دادهها روز شنبه نشان دادند که روسیه با پیشی گرفتن از عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳، به عنوان بزرگترین تامینکننده نفت خام چین شناخته شد، در حالی که بزرگترین واردکننده نفت خام جهان با خرید مقادیر عظیمی از نفت تخفیفخورده برای پالایشخانههای خود، تحریمهای غربی را نادیده گرفت.
دادههای گمرک چین نشان داد که روسیه سال گذشته رقم بیسابقه ۱۰۷.۰۲ میلیون تن نفت خام به چین صادر کرد، که معادل ۲.۱۴ میلیون بشکه در روز، و بسیار بیشتر از سایر صادرکنندگان عمده نفت مانند عربستان سعودی و عراق است.
واردات از عربستان سعودی، که پیش از این بزرگترین تامینکننده چین بود، ۱.۸ درصد کاهش یافت و به ۸۵.۹۶ میلیون تن رسید، چون این غول نفتی خاورمیانه سهم بازار خود را به نفت خام ارزانتر روسیه واگذار کرد.
نفت خام روسیه که پس از تحریمهای غربی به دنبال حمله کرملین به اوکراین در سال ۲۰۲۲، توسط بسیاری از خریداران بینالمللی طرد شده بود، بخش عمدهای از سال گذشته با تخفیفهای قابل توجهی نسبت به معیارهای بینالمللی معامله میشد، در حالی که سقف قیمتی نیز توسط غرب اعمال شده بود.
افزایش تقاضا از سوی پالایشگاههای چینی و هندی برای نفت با تخفیف، قیمت نفت خام روسی ESPO را در طول سال ۲۰۲۳ افزایش داد و آن را فراتر از سقف قیمت ۶۰ دلار به ازای هر بشکه که در دسامبر ۲۰۲۲ توسط گروه هفت تعیین شده بود، برد، چون گزینههای جایگزین حملونقل و بیمه برای دور زدن تحریمها افزایش یافت.
بر اساس اطلاعات به دست آمده از منابع تجاری، در مقایسه با اضافهبهای ۱ دلار برای محمولههای تحویلی در ماه اکتبر و تخفیف ۸.۵۰ دلار برای محمولههایی که در ماه مارس تحویل داده شدند، محمولههای نفت خام ESPO برای تحویل در ماه دسامبر با تخفیف حدود ۵۰ سنت تا ۲۰ سنت به ازای هر بشکه نسبت به معیار ICE Brent قیمتگذاری شدند.
در همین زمان، عربستان سعودی قیمتهای نفت مشهور خود، با نام عرب لایت (Arab Light)، را از ماه جولای افزایش داد، که برخی پالایشگاهها را به جستجو برای محمولههای ارزانتر سوق داد.
برای حمایت از قیمتها، عربستان سعودی و روسیه، دو کشور از کشور سه تولیدکننده برتر نفت جهان، سال گذشته کاهش تولید و صادرات را اعلام کردند. عربستان سعودی کاهش تولید ۱ میلیون بشکه در روز را در این سهماهه ادامه میدهد، در حالی که روسیه اعلام کرد که امسال کاهش صادرات خود را از ۳۰۰,۰۰۰ بشکه در روز به ۵۰۰,۰۰۰ بشکه در روز بیشتر خواهد کرد.
پالایشگاههای چینی از تجار واسطه برای مدیریت حملونقل و بیمه نفت خام روسیه استفاده میکنند تا از نقض تحریمهای غربی جلوگیری کنند.
خریداران همچنین از آبهای نزدیک مالزی به عنوان نقطه ترانزیت برای محمولههای تحریم شده از ایران و ونزوئلا استفاده میکنند. وارداتی که به عنوان مبدأ از مالزی ثبت شدهاند، سال گذشته ۵۳.۷ درصد افزایش یافتند.
با وجود تسهیل تحریمهای ایالات متحده علیه کاراکاس در ماه اکتبر پس از توافق بین دولت نیکولاس مادورو (Nicolas Maduro) و مخالفان سیاسی آن، چین واردات هیچ محموله رسمی نفت از ونزوئلا را در ماه دسامبر گزارش نکرد.
با وجود تشدید تنشهای ژئوپلیتیک بین پکن و واشنگتن،صادرات به چین از ایالات متحده سال گذشته ۸۱.۱ درصد افزایش یافت، چون تولید نفت خام ایالات متحده افزایش یافت. واردات کل نفت خام چین برای سال ۲۰۲۳ به رقم بیسابقه ۵۶۳.۹۹ میلیون تن رسید، که معادل ۱۱.۲۸ میلیون بشکه در روز است.
در جدول زیر، تغییرات ارقام مربوط به صادرات نفت کشورهای مختلف، با اشاره به حجمها به میلیون تن متریک و محاسبات تغییر درصد سالانه توسط رویترز، به تفصیل آمده است: