آنچه در این مقاله می خوانید
جواد اوجی، وزیر نفت ایران، در جلسهای با حضور مسئولان کشورهای صادرکننده گاز در الجزایر ادعا کرد که در طی پنج سال آینده، با سرمایهگذاری ۷۰ میلیارد دلار، تولید روزانه گاز ایران از حدود ۱.۰۷ میلیارد متر مکعب فعلی به ۱.۳ میلیارد متر مکعب افزایش خواهد یافت.
اظهارات او در سوم مارس (13 اسفند) درباره تولید بیش از ۱ میلیارد متر مکعب گاز، در تضاد با بیانیهاش در روز قبل است، جایی که او از تولید کل گاز کشور در کل سال ۲۰۲۲ به میزان ۲۴۰ میلیارد متر مکعب نام برد، که معادل تولید روزانه ۶۷۵ میلیون متر مکعب است. این رقم با آمار بینالمللی و آمار رسمی دولت همخوانی دارد.
علاوه بر این، سندی از شرکت ملی گاز ایران نشان داد که کل گاز تحویلی به شبکه گاز کشور از ۲۱ مارس (1 فروردین 1402) تا ۲۳ جولای ۲۰۲۳ (1 مرداد 1402)، حدوداً روزانه ۶۴۲ میلیون متر مکعب بوده است. بنابراین، اوجی سطح تولید گاز کشور را ۴۲ درصد بالاتر از ارقام واقعی اعلام کرده است.
رویترز (Reuters) همچنین در مورد ادعاهای اوجی گزارش داد و اظهار داشت که انتظار میرود ایران در سالهای آینده با کسری روزانه گاز به میزان ۳۰۰ میلیون متر مکعب روبرو شود.
در حال حاضر، میانگین کسری روزانه گاز ایران حدود ۱۵۰ میلیون متر مکعب است، اما این رقم در زمستان دو برابر میشود.
ادعای اوجی مبنی بر سرمایهگذاری ۷۰ میلیارد دلاری در زمانی مطرح میشود که میانگین سرمایهگذاری سالانه ایران در میادین نفت و گاز کشور در سالهای اخیر تنها ۳ میلیارد دلار بوده است.
آمار رسمی از وزارت اقتصاد همچنین نشان میدهد که بدهی انباشته شرکت ملی نفت ایران، مسئول سرمایهگذاری در میادین نفت و گاز، تا سال ۲۰۲۱ به میزان نجومی ۱۶,۸۳۰ تریلیون ریال (تقریباً ۲۸ میلیارد دلار) رسیده است.
این رقم بر اساس نرخ ارز دلار امروز محاسبه شده است، در حالی که قیمت دلار در سال ۲۰۲۱ بسیار کمتر از این میزان بود.
گزارشهای قبلی به افزایش بدهی شرکت ملی نفت ایران اشاره کرده بودند که از ۸۰ میلیارد دلار فراتر رفته و آن را به بدهکارترین نهاد دولتی تبدیل کرده است.
ادعای اوجی مبنی بر رشد تولید، به این دلیل مورد تردید است که بخش ایرانی میدان گازی پارس جنوبی، که ۷۰ درصد به تولید گاز کشور کمک میکند، امسال وارد نیمه دوم عمر خود شده است. فشار این میدان هر سال ۷ اتمسفر کاهش مییابد، که منجر به کاهش سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعبی در میزان تولید میشود.
در فوریه ۲۰۲۴، صندوق توسعه ملی در گزارشی اعلام کرد که تقاضای داخلی گاز کشور تا سال ۲۰۴۱ نزدیک به دو برابر افزایش خواهد یافت و به بیش از ۵۱۰ میلیارد متر مکعب سالانه خواهد رسید. با این حال، در همین دوره، انتظار میرود تولید گاز کشور ۲۵ درصد کاهش یابد و به کمتر از ۱۸۰ میلیارد متر مکعب برسد، که معادل کمتر از ۴۵۰ میلیون متر مکعب در روز است.
بر اساس این گزارش، سطح تولید گاز کشور در سال ۲۰۴۱ تنها قادر خواهد بود “یک سوم” تقاضای داخلی را برآورده کند.
اوجی به همراه ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور، به الجزایر سفر کرد تا در جلسه کشورهای صادرکننده گاز شرکت کند.
اوجی همچنین ادعا کرد که رشد سالانه تولید گاز ایران در سالهای اخیر بیش از ۵ درصد بوده است، که با آمار رسمی و بینالمللی که نشان میدهد رشد تولید گاز ایران در سال ۲۰۲۲ تنها ۱ درصد بوده است، در تضاد است، و هنوز دادهای برای سال ۲۰۲۳ در دست نیست.
ایران در میان کشورهای تولیدکننده گاز جهان در چه جایگاهی قرار دارد؟
ایران به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی در جهان شناخته میشود و بر اساس گزارشهای بینالمللی، ایران پس از روسیه در رتبه دوم بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان قرار دارد. این کشور همچنین به عنوان یکی از کشورهای عضو اصلی اوپک (OPEC) و اوپک پلاس (OPEC+)، نقش مهمی در بازارهای انرژی جهانی ایفا میکند. ایران به دلیل تحریمهای بینالمللی و محدودیتهای سرمایهگذاری، نتوانسته است تمام پتانسیل تولیدی خود را در بخش گاز به کار گیرد، اما با وجود این، همچنان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز جهان است.