محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران (CBI)، برنامهریزی برای پایان سال آینده ایرانی (پایان مارس ۲۰۲۵) را دستیابی به نرخ رشد نقدینگی ۲۳ درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه ۲۰ درصد اعلام کرد.
فرزین در جلسهای با مدیران بانکهای کشور، گزارشی از آخرین تحولات اقتصادی کشور ارائه داد و گفت: “بر اساس آمارهای رسمی، نرخ رشد اقتصادی کشور طی 9 ماهه اول امسال ۴.۵ درصد بوده که با توجه به شرایط فعلی و نرخ رشد کشورهای منطقه در سال ۲۰۲۳، نرخ رشد مطلوبی است.”
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، در بخش خدمات، بر خلاف روند رشد پایین سالهای گذشته، نرخ رشد حدود 4 درصد بوده و در برخی بخشها مانند حمل و نقل و بخشهای عمده فروشی و خرده فروشی، نرخ رشد مناسبی حاصل شده است.
فرزین نرخ رشد بخش کشاورزی را در 9 ماه مذکور ۰.۷ درصد اعلام کرد که نشاندهنده کاهش جزئی نسبت به سال گذشته است.
این مقام مسئول گفت که در گروه صنعت و معدن، نرخ رشد ۳.۹ درصد بود که نسبت به دوره مشابه سال گذشته کاهش یافته است. البته برخی بخشهای زیرمجموعه صنعت و معدن نرخ رشد بالاتری داشتند.
او اشارهای نیز به اقدامات بانک مرکزی برای کنترل تورم و نرخ رشد نقدینگی در این سال کرد و گفت: “در ابتدای این سال، کشور با تشدید انتظارات تورمی و افزایش نرخ تورم، بهویژه در فروردین [اولین ماه تقویم ایرانی که از اواخر مارس آغاز میشود] مواجه بود. در سال ۱۴۰۲، قیمت کالاها و خدمات مصرفی به طور قابل توجهی کاهش یافت. بر اساس محاسبات بانک مرکزی، نرخ تورم نقطهای از ابتدای این سال تا پایان فروردین، ۲۲ واحد کاهش یافته است.
رشد نقدینگی در سال های اخیر در ایران چگونه بوده است؟
رشد نقدینگی در ایران طی سالهای اخیر به طور پیوسته افزایش یافته است. این رشد ناشی از عواملی نظیر افزایش پایه پولی، انتشار اوراق قرضه دولتی، و تسهیلات اعطایی بانکها بوده است. رشد نقدینگی به ویژه در دورههایی که با کسری بودجه دولت مواجه بودهایم، بیشتر شده است. این امر منجر به افزایش تورم و بالا رفتن هزینههای زندگی برای مردم شده است.
در سالهای اخیر، بهویژه پس از بازگشت تحریمها و کاهش درآمدهای نفتی، دولت برای تأمین مخارج خود به چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی روی آورده است، که این امر به رشد شتابان نقدینگی و فشار تورمی بیشتر منجر شده است.
بنابراین، رشد نقدینگی در ایران در سالهای اخیر به عنوان یکی از چالشهای اصلی اقتصادی شناخته میشود و ایجاد تعادل در آن نیازمند اتخاذ سیاستهای پولی و مالی مؤثر است.