آنچه در این مطلب می خوانید
بازار ارز خارجی یا فارکس (FOREX) تحت تأثیر قابل توجه سیاست قرار دارد که نقش اساسی در تعیین روندها، نوسانات و حالت روانی سرمایهگذاران دارد. ماهیت این رابطه پیچیده و متنوع است، که اغلب تحت تأثیر مجموعهای از وقایع سیاسی، سیاستها و تنشهای ژئوپلیتیکی قرار میگیرد. موارد متعددی وجود دارد که تأثیر سیاست بر بازار فارکس را نشان میدهد.
سیاست پولی و بانکهای مرکزی دو حوزه اصلی تمرکز هستند. سیاستهای پولی بانکهای مرکزی تحت تأثیر اقدامات سیاسی قرار میگیرند که به نوبه خود بر نرخهای بهره و عرضه پول تأثیر میگذارد. بیانیههای صادر شده توسط بانکهای مرکزی، مانند تنظیمات در نرخ بهره یا اجرای طرحهای تسهیل کمّی، پتانسیل ایجاد نوسانات در ارزشهای ارزی را دارند، چون بر دیدگاههای بازار نسبت به رشد اقتصادی و تورم تأثیر میگذارند.
علاوه بر این، سیاستهای اقتصادی که توسط رهبران سیاسی اجرا میشوند، شامل بستههای محرک مالی، تدابیر مالیاتی و توافقهای تجاری، توانایی تأثیرگذاری بر تراز تجاری یک کشور، نرخ تورم و رفاه اقتصادی عمومی را دارند. عدم قطعیت در مورد این سیاستها میتواند منجر به نوسانات در بازارهای ارز شود، چون سرمایهگذاران نتایج احتمالی را ارزیابی میکنند و تنظیمات لازم را در پوزیشنهای خود انجام میدهند.
موضوع بعدی تنشهای ژئوپلیتیکی است. بازار فارکس (FOREX) ممکن است به دلیل وقایع ژئوپلیتیکی مانند درگیریها، اختلافات تجاری یا مشکلات دیپلماتیک، با عدم قطعیت و پرهیز از ریسک مواجه شود. در دوران بحرانهای ژئوپلیتیکی، ارزهای امن مانند دلار آمریکا، فرانک سوئیس یا ین ژاپن معمولاً ارزش پیدا میکنند، چون سرمایهگذاران به دنبال فاصله گرفتن از داراییهای نوسانیتر هستند.
علاوه بر این، یکی دیگر از موضوعات مورد علاقه چرخههای انتخاباتی است. بازارهای ارز ممکن است در طول انتخابات و انتقالات سیاسی، بهویژه اگر احتمال تغییرات قابل توجه در سیاست وجود داشته باشد، با عدم قطعیت مواجه شوند. کمپینهای انتخاباتی و نظرسنجیها به طور منظم توسط معاملهگران ارز مورد بررسی قرار میگیرند تا نتایج بالقوه را ارزیابی و تأثیر احتمالی آنها بر نرخهای ارز را تجزیه و تحلیل کنند.
علاوه بر این، مفهوم مداخله متمرکز در نظر گرفته میشود. برخی دولتها ممکن است با هدف استقرار ارزهای خود یا دستیابی به اهداف اقتصادی خاص، در بازار ارز خارجی (FOREX) دخالت مستقیم انجام دهند. تأثیر اقدامات بانک مرکزی، مانند خرید یا فروش ارزها، بر نرخهای ارز و احساس بازار میتواند از نظر اثربخشی متفاوت باشد.
موضوع مورد علاقه احساس و درک بازار است. احساس بازار و نظر سرمایهگذاران در مورد چشمانداز اقتصادی یک کشور میتواند تحت تأثیر رویدادها و تغییرات سیاسی قرار بگیرد. پیشرفتهای سیاسی مطلوب، مانند اصلاحات سیاستی مؤثر یا موفقیتهای دیپلماتیک، پتانسیل افزایش اعتماد به ارز را دارند، در حالی که رخدادهای نامطلوب ممکن است منجر به فروش ارز و کاهش ارزش آن شوند.
سیاست تأثیر قابل توجهی بر دینامیکهای بازار فارکس (FOREX) دارد، چون رویدادها و انتخابهای سیاسی به عنوان عوامل محرک مهم برای نوسانات ارز و رفتار سرمایهگذار عمل میکنند. معاملهگران باید هوشیار باشند و خود را با محیطهای سیاسی در حال تغییر تطبیق دهند تا بتوانند پیچیدگیهای بازارهای ارزی را به طور مؤثر مدیریت کنند.
نتایج مطالعهای که توسط مور و موخرجی (Moore & Mukherjee) در سال 2006 در مقالهای با عنوان «تشکیل دولت ائتلافی و بازارهای ارز خارجی: نظریه و شواهد از اروپا» در مجله مطالعات بینالمللی منتشر شد، تأثیر قابل توجهی از سیاست بر دینامیکهای بازار ارز خارجی (FOREX) را نشان میدهد. تشکیل دولتهای ائتلافی میتواند منجر به عدم قطعیت سیاسی شود که این عدم قطعیت میتواند بر رفتار معاملهگران ارز تأثیر گذارد و در نهایت بر نوسانات نرخهای ارز تأثیر بگذارد.
