در سال 2022، قیمت نفت به بیش از 100 دلار در هر بشکه رسید و پس از یک سال آشفتگی کامل در بازارهای انرژی در پی تهاجم روسیه به اوکراین، به بالاترین حد خود در هشت سال گذشته رسید.
سود شرکتهای نفتی به دو برابر افزایش یافت و اقتصاد بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان رشد چشمگیری پیدا کرد.
اما کدام کشورها مسئول بیشترین عرضه نفت جهان هستند؟ با استفاده از دادههای حاصل از بررسی آماری انرژی جهانی توسط موسسه انرژی (Energy Institute)، ما بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان را به تصویر کشیده و رتبهبندی کردهایم.
تولید نفت بر اساس کشور، در سال 2022
ایالات متحده از سال 2018 بزرگترین تولیدکننده نفت جهان بوده است و در سال 2022، با تولید نزدیک به 18 میلیون بشکه در روز به سلطه خود ادامه داد. این میزان تقریباً یک پنجم عرضه نفت جهان را به خود اختصاص میداد.
تقریباً سه چهارم تولید نفت این کشور در پنج ایالت تگزاس، نیومکزیکو، داکوتای شمالی، آلاسکا و کلرادو انجام میشود.
ما سایر تولیدکنندگان عمده نفت در جهان را در جدول زیر رتبهبندی میکنیم.
پس از پیشروی قابلتوجه آمریکا در تولید نفت، عربستان سعودی (رتبه دوم) 12 میلیون بشکه در روز تولید کرد که حدود 13 درصد از عرضه جهانی را تشکیل میدهد.
روسیه با تولید 11 میلیون بشکه در روز در سال 2022، در رتبه سوم قرار گرفت. این سه غول بزرگ تولیدکننده نفت به همراه کانادا (رتبه چهارم) و عراق (رتبه پنجم) بیش از نیمی از کل عرضه نفت جهان را به خود اختصاص میدهند.
در همین حال، 10 تولیدکننده برتر نفت، از جمله کشورهایی که در رتبههای 6 تا 10 قرار دارند، یعنی چین، امارات، ایران، برزیل و کویت، تولید بیش از 70 درصد از نفت جهان را بر عهده دارند.
لازم به ذکر است که تمام 10 غول بزرگ نفتی تولید خود را بین سالهای 2021 تا 2022 افزایش دادند و در نتیجه تولید جهانی 4.2 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت.
مناطق عمده تولیدکننده نفت در سال 2022
خاورمیانه یک سوم تولید جهانی نفت و آمریکای شمالی تقریباً یک سوم دیگر حجم تولید را به خود اختصاص میدهند. کشورهای مستقل مشترکالمنافع – سازمانی متشکل از کشورهای تشکیلشده پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی – یکی دیگر از تولیدکنندگان بزرگ منطقهای نفت است که 15 درصد از سهم تولید جهانی را در اختیار دارد.
با این حال، آن چه در دادهها به صورت آشکاری مشهود است، کاهش سهم اروپا از تولید نفت است که اکنون 3 درصد از عرضه جهان را به خود اختصاص داده است. در 20 سال گذشته، تولید نفت اتحادیه اروپا بیش از 50 درصد کاهش یافته است که دلیل آن عوامل مختلفی از جمله قوانین سختگیرانه زیستمحیطی و تغییر به سمت استفاده از گاز طبیعی بوده است.
چهارچوب دیگری که برای تولید منطقهای در نظر گرفته میشود، مربوط به اعضای اوپک است که حدود 35 درصد از تولید نفت جهان و حدود 70 درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارند.
با در نظر گرفتن گروه 10 کشور صادرکننده نفت اوپک با موسوم به اوپک پلاس (OPEC+)، سهم تولید نفت به بیش از نیمی از عرضه جهان افزایش مییابد.
قانون تعادل بزرگ نفت
از آن جا که نفت رگ حیاتی اقتصاد مدرن است، کشورهایی که مقادیر قابل توجهی از تولید نفت را کنترل میکنند، از مزایای سیاسی و اقتصادی بسیار زیادی نیز برخوردار میشوند. کل این مناطق به شکوفایی اقتصادی رسیدهاند و جنگهای زیادی بر سر کنترل این منبع درگرفته است.
در عین حال، تلاشهای مداوم برای چرخش به سمت انرژیهای تجدیدپذیر، بسیاری از صادرکنندگان بزرگ نفت را وادار میکند تا اقتصاد خود را متنوع کنند. یک مثال قابل توجه عربستان سعودی است که صندوق سرمایهگذاری دولتی آن در شرکتهایی مانند Uber و WeWork سرمایهگذاری کرده است. با این حال، جهان همچنان به نفت نیاز دارد، چون نزدیک به یک سوم تقاضای جهانی انرژی را تامین میکند.