آنچه در این مقاله می خوانید
به دلیل افزایش نرخ دلار، بازار املاک ایران در حال ورود به یک دوره جدید تورم توأم با رکود در سال 2024 (1403 خورشیدی) است.
سعید لطفی، دبیر اتحادیه مشاوران املاک، بازار مسکن را در بهار 2024 (اوایل 1403 خورشیدی) بررسی کرد و اظهار داشت که با رشد نرخ دلار، احتمال تکرار تورم توأم با رکود در بازار مسکن وجود دارد.
در مصاحبه‌ای با خبرگزاری دولتی ایلنا در 22 مارس (1 فروردین 1403 خورشیدی)، لطفی تأکید کرد که اعلام نرخ رسمی تورم از سوی دولت در آغاز سال نوی ایرانی، که از 20 مارس (30 اسفند 1402 خورشیدی) آغاز می‌شود، بر تمام بازارها، از جمله مسکن، تأثیر می‌گذارد.
در اواسط سپتامبر 2023 (اواخر شهریور 1402 خورشیدی)، روزنامه همشهری، ارگان خبری شهرداری تهران، رکود در بخش مسکن و ساختمان را تأیید کرد و اعلام داشت که بازار مسکن پس از افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها در زمستان 2022 (زمستان 1401 خورشیدی)، وارد یکی از سخت‌ترین دوره‌های رکود خود شده است.
این گزارش به کاهش گردش مالی در بازار مسکن و عدم توانایی برخی از توسعه‌دهندگان برای ادامه ساخت و ساز اشاره کرد و تأکید کرد که قطع تزریق نقدینگی توسط سیستم بانکی یکی از عوامل تأثیرگذار بر رکود در بخش ساخت و ساز است.
دبیر اتحادیه مشاوران املاک، در گفتگوی خود، به تعطیلات سال نو همزمان با ماه رمضان و معاملات بسیار ضعیف در ماه آوریل به دلیل انتظار بازار برای اعلام شاخص‌های اقتصادی مانند نرخ تورم اشاره کرد. او یادآور شد که تا زمانی که ثباتی در بازار مسکن مشاهده نشود، خبری از معاملات در آن نخواهد بود.
تورم توأم با رکود به افزایش متوسط قیمت‌ها با وجود کاهش معاملات و میزان تقاضا اشاره دارد.
به گفته لطفی، قدرت خرید مردم با قیمت‌های فعلی بازار مسکن همخوانی ندارد و با افزایش قیمت‌ها، حجم معاملات بیشتر کاهش خواهد یافت، که در نهایت منجر به کاهش قدرت خرید مردم می‌شود.
لطفی به تجربه تورم توأم با رکود در بازار مسکن در سال‌های گذشته اشاره و خاطرنشان کرد که بازار در حال حاضر “در رکود است و حجم معاملات آن کاهش یافته است.”
او پیش‌بینی کرد که اگر نرخ دلار به رشد خود ادامه دهد، بازار مسکن بلافاصله تأثیر نشان نخواهد داد، اما این امر با تأخیری، به تورم توأم با رکود در بازار مسکن در این سال منجر خواهد شد.
لطفی گفت که با وجودی که دولت توانست با کنترل نرخ دلار از ماه مارس تا نوامبر 2023 (اسفند 1401 تا آبان 1402 خورشیدی) افزایش قیمت مسکن را مهار کند، رشد نرخ دلار در اوایل سال 2024 (اوایل 1403 خورشیدی) نیز بر مسکن تأثیر خواهد گذاشت.
مرکز آمار ایران، در اواسط اکتبر 2023 (میانه مهر 1402 خورشیدی) و پس از هشت ماه سرکوب و سانسور داده‌ها، نرخ تورم سالانه رکوردی 84 درصدی برای املاک مسکونی در پایتخت در ماه سپتامبر را اعلام کرد.
بر اساس این گزارش، میانگین وزنی قیمت هر متر مربع آپارتمان‌های مسکونی در تهران در سپتامبر به حدود 810 میلیون ریال (تقریباً 1,350 دلار) رسید.
لازم به ذکر است که حداقل دستمزد کارگران در سال 2023 حدود 133 دلار بود.
میانگین وزنی، میانگینی است که اهمیت نسبی عوامل مختلف در نظر گرفته شده در محاسبه میانگین را منعکس می‌کند.
در 8 ماهی که مرکز آمار دولت ایران انتشار آمار قیمت مسکن در پایتخت را متوقف کرد، رکورد قیمت در ژوئن 2023 به بالاترین سطح خود رسید.
کارشناسان ارزیابی کرده بودند که این عامل مهم‌ترین انگیزه برای مرکز آمار و بانک مرکزی برای سانسور و پنهان‌کاری آمار مربوط به تحولات بازار مسکن در ماه‌های اولیه سال‌های اخیر بوده است.
نرخ تورم قیمت مسکن در ژوئن 2023 نزدیک به 122 درصد اعلام شده بود، اما تا ماه سپتامبر، اندکی کاهش یافته و به بیش از 75 درصد رسیده بود.
به عبارت دیگر، میانگین وزنی قیمت هر متر مربع آپارتمان‌های مسکونی در ژوئن 2023 بیش از دو برابر میانگین قیمت‌ها در ژوئن 2022 بود.
بازار مسکن و بخش ساخت و ساز در ایران طی چهار سال گذشته به دلیل عواملی مانند تورم عمومی، افزایش نرخ ارز و نوسانات قیمت مواد ساختمانی در رکود بوده‌اند.
