آنچه در این مقاله می خوانید
روزنامه دولتی دنیای اقتصاد از “دستکاری آماری” استفاده شده توسط دولت ایران در گزارش‌های اقتصادی خود انتقاد کرده است، و اعلام می‌کند که داده‌های نادرست ارائه شده توسط دولت در مورد کاهش نرخ بیکاری هیچ تغییری ایجاد نخواهد کرد.
این روزنامه تاکید می‌کند که کاهش ادعا شده در نرخ بیکاری هیچ تأثیری بر رشد اقتصادی کشور نداشته و در زندگی مردم ملموس نیست.
این گزارش به آخرین گزارش از دستیار اشتغال وزیر کار اشاره دارد که نرخ مشارکت نیروی کار را در پاییز سال ۲۰۲۳، ۴۱.۳ درصد و نرخ بیکاری کلی را در سال ۲۰۲۳، ۸.۱ درصد اعلام کرده است.
دنیای اقتصاد نوشته است که از لحاظ آماری و بر اساس فرمول ارائه شده، نرخ بیکاری می‌تواند به دو دلیل کاهش یابد: اگر افرادی که به دنبال کار هستند نهایتاً مشغول به کار شوند یا اگر افراد از جستجوی کار ناامید شده و از فرآیند خارج شوند.
در این زمینه، گزارش به «آمار رسمی» منتشر شده توسط مرکز آمار دولت اشاره دارد و تأکید می‌کند که “افراد تحصیلکرده‌ای که به دنبال شغل مناسبی متناسب با تحصیلات خود یا حداقل تا حدودی مرتبط با آن بوده‌اند تا جایی که رسماً جستجوی کار خود را متوقف کرده‌اند” از سوی دولت به عنوان خارج شده از جمعیت فعال در جستجوی کار در نظر گرفته می‌شوند که بر آمار اشتغال تأثیر می‌گذارد.
این روزنامه همچنین به بحران بیکاری در میان زنان تحصیلکرده اشاره کرده و اعلام می‌کند که بیش از ۴۰ درصد جمعیت بیکار کشور مدارک دانشگاهی دارند. در حال حاضر، تنها حدود ۱۱ درصد از نرخ مشارکت نیروی کار را زنان تشکیل می‌دهند، به این معنا که تقریباً ۸۹ درصد از زنان ایرانی بالای ۱۵ سال بیکار هستند.
این گزارش تأکید می‌کند که در شرایط اقتصادی فعلی و با دیدن چنین آمارهایی در بازار کار، کاهش محسوس نرخ بیکاری غیرقابل تصور است.
در این رابطه، خبرگزاری تسنیم که به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (IRGC) مرتبط است، در گزارشی در تاریخ ۱۳ فروردین گزارش داد که سهم فارغ‌التحصیلان در بیکاری در زمستان سال ۲۰۲۴، ۳۹ درصد بوده و بررسی نرخ بیکاری در جمعیت ۱۵ ساله و بالاتر با تحصیلات عالیه نشان داد که ۱۱.۶ درصد از جمعیت فعال در جستجوی کار فارغ‌التحصیل بیکار بوده‌اند.
تسنیم همچنین تأکید کرده است که این نرخ در میان زنان نسبت به مردان و در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری بالاتر است.
خبرگزاری تسنیم تأکید کرده است که بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به بن‌بست رسیده است و حتی افرادی با مدارک دکترا مجبور شده‌اند برای فرار از بیکاری، شغل‌هایی را بپذیرند که مرتبط با تحصیلات آنها نیست.
علاوه بر این، وب‌سایت دولتی اخبار تجارت در تاریخ ۲۳ دی (۱۳ ژانویه) نوشته است که گزارش‌ها از سازمان فنی و حرفه‌ای نشان می‌دهد که ۴۰ درصد از جویندگان مهارت، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند.
همچنین اقتصاد نیوز در تاریخ ۲ فروردین (۲۲ مارس) گزارش داده است که داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ بیکاری جوانان در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال بالاتر از نرخ بیکاری کل کشور است، که یکی از دلایل آن محدودیت‌های ساعت کار و تحصیل است.
همچنین، وب‌سایت اکو ایران در گزارشی اعلام کرد که در بهار ۱۳۸۴، نرخ بیکاری در میان جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله برابر با ۲۴ درصد بود و در زمستان ۱۳۸۹، نرخ بیکاری در این گروه سنی از ۳۱ درصد فراتر رفت که بالاترین نرخ بیکاری ثبت شده در ۱۹ سال گذشته بود.
اکو ایران همچنین در مهر ۱۴۰۲ (اکتبر ۲۰۲۳)، بر اساس آمار رسمی، نوشت که جمعیت فعال در تابستان ۱۴۰۲ به نزدیک ۲۶.۸ میلیون نفر رسیده است و تحقیقات نشان داده که در این تابستان، ۲.۱۱۵ میلیون نفر نتوانسته‌اند شغلی پیدا کنند و بیکار شناخته شده‌اند.
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، از اوایل خرداد ۱۴۰۰ (ژوئن ۲۰۲۱) در طول کمپین ریاست‌جمهوری خود وعده ایجاد «یک میلیون شغل در سال» داده است، شعاری که توسط وزیر کار او، صولت مرتضوی، تکرار شده و با انتقادات زیادی مواجه شده است.
کارشناسان به طور مکرر تأکید کرده‌اند که دولت‌ها در ایران شاخص‌ها را دستکاری می‌کنند یا پایه‌های زمانی را تغییر می‌دهند و به طور موثر از دستکاری آماری برای «دستیابی به موفقیت» استفاده می‌کنند.
