آنچه در این مقاله می خوانید
در تاریخ 19 مارس (28 اسفند 1402)، ایران رکورد جدیدی در مصرف بنزین با 152 میلیون لیتر در یک روز ثبت کرد.
این مصرف بی‌سابقه در حالی رخ داده است که بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای دولت ایران، تولید بنزین در 10 پالایشگاه ایران در شرایط بهینه حداکثر 117 میلیون لیتر در روز قرار دارد.
با این حال، این رقم شامل بنزین حاصل از منابع پتروشیمی نیز می‌شود که برخی از کارشناسان آن را به لحاظ فنی، غیرمجاز و سرطان‌زا می‌دانند.
وبسایت نورنیوز، مرتبط با شورای عالی امنیت ملی دولت، افزایش مصرف بنزین در کشور را به عنوان یک «چالش بزرگ» توصیف کرده و اعلام کرده است که وزارت نفت به ذخایر استراتژیک بنزین متوسل شده است تا نیازهای سوخت کشور را برآورده کند.
در اولین روز سال نوی ایرانی (که از 21 مارس (1 فروردین 1403) آغاز می‌شود)، جعفر سالاری نسب، مدیرعامل شرکت توزیع فرآورده‌های نفتی، اعلام کرد که مصرف روزانه بنزین نسبت به همین زمان در سال گذشته 25 میلیون لیتر افزایش یافته است.
وبسایت نورنیوز آمار مصرف بنزین در سال‌های اخیر را از منظر امنیتی تحلیل کرده و اشاره کرده است که افزایش مصرف روزانه بنزین از 88 به 122 میلیون لیتر در فقط دو سال، موضوعی است که نمی‌توان به راحتی از آن چشم‌پوشی کرد، چرا که سالانه 80 میلیارد دلار، که دو برابر درآمدهای نفتی کشور است، صرف یارانه‌های سوخت می‌شود.
نگرانی‌های ناشی از مصرف بنزین و هزینه‌های آن، دولت را واداشته است تا افزایش قیمت‌ها و کاهش سهمیه‌ها را در نظر بگیرد، اتفاقی که می‌تواند پیامدهای اجتماعی به دنبال داشته باشد؛ نمونه اخیر این مسئله اعتراضات نوامبر 2019 و کشتار بعدی معترضین علیه افزایش قیمت بنزین در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی بود.
با این حال، دولت، با نادیده گرفتن این پیامدها، در حال آماده‌سازی افکار عمومی برای این اقدام است و در این راستا، مشاور وزیر اقتصاد، در 8 مارس (17 اسفند 1401)، افزایش قیمت بنزین در ایران را اجتناب‌ناپذیر دانسته و اعلام کرده است که پیش از این که دولت قیمت بنزین را افزایش دهد، باید ابتدا با مردم از طریق مقامات، علما و کارشناسان در ارتباط باشد.
این اظهارات پس از آن بیان شد که کاظم عزیزی، معاون صنایع و انرژی در ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت، در مصاحبه‌ای با روزنامه هم‌میهن در 5 مارس، برنامه‌های دولت برای بنزین را اعلام کرد، که شامل حذف سهمیه بنزین یارانه‌ای و افزایش قیمت آن به 30,000 ریال (تقریباً 0.04 دلار) در مرحله نهایی می‌شود.
عزیزی تاکید کرد که اگر دولت قصد کنترل مصرف را دارد، این اقدام فقط با افزایش قیمت از 15,000 به 150,000 ریال (تقریباً 0.24 دلار) صورت خواهد گرفت.
روزنامه دولتی هم‌میهن نیز به موضوعات تحریم‌ها و مشکلات ارزی اشاره کرد و از عزیزی نقل قول کرده است که گفته است: “این یک بحران است.”
در کنار این اظهارات، رسانه‌ها و کارشناسان وابسته به دولت به طور مداوم در مورد کمبود بنزین و بودجه مورد نیاز برای واردات بحث می‌کنند تا افکار عمومی را برای تغییرات قیمت بنزین آماده کنند.
در این راستا، هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی، در 25 فوریه از واردات بنزین و گازوئیل به ارزش 4 میلیارد دلار خبر داد و اعلام کرد که آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، نارضایتی خود را ابراز داشته و پرسیده است: “چرا باید بنزین وارد کنیم؟”
خبرگزاری نیمه‌رسمی ایلنا نیز در ماه فوریه، بر اساس اطلاعات خبرنگاران خود در راهروهای مجلس، گزارش داد که دولت برنامه‌ریزی کرده است تا با کاهش سهمیه بنزین رایگان یا بنزین 30,000 ریالی، از بهار آینده به سمت یک سیستم سه‌گانه بنزین حرکت کند.
احمد وحیدی، وزیر کشور، در 6 دسامبر گفت: “یک لیتر بنزین ما ارزان‌تر از یک لیتر آب است.”
افزایش قیمت‌های بنزین در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی در نوامبر 2019 منجر به اعتراضات گسترده‌ای در ایران شد. در پاسخ به این اعتراضات گسترده، دولت ایران اقدام به سرکوب معترضین کرد.
این اعتراضات منجر به کشته شدن دست‌کم 1,500 نفر شد. آیت الله خامنه‌ای به مقامات دولتی و امنیتی برای «انجام هر آن چه برای پایان دادن به اعتراضات در آن بلوا لازم است» دستور داده بود.
