تخمین کارشناسان از ذخایر رسمی طلای جهان در سه ماهه دوم سال 2023، به 38,764 تن رسید که بالاتر از رکورد قبلی آن از سال 1965 بود. این رکورد جدید تایید میکند که جهان وارد عصر جدیدی در مورد ذخایر طلا شده است. بانکهای مرکزی به انباشت طلا ادامه خواهند داد و نقش این فلز در سیستم پولی بینالمللی به قیمت از دست رفتن جایگاه دلار آمریکا افزایش خواهد یافت.
تحلیلگران به طور گسترده از محاسبات صندوق بینالمللی پول (IMF) برای ارزیابی کل داراییهای رسمی طلا استفاده میکنند، اگرچه آن چه معمولاً نادیده گرفته میشود، این است که این عدد بر اساس تخمینی توسط صندوق حاصل شده است.
هیچ بانک مرکزی در مورد ذخایر طلای خود شفاف نیست. بانک مرکزی چین (PBoC) گزارش میدهد که دارای 2,113 تن طلا است، در حالی که این یک راز آشکار در صنعت طلا است و بر اساس ارزیابیها، بانک مرکزی چین دارای ذخایر بسیار بیشتر از این میزان، حدود 5000 تن طلا، است.
به عنوان مثال دیگر، بانک مرکزی سوریه در سال 2011 ارائه گزارش در مورد میزان ذخایر طلای خود را متوقف کرد. برای محاسبه ذخایر جهانی، صندوق بینالمللی پول، با این فرض که سوریه هنوز 26 تن دارد، آخرین دادههای شناخته شده را ارائه میکند.
ارزیابی کارشناسان از ذخایر رسمی طلای جهان عمدتاً بر اساس نحوه جمعآوری مجموعههای جهانی توسط صندوق بینالمللی پول انجام میشود، و تفاوت اصلی آن «خریدهای گزارشنشدهای» است که توسط فعالان این صنعت ردیابی میشود. رویکرد کارشناسان برای ارزیابی میزان ذخایر شامل موارد زیر است:
- مبنای ارزیابی شامل آخرین نسخههای گزارشهای ثبت شده از سوی کلیه بانکهای مرکزی و مقامات پولی و همچنین مواردی است که گزارشدهی آنها از سالها قبل متوقف شده است.
- در مورد چین، از ارقام و آمارهای مربوط به سال 1995 استفاده میشود.
- خریدهای گزارش نشده توسط بانکهای مرکزی، غیر از بانک مرکزی چین، جمع میشوند که با تفاوت بین کل خریدهای تخمینی شورای جهانی طلا بر اساس تحقیقات میدانی و تغییرات گزارششده توسط همه بانکهای مرکزی در مجموع اندازهگیری میشود.
- ذخایر شناخته شده توسط صندوقهای ثروت دولتی در نظر گرفته میشوند.*
- طلای متعلق به موسسات مالی بینالمللی مانند بانک مرکزی اروپا و اتحادیه اقتصادی و پولی آفریقای غربی نیز اضافه شده است.
- سوآپ در ترازنامه بانک مرکزی ترکیه و بانک تسویه بینالمللی (BIS) کم میشود.
بر اساس این روش، ذخایر رسمی طلای جهانی در ژوئن 2023 به 38,764 تن رسید که تقریباً 400 تن بیشتر از بالاترین رقم قبلی در سال 1965، یعنی 38,347 تن، است.
رکورد جدید نشاندهنده تمایل بانکهای مرکزی در سرتاسر جهان به دور شدن از دلار آمریکا با ریسکهای آشکارتر طرف مقابل آن است. رویکرد بانکهای مرکزی برای انباشتن ذخایر طلا درست پس از بحران بزرگ مالی در سال 2008 و از زمانی شکل گرفت که این بانکها بیش از 7000 تن طلا خریداری کردند.
ارزش ذخایر طلای جهانی از آن لحظه 66 درصد رشد داشته است، در حالی که ذخایر ارز خارجی 30 درصد افزایش یافته است. در نتیجه، سهم طلا از ذخایر بینالمللی جهانی (طلا و ارز خارجی) از پایینترین میزان در سال 2015 در حال افزایش است.
اگر سهم طلا از کل ذخایر (در حال حاضر 17 درصد) به میانگین بلندمدت خود (58 درصد) نزدیک شود، قیمت طلا روند صعودی چشمگیری پیدا میکند. پیشتر، تخمین زده شده است که بهای طلا در ده سال آینده ممکن است به 8,000 دلار برسد.
به دلیل افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی، استفاده تسلیحاتی از دلار و سطوح بدهی بسیار بالا در سراسر جهان (که از لحاظ تاریخی از طریق تورم کاهش یافته است)، بانکهای مرکزی به خرید طلا در آینده نزدیک ادامه خواهند داد.
رکورد جدید در ذخایر طلا عمدتاً یک نقطه عطف نمادین محسوب میشود. بانکهای مرکزی خارجی عمدتاً دارای اوراق قرضه دولتی ایالات متحده (خزانه داری) به عنوان دارایی دلاری هستند. از آنجا که ذخایر طلای آنها در حال افزایش است، ذخایر اسمی آنها در خزانه در دهه گذشته تقریباً ثابت بوده است. بنابراین، در برابر افزایش گسترده بدهی دولتی ایالات متحده در هر سال، سهم بانکهای مرکزی خارجی که این اوراق را در اختیار دارند، به طور پیوسته در حال کاهش است. این پویایی میتواند منجر به بحران مالی در ایالات متحده شود و جذابیت دلار به عنوان یک ارز برای حفظ ارزش سرمایه را به میزان بیشتری از بین ببرد.
*مشخص نیست که صندوق بینالمللی پول دقیقاً چگونه مجموعههای طلای جهان را محاسبه میکند، اما تصور بر این است که آنها طلای متعلق به صندوقهای ثروت دولتی را شامل نمیشوند. ارقام ما شامل حدود 100 تن برای چنین صندوقهایی است.
