراتر از تولید برق است و کسب‌وکارهایی مانند ماهیگیری، زیست‌فناوری دریایی و حتی اکوتوریسم را نیز در بر می‌گیرد. تلاش هماهنگ برای گسترش این صنایع میتواند منابع درآمدی متنوع و فرصت‌های شغلی برای پاکستان ایجاد کرده و در نتیجه اقتصاد آن را تقویت کند.
در حالی‌که پاکستان هنوز توانایی فنی لازم برای استخراج در اعماق دریا را ندارد، علاقه جهانی به این حوزه در حال افزایش است و برخی شرکت‌ها در حال بررسی پتانسیل استخراج گره‌های پلیمتیالیک هستند که حاوی فلزات ارزشمند می‌باشند.
