آنچه در این مقاله می خوانید
یک مقام در سازمان منطقه آزاد کیش اعلام کرد که در 10 ماه اول سال جاری (21 مارس 2023 – 20 ژانویه 2024)کالاهایی به ارزش 168 میلیون دلار از منطقه آزاد تجاری کیش، در جزیره جنوبی کیش، صادر شده است.
وحید زارع فکری، معاون سازمان منطقه آزاد کیش در امور اقتصادی و سرمایه‌گذاری، همچنین ارزش واردات به این منطقه را در دوره 10 ماهه مذکور 82 میلیون دلار عنوان کرد و گفت که تراز تجاری این منطقه در 10 ماه اول امسال 86 میلیون دلار مثبت بوده است.
او همچنین ارزش صادرات از منطقه آزاد کیش به سرزمین اصلی را در 10 ماه اول سال جاری 42 میلیون دلار برآورد کرد.
تاسیس مناطق آزاد تجاری (FTZs) در ایران به سال 1368 (مارس 1989 – مارس 1990) پس از کاهش درآمد نفتی کشور در سال قبل که دولت را به ترویج صادرات غیر نفتی ترغیب کرد، بازمی‌گردد.
دو منطقه آزاد تجاری اول ایران در جنوب کشور تاسیس شدند. اولین منطقه، منطقه آزاد تجاری کیش بود که در سال 1368 در جزیره کیش در خلیج فارس ایجاد شد و دومین منطقه، منطقه آزاد تجاری قشم بود که سال بعد در جزیره قشم در تنگه هرمز ایجاد شد.
پنج منطقه آزاد تجاری دیگر نیز از آن زمان در کشور ایجاد شده‌اند، که شامل چابهار در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، اروند در جنوب غربی استان خوزستان، انزلی در شمال استان گیلان، ارس در شرق آذربایجان شرقی و ماکو در غرب آذربایجان غربی، هر دو در شمال غرب کشور، هستند.
با توجه به پتانسیل بزرگ مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در تسریع توسعه اقتصادی، توسعه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی موجود و ایجاد مناطق جدید، یکی از رویکردهای اصلی اقتصادی دولت ایران شده است و دولت عزم خود را برای جذب سرمایه‌گذاری به این مناطق جزم کرده است.
در آگوست گذشته، حجت‌الله عبدالملکی، دبیر شورای عالی مناطق آزاد ایران، گفت که رشد سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در دوره فعالیت دولت جاری دو برابر شده است.
این مقام اظهار داشت که اجرای پروژه‌های توسعه‌ای نیز دو برابر شده است.
در مصاحبه‌ای که در ژوئن گذشته انجام شد، عبدالملکی گفت: “در گذشته، میزان سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده در مناطق بسیار محدود بود و دلیل آن این بود که فرصت‌های سرمایه‌گذاری و ظرفیت‌ها در این مناطق به خوبی معرفی نشده بودند. امسال (شروع شده در 21 مارس 2023)، ما برنامه‌ای را آغاز کردیم که، خدا را شکر، بسیار خوب عمل می‌کند و آن آماده‌سازی بسته‌های سرمایه‌گذاری و معرفی آن‌ها به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است.”
او افزود که این بسته‌ها در واقع طرح مطالعات امکان‌سنجی اولیه‌ای هستند که سودآوری آن طرح، میزان سرمایه مورد نیاز، مواد اولیه مورد نیاز، مسائل فنی و فناوری، مصرف‌کننده و بازار را نشان می‌دهد که در واقع مطالعات امکان‌سنجی آن پروژه است و نشان می‌دهد آیا پروژه سودآور است یا خیر.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد ایران در ادامه تاکید کرد: “عنوان «پناهگاه امن برای سرمایه‌گذاری» را به مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی ایران دادیم چون، اول از همه، هزینه تولید در این مناطق بسیار پایین است، هزینه زمین، هزینه نیروی کار، هزینه انرژی و هزینه دسترسی به مواد اولیه بسیار پایین است، و زیرساخت‌های مناسبی در این مناطق وجود دارد، و آن‌ها عمدتاً دسترسی خوبی به بازارهای جهانی، علاوه بر بازارهای داخلی دارند. و در این مناطق، تخفیف‌ها و معافیت‌های بسیار ویژه‌ای ارائه می‌شود”.
او تاکید کرد: “سودآوری در این مناطق بسیار بالا است و هدف ما با این بسته‌ها این است که کار سرمایه‌گذار را آسان کنیم.”
همانطور که عبدالملکی اعلام کرد، ایران از 850 بسته سرمایه‌گذاری خارجی در بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی چین برای سرمایه‌گذاری و تجارت (CIFIT) که در سپتامبر گذشته برگزار شد، رونمایی کرد.
گزارش شده است که این کشور بسته‌های آماده برای سرمایه‌گذاری در 48 منطقه آزاد تجاری و ویژه اقتصادی خود را در نمایشگاه مذکور ارائه داد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد ایران، که برای شرکت در رویداد مذکور به چین سفر کرده بود، در آن زمان گفت که 850 بسته سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش 15 میلیارد یورو آماده سرمایه‌گذاری شرکای خارجی بود که در آن نمایشگاه ارائه شد.
در اوایل دسامبر 2023، این مقام اعلام کرد که 1,000 بسته سرمایه‌گذاری به ارزش نه هزار میلیارد ریال (حدود 20 میلیارد یورو) آماده شده است تا به سرمایه‌گذاران در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی کشور ارائه شود.
در حاشیه دومین نمایشگاه اختصاصی اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در پنجم دسامبر، عبدالملکی به خبرنگاران گفت: “آماده‌سازی پروژه‌های سرمایه‌گذاری برای معرفی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به فعالان و سرمایه‌گذاران اقتصادی بین‌المللی از ابتدای سال جاری در دستور کار قرار گرفته است.”
او توضیح داد: “پروژه‌های سرمایه‌گذاری به عنوان ابزاری برای معرفی فرصت‌ها و مزایای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به فعالان اقتصادی در نظر گرفته می‌شوند. مطالعات اولیه هر یک از این پروژه‌ها انجام شده، زیرساخت‌ها فراهم و مجوزهای لازم صادر شده است.”
به گفته این مقام، بسته‌های سرمایه‌گذاری مذکور از ابتدای سال جاری در چهار مرحله رونمایی شده‌اند، و آخرین آن‌ها به ارزش 2.5 هزار میلیارد ریال (حدود 5.0 میلیارد دلار) در نمایشگاه اختصاصی EAEU ارائه شده است.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تاکید کرد که این مناطق به عنوان قطب‌های پیشرفت اقتصادی در نظر گرفته می‌شوند و افزود: “مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به عنوان مرزهای اقتصاد بین‌المللی کشور هستند و بیش از یک سوم صادرات غیرنفتی کشور از این مناطق انجام شده است.”
