همچنان که طلا به طور فزاینده‌ای از غرب به شرق جریان می‌یابد، سرمایه‌گذاران و بانک‌های مرکزی در شرق به میزان زیادی به خرید طلا مشغول هستند، که منجر به تغییر تاریخی شده است. چین و سایر کشورهای آسیایی در حال تغییر دینامیک‌های بازار طلا هستند.
در مقابل، حتی در حالی که قیمت این فلز گرانبها به سطوح بی‌سابقه بالایی می‌رسد، بانک‌های مرکزی و سرمایه‌گذاران اروپایی و آمریکایی در بازار طلا تا حد زیادی غیرفعال مانده‌اند. در همین حال، با خریدهای قابل توجه سکه‌ها، شمش‌ها و جواهرات، شرق شاهد افزایش چشمگیری در رونق بازار طلا است.
از آن جا که بانک مرکزی چین از سال ۲۰۲۲ فعالانه طلا خریداری کرده است و همزمان از دارایی‌های مرتبط با دلار، عمدتاً اوراق قرضه دولت آمریکا، دوری کرده است، این کشور به طور برجسته‌ای در بازار طلا مطرح است. این روند نشان‌دهنده اراده جدی دولت‌ها در شرق برای کاهش وابستگی به سیستم پولی مبتنی بر دلار است.
در نتیجه، دینامیک‌های بازار طلا کاملاً تغییر کرده است. قوانین قدیمی دیگر اعمال نمی‌شوند و چین به همراه سایر کشورهای آسیایی به عنوان بازیگران کلیدی ظاهر شده‌اند، استانداردهای جدیدی تعیین کرده و بازار را شکل داده‌اند.
قوانین قبلی دیگر اعمال نمی‌شوند
در گذشته، بازار طلا تحت تأثیر قابل توجهی از سرمایه‌گذاران غربی و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETFs) بود. به طور معمول، زمانی که جریان خروجی از ETFها وجود داشت، قیمت طلا تحت فشار قرار می‌گرفت. به همین ترتیب، دلار قوی‌تر و افزایش بازده‌های واقعی اوراق قرضه دولتی نیز فشار نزولی بر قیمت‌های طلا وارد می‌کرد.
با این حال، در سال‌های اخیر، بازار طلا این عوامل سنتی را نادیده گرفته است و قیمت‌ها به سرعت افزایش یافته‌اند.
“علی‌رغم خروج‌ها از ETFها، سرمایه‌گذاران چینی و سایر سرمایه‌گذاران آسیایی به طور فعال در حال خرید طلای فیزیکی هستند.”
حتی در حالی که دلار قوی‌تر می‌شود و بازده‌های واقعی اوراق قرضه افزایش می‌یابد، که باعث می‌شود بسیاری از سرمایه‌گذاران غربی طلای خود را بفروشند، سرمایه‌گذاران آسیایی مشتاق به خرید آن هستند. علاوه بر این، آن‌ها حاضرند برای خرید آن قیمت‌های بالاتری پرداخت کنند.
تمام این موارد نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در دینامیک‌های بازار طلا، با تأثیر روزافزون آسیا است. اگر سرمایه‌گذاران غربی با این روندها هم‌راستا شوند – که ممکن است با تورم رو به افزایش فعال شود – ممکن است شاهد افزایش سریع‌تر قیمت‌های طلا باشیم.
چین سهم فزاینده‌ای از تقاضا را به خود اختصاص می‌دهد
بررسی تقاضای جهانی برای طلای فیزیکی نشان می‌دهد که سهم ذخایر طلای بانک مرکزی چین – شامل کشور، سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان آن – در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴، تقاضا برای سکه‌ها و شمش‌های طلا در اروپا نسبت به سال قبل ۵۳ درصد کاهش یافت. در مقابل، چین شاهد افزایش ۶۷ درصدی در همان دوره بود. این روند با الگوی مشاهده شده در سال گذشته مطابقت دارد، که نشان می‌دهد سهم فزاینده‌ای از طلای جهان توسط چینی‌ها خریداری می‌شود.
این روند نشان می‌دهد چگونه تخریب اقتصاد اروپا و بحران بقا که ناشی از افزایش قیمت‌های انرژی است، سرمایه‌گذاران محلی را از بازار دور کرده است.
در همین حال، دولت چین شهروندان خود را به خرید فلزات گرانبها تشویق می‌کند. بحران در بازار املاک و مستغلات چین نیز نقش بزرگی دارد که چینی‌ها را مجبور کرده به دنبال راه‌های جایگزین برای سرمایه‌گذاری باشند. طلا به دارایی بسیار مهمی در سبدهای سرمایه آن‌ها تبدیل شده است.
با وجود این که قیمت‌های طلا به سطوح بی‌سابقه جدیدی رسیده است، تقاضا برای جواهرات در آسیا همچنان بالا باقی مانده است. در سه ماهه اول امسال، تقاضا برای جواهرات طلا در چین نسبت به همین زمان در سال گذشته ۵ درصد کاهش یافته است، اما با در نظر گرفتن سطوح تاریخی بسیار بالا باقی مانده است.