در پژوهشی با عنوان «ترکیب ارزی بدهیهای دولتی» که توسط اوتونلو و پرز (Ottonello & Perez) در مجله اقتصادی آمریکن ماکرواکونومیکس در سال 2019 منتشر شد، نفوذ قابل توجه دولتها در تعیین ترکیب ارزی بدهیهای دولتی مورد تأکید قرار گرفت. آنها بر اهمیت نقش دولتها در مدیریت هزینههای تورمی و ویژگیهای پوششی تأکید کردند.
کمپرایوت و کوونبرگ (Cumperayot & Kouwenberg) در مقاله خود با عنوان «ارزهای ارزانتر و رشد بلند مدت: تأثیر مدیریت نرخ ارز و کنترلهای سرمایه» در سال 2021، اعلام میکنند که تبعات رشد نگه داشتن ارز در ارزش پایینتر میتواند تحت تأثیر دخالتهای دولتی، از جمله مدیریت نرخ ارز و کنترلهای سرمایه، باشد.
بیواس و همکاران (Biwas et al.) در مقالهای با عنوان «پیشبینی نرخ ارز دلار آمریکا (USD)/تاکای بنگلادشی (BDT) با مدلهای یادگیری عمیق: دربرگیری عوامل کلان اقتصادی مؤثر بر نرخهای تبادل ارز» که در سال 2023 در پلوس وان منتشر شد، اعلام میکنند که نظامهای نرخ ارز اغلب تحت تأثیر تصمیمات سیاسی شکل میگیرند. نرخهای ارز شناور بر اساس نیروهای بازار عرضه و تقاضا تعیین میشوند، در حالی که نرخهای ثابت یا متصل توسط دولتها یا بانکهای مرکزی تعیین و حفظ میشوند.
بر اساس مقاله کانراد و جاگسار (Conrad & Jagessar) در سال 2018، با عنوان «ناهماهنگی نرخ ارز واقعی و رشد اقتصادی: مورد ترینیداد و توباگو»، سیاستمداران ممکن است کاهش نرخ تبادل را به منظور تحریک رشد اقتصادی پیشنهاد کنند. با این حال، اقتصاددانان نسبت به تبعات بلند مدت احتمالی اجرای چنین اقداماتی موضعی انتقادی دارند.
علاوه بر این، پتانسیل صادرات یک کشور میتواند تحت تأثیر قابل توجهی از سیاستهای دولت، بهویژه مقررات ارزی، باشد. همان طور که در مقاله ساندویان و گالستیان (Sandoyan & Galstyan) با عنوان «تأثیر سیاست تنظیم ارز بر پتانسیل صادرات کشور: مورد ارمنستان» در مجله نظریه و عمل مالی (2020) بیان شده است، این تأثیر میتواند تأثیر مستقیمی بر حضور کشور در بازارهای خارجی داشته باشد.
مطالعهی یونس (Youness) (۲۰۲۲) با عنوان «تأثیرات عدم اطمینان سیاسی بر نرخ تبادل ارز»، تأثیرات عدم اطمینان سیاسی بر نرخهای تبادل ارز را بررسی میکند. مطالعاتی که ارتباط بین سیاست و نرخهای تبادل ارز را مورد بررسی قرار دادهاند، نشان دادهاند که عدم اطمینان سیاسی میتواند بر نرخهای تبادل ارز تأثیر بگذارد.
پوپول (Popoole) و همکارانش (۲۰۲۲) مطالعهای با عنوان «رژیمهای سیاست تبادل ارز، رفتار سرمایهگذاری خصوصی و رشد اقتصادی در نیجریه (۱۹۶۰-۲۰۲۰)» را انجام دادند که در مجله بازارهای مالی، مؤسسات و ریسکها منتشر شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهند که انتخاب یک رژیم نرخ تبادل ارز، مانند ثابت، شناور یا شناور مدیریتشده، تحت تأثیر سیاستهای دولتی است و میتواند بر رشد اقتصادی تأثیر بگذارد.
علاوه بر این، فریدن (Frieden) و همکارانش (۲۰۰۵) در مقالهای با عنوان «حفظ نرخهای ثابت: اقتصاد سیاسی پیوستگی ارزی در آمریکای لاتین»، چنین استدلال میکنند که تأثیر انتخابهای سیاسی بر پیوستگی ارزی در مناطق مختلف، مانند آمریکای لاتین، رابطه پیچیده بین عناصر سیاسی و ثبات نرخهای تبادل ارز را نشان میدهد.
در نتیجه، تأثیر سیاست بر بازارهای ارز خارجی (FOREX) چشمگیر است و از طریق مکانیزمهای مختلفی مانند مداخلات دولتی، رژیمهای نرخ تبادل ارز و ناپایداری سیاسی بروز میشود. درک پیچیدگی سیستمهای مالی جهانی و ارتباط آنها با فرآیندهای تصمیمگیری سیاسی، نیازمند درک عمیق از تعامل ظریف بین سیاست و بازارهای ارزی است.