بر اساس گزارشهای رسانهای در ایران، قیمت نان در بیش از ۱۰ استان تا ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت.
یارانههای دولتی برای کنترل قیمت نان یکی از اقداماتی است که دولت ایران اتخاذ میکند، اما در سالهای اخیر، کمبودهای مالی منجر به افزایش قیمت نان شده است.
به گزارش روزنامه اعتماد، در نانواییهای سنتی، ۸۰ درصد از قیمت نهایی نان توسط یارانههای دولتی پوشش داده میشود و مردم ۲۰ درصد از قیمت واقعی را پرداخت میکنند. بنابراین، قیمت واقعی نان ۴ تا ۵ برابر قیمت فعلی است و با توجه به خط فقر در ایران، اگر چنین یارانههایی حذف شوند، بخش قابل توجهی از جمعیت زیر این خط با فشار بیشتری مواجه خواهند شد. نان در ایران به شدت مصرف میشود و یکی از اقلام اصلی غذایی است.
بنابراین، گندم همواره به عنوان کالای استراتژیک محسوب میشود که مستقیماً بر نان و قیمت آن تأثیر میگذارد. دولت در ایران گندم را از کشاورزان با قیمت تضمینی خریداری میکند و آن را به قیمت یارانهای برای استفاده نانواییها به فروش میرساند. با این حال، امسال مانند سالهای اخیر، دولت با مشکلاتی در پرداخت به موقع برای گندم خریداری شده از کشاورزان مواجه شده است که منجر به اعتراضاتی شده است.
چند روز پیش، دیوان محاسبات کشور از انحرافات در تأمین مالی یارانههای هدفمند و استقراض از منابع خزانهداری و بانک مرکزی خبر داد و اعلام کرد که وزارت امور اقتصادی و دارایی ۴۲۰ هزار میلیارد ریال (تقریباً ۶۸۵.۷۱۴ میلیون دلار) برای پرداخت به کشاورزان گندمکار از منابع صندوقهای اعتماد پرداخت کرده و بانک مرکزی نیز ۳۱۵ هزار میلیارد ریال (تقریباً ۵۱۴.۲۸۵ میلیون دلار) برای مطالبات کشاورزان بدون رعایت مقررات قانونی پرداخت کرده است. در همین حال، محمد جلالی، مشاور وزیر اقتصاد، نیز از افزایش هزینههای نانواییها خبر داد و گفت که قیمت نان باید افزایش یابد.
در این زمینه، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی نیز از افزایش ۲۵ درصدی قیمت نان خبر داد. این تصمیم در حالی اتخاذ شده است که مطالبات کشاورزان گندمکار استان هنوز پرداخت نشده و آنها با مشکلات مالی مواجه هستند.
افزایش قیمت نان در ۱۰ استان در حالی رخ میدهد که مرکز پژوهشهای مجلس قبلاً مبلغ یارانه نان برای سال ۲۰۲۴ را ناکافی دانسته بود.
به گزارش روزنامه اعتماد، دولت یارانه نان را در لایحه بودجه سال ۲۰۲۴ به مبلغ ۱.۴۳ کادریلیون ریال (تقریباً ۲.۳۳۴,۶۹۳ میلیارد دلار) برآورد کرده که نسبت به سال ۲۰۲۳، ۱۵۰ درصد افزایش داشته است. مرکز پژوهشهای مجلس در اولین سناریو اعتبار لازم برای یارانه نان در لایحه بودجه ۲۰۲۴ را حدود ۱.۹۲ کادریلیون ریال (تقریباً ۳.۱۳۴,۶۹۳ میلیارد دلار) و در سناریوی دوم ۱.۷۸ کادریلیون ریال (تقریباً ۲.۹۰۶,۱۲۲ میلیارد دلار) تخمین زده است.
روزنامه اعتماد اعلام کرد که تفاوت بین دو سناریوی برآورد شده تنها “در قیمت خرید تضمینی گندم” است و سایر عوامل ثابت هستند. بنابراین، در “خوشبینانهترین سناریو”، یارانه نان برای امسال با کسری حدود ۲۸۰ تریلیون ریال (تقریباً ۴۵۷.۱۴۲ میلیون دلار) مواجه خواهد بود و در “بدبینانهترین سناریو” کسری ۴۲۰ تریلیون ریال (تقریباً ۶۸۵.۷۱۴ میلیون دلار) وجود خواهد داشت، که افزایش قیمت نان را اجتنابناپذیر میسازد.
مسئله نان و یارانههای پرداختی برای آن یک موضوع حساس در ایران است، زیرا انحرافات بودجهای برای تأمین یارانه نان در دورههای مختلف دولتها رخ داده است.