بانک مرکزی چین بازار طلا را تحت سلطه خود دارد
خریدهای طلا توسط بانک‌های مرکزی در سال‌های اخیر به بالاترین حد خود رسیده است و چین نیز در این زمینه نقش کلیدی دارد. بانک مرکزی این کشور از افزایش ذخایر طلای خود به مدت ۱۸ ماه متوالی خبر داده است. اگرچه ذخایر رسمی طلا به نزدیک ۲,۳۰۰ تن رسیده است، احتمال دارد که چین مقدار بیشتری طلا نسبت به آن چه رسماً گزارش شده داشته باشد.
ذخایر رسمی تا پایان ماه آوریل به ۲,۲۶۴ تن رسیده که ۴.۹ درصد از کل ذخایر بانک‌های مرکزی را تشکیل می‌دهد.
“از سال ۲۰۲۲، ذخایر طلا در چین به مجموع ۳۱۴ تن افزایش یافته است.”
با این حال، این‌ها اعداد رسمی هستند. اگر سهم طلا در ذخایر چین (فقط ۴.۹ درصد) را با، به عنوان مثال، ایالات متحده مقایسه کنیم، ایالات متحده یک رقم متناظر ۷۱.۳ درصد دارد. همچنین چین، بیش از بانک انگلستان و فدرال رزرو، به طور محتمل بزرگترین ذخایر ارز خارجی جهان (شامل طلا) را در اختیار دارد.
از آن جا که چینی‌ها از نظر فرهنگی باور بسیار محکمی به طلا دارند، سخت است باور کنیم که فقط ۵ درصد از ذخایر کشورشان طلا باشد.
احتمالاً چین طلاهای بسیار بیشتری در اختیار دارد
بسیار محتمل است که چین هزاران تن طلای بیشتر داشته باشد. دلایل مختلفی برای این ادعا وجود دارد. برای خریدهای بانک مرکزی، شورای جهانی طلا (WGC) فقط می‌تواند نیمی از آن‌ها را که واقعاً طلا خریداری می‌کنند شناسایی کند. گمان می‌رود که چین به طور مخفیانه بسیار بیشتر از آن چه گزارش می‌دهد، طلا خریداری کند.
برای مثال، در سال ۲۰۲۲، مارک بریستو (Mark Bristow)، مدیرعامل باریک گلد (Barrck Gold)، دومین تولیدکننده بزرگ شمش طلا در جهان، به فایننشال تایمز (Financial Times)، گفت که تنها در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۲، بانک مرکزی چین نزدیک به ۳۰۰ تن طلا خریداری کرد.
ارزیابی او بر اساس ارتباط با چندین منبع مختلف صورت گرفت. ذخایر رسمی طلا در چین در آن سه ماهه تغییری نکرده بود. در مجموع، بانک‌های مرکزی در آن سه ماهه ۴۵۸.۸ تن طلا خریداری کردند که یک رکورد تاریخی مطلق بود. بنابراین، بسیار محتمل است که چین در پشت بسیاری از خریدهای مخفیانه قرار داشته باشد.
“تخمین دقیق ذخایر واقعی طلا در چین بسیار دشوار است.”
بر اساس برآوردهای مختلف، آن‌ها می‌توانند به ۴,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ تن طلا برسند. این بدان معناست که ذخایر طلا در چین احتمالاً قابل مقایسه با ذخایر آمریکا هستند (ذخایر آمریکا حدود ۸,۱۰۰ تن است).
چین در حال کنار گذاشتن اوراق قرضه آمریکا است
در همین زمان، چین مقادیر بی‌سابقه‌ای از اوراق خزانه‌داری آمریکا را به فروش می‌رساند. با این که چینی‌ها اوراق خزانه‌داری آمریکا را طی یک دهه یا بیشتر نصف کرده‌اند، این روند مدتی است که ادامه دارد. این مسئله نشانه‌ای واضح است که چین می‌خواهد وابستگی خود به دلار را کاهش دهد. همین روند را می‌توان در چندین کشور آسیایی دیگر نیز مشاهده کرد.
این روند پس از جنگ در اوکراین، که در سال ۲۰۲۲ آغاز شد، تسریع پیدا کرد؛ در آن زمان، کشورهای غربی تصمیم گرفتند تحریم‌های گسترده‌ای را علیه روسیه، از جمله در سیستم مالی، اعمال کنند. به نظر می‌رسد که هم چین و هم چندین کشور آسیایی دیگر نگران هستند که اگر قدم اشتباهی بردارند، دارایی‌های آن‌ها یا دسترسی‌شان به سیستم مالی مبتنی بر دلار و یورو نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، از این رو سرمایه‌گذاری‌های آن‌ها در طلا افزایش یافته است.
با این حال، این ممکن است تنها دلیل فروش اوراق قرضه نباشد. به