آنچه در این مقاله می خوانید
طبق بیانیه‌های فعالان بازار و قیمت‌های درج شده در وب‌سایت‌ها و کانال‌های اطلاع‌رسانی قیمت طلا و ارز، روند کاهش ارزش پول ملی همچنان ادامه دارد.
نرخ تبادل دلار آمریکا به 580,000 ریال رسیده است که در ماه‌های اخیر دچار نوسانات قابل توجهی شده است، که از 500,000 به 600,000 ریال رسیده و سپس به 540,000 ریال بازگشته است.
برخی از کارشناسان معتقدند که با توجه به سیاست‌های مالی ایالات متحده و رویکرد کشورهای همسایه مانند ایران در امور ارزی، روند افزایشی ارزش دلار ادامه خواهد داشت.
رویترز در 15 بهمن (4 فوریه) گزارش داد که پس از بازدید یک مقام ارشد خزانه‌داری ایالات متحده از عراق، 8 بانک عراقی از معاملات دلار آمریکا منع شدند.
پیشتر، دولت عراق از بانک‌ها و مبادلات ارزی در کشور خود خواسته بود که در معاملات ارزی با ایران شرکت نکنند.
پیش از این، یک سخنگوی خزانه‌داری ایالات متحده اعلام کرد که واشنگتن به همکاری با عراق برای حفاظت از بخش مالی خود در برابر سوء استفاده جمهوری اسلامی ایران یا دیگر عوامل مخرب ادامه خواهد داد.
سقوط بازار سهام ایران
همزمان با افزایش مداوم قیمت دلار در بازار ایران، بازار سرمایه با “دومین رکود زمستانی” خود مواجه شده است.
یک کارشناس اقتصادی اظهار داشت که افراد باقی‌مانده در بازار سهام ایران دچار “سندرم استکهلم” شده‌اند.
در امور اقتصادی و بازار، سندروم استکهلم به حالتی اشاره دارد که در آن سرمایه‌گذاران یا مشارکت‌کنندگان بازار، علی‌رغم زیان‌ها یا عملکرد ضعیف مداوم یک سرمایه‌گذاری یا بازار خاص، احساس وفاداری یا دلبستگی ناعقلانی به آن دارند. این پدیده می‌تواند در مواردی رخ دهد که سرمایه‌گذاران به جای بررسی منطقی و عقلانی شواهد و تجدید نظر در تصمیم‌های سرمایه‌گذاری خود، به دلایل احساسی یا وابستگی غیرمنطقی، به سرمایه‌گذاری‌های زیان‌ده ادامه می‌دهند. این وضعیت می‌تواند به حفظ رفتارهای سرمایه‌گذاری زیان‌آور منجر شود، حتی وقتی که شواهد واضحی نشان از عدم کارایی آن سرمایه‌گذاری دارند.
رسانه‌ها گزارش می‌دهند که شاخص بازار بار دیگر به سطح حمایتی خود، حدود دو میلیون واحد، در ماه اخیر رسیده است.
خبرگزاری دولتی مهر نیز اعلام کرد که شاخص کل بورس در پایان معاملات ۲۷ فوریه (8 اسفند) با «سقوط شدید بیش از ۱۶,۰۰۰ واحدی» مواجه شده و «ارزش معاملات خرد» در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد.
بر اساس این گزارش، نوعی رکود و کسادی بازار سرمایه را فراگرفته و در معاملات ۲۷ فوریه «۵۶۰ نماد سهام در وضعیت منفی» و تنها «۳۴ نماد در صف خرید» قرار داشته‌اند.
برخی رسانه‌ها نیز به کاهش ۱۱۲ میلیارد دلاری ارزش کل بازار سرمایه از آغاز دولت سیزدهم اشاره کرده و اعلام کرده‌اند که ارزش فعلی آن «۱۴۴ میلیارد دلار» است.
در روزهای اخیر، همزمان با ادامه روند نزولی بازار سرمایه در ایران، برخی از سهامداران تجمعات اعتراضی را در مقابل ساختمان بورس تهران برگزار کرده‌اند.
لازم به ذکر است که بر اساس یک نظرسنجی، نمره سواد مالی ایرانیان حدود «۳۵ از ۱۰۰» است که از نمرات یمنی‌ها، کامبوجی‌ها، و پاراگوئه‌ای‌ها پایین‌تر است.
گزارش‌ها همچنین حاکی از آن است که خط فقر در ایران برای یک خانواده چهار نفره از ۲۵۰ میلیون ریال (تقریباً ۴۳۱ دلار) گذشته و شرایط زندگی برای مردم بسیار دشوار شده است، و همچنان که تورم بیش از ۵۰ درصد چالش‌های بیشتری را اضافه می‌کند، انتظار می‌رود تورم 100 درصد افزایش یابد.
لازم به ذکر است که حداقل دستمزد کارگران تا مارس ۲۰۲۴ تقریباً ۸۰ میلیون ریال (حدود ۱۷۴ دلار) است، در حالی که خط فقر در تهران بیش از ۳۰۰ میلیون ریال (تقریباً ۵۱۷ دلار) است.
مرتضی افقه، یک اقتصاددان وابسته به دولت، در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ (26 مهر 1402) اظهار داشت که در بهترین سناریو، ۳۰ میلیون نفر از جمعیت ۸۸ میلیونی ایران زیر خط فقر مطلق قرار دارند.
با این حال، بودجه در نظر گرفته شده برای سال 1403 فقر و بدبختی مردم ایران را تشدید خواهد کرد. بخش قابل توجهی از درآمد نفتی ایران برای اموری به غیر از رفاه و آسایش خود مردم این کشور استفاده می‌شود.
