دو عضو پیشین مجلس شورای اسلامی به عدم شفافیت درباره تسویه بدهی «۳۰ میلیارد دلاری» سوریه به ایران، درست پیش از سقوط حکومت بشار اسد به دست نیروهای مخالف، اشاره کرده‌اند.

بهرام پارسایی، نماینده سابق مجلس، در پستی در X (پیش‌تر توییتر) در تاریخ ۷ دسامبر ۲۰۲۴ (17 آذر ۱۴۰۳) نوشت:

«زمانی که در مجلس بودم، بدهی سوریه و بشار اسد به ایران ۳۰ میلیارد دلار بود که برخلاف اصل ۸۰ قانون اساسی، به تصویب مجلس نرسیده بود.»

پارسایی همچنین تأکید کرد که این بدهی، «با نرخ ارز ۷۰۰,۰۰۰ ریال به ازای هر دلار، برابر با بیست کوادریلیون ریال است. سرنوشت این مبلغ هنگفت چه شده است؟»

همزمان، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس، نوشت:

«در پاسخ به سودجویان جنگ و تحریم که می‌گویند “به خاطر ناآرامی‌های دمشق مذاکره را متوقف کنید!” جنگ سوریه جنگ ایران نیست. دولت هنوز درباره میلیاردها دلاری که در جنگ قبلی هزینه شده است شفاف‌سازی نکرده و نباید جان و مال ایرانیان را در معرض خطرات جدید قرار دهد.»

وی در ماه می ۲۰۲۴ (اردیبهشت ۱۴۰۳) نیز اظهار داشت که حکومت بشار اسد به ایران «۳۰ میلیارد دلار» بدهکار است.

بخشی از این بدهی ناشی از محموله‌های نفتی است که توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به سوریه ارائه شده است.

بر اساس داده‌های شرکت اطلاعات کالایی کپلر (Kpler)، در سال‌های اخیر دولت ایران به‌طور متوسط روزانه ۷۰,۰۰۰ تا ۸۰,۰۰۰ بشکه نفت به سوریه تحویل داده است. ارزش سالانه این نفت حدود ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

در شرایط پیشروی سریع مخالفان بشار اسد، گزارش‌هایی از آغاز خروج نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC) از سوریه منتشر شده است.

داده‌های کپلر نشان می‌دهد که ایران تا پایان ماه گذشته همچنان به ارسال نفت به سوریه ادامه داده است.

بدهی «۳۰ میلیارد دلاری» سوریه به ایران معادل سه برابر کل تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور است.

ریسک از دست دادن چنین بدهی هنگفتی در حالی مطرح است که دولت ایران مبالغ قابل توجهی را برای حمایت از نیروهای نیابتی خود در عراق، یمن و لبنان هزینه کرده است. به‌تازگی دبیرکل حزب‌الله لبنان اعلام کرد که با کمک مالی عمدتاً از سوی ایران، به هر خانواده‌ای که خانه‌اش در حملات اسرائیل به بیروت کاملاً تخریب شده است، مبلغ «۱۴,۰۰۰ دلار» پرداخت خواهد شد.

در همین حال، شهروندان ایرانی با فقر، تورم بی‌سابقه و بحران مسکن دست‌وپنجه نرم می‌کنند و رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، اخیراً از عدم تعادل‌های شدید پولی و کسری بودجه عظیم پرده برداشت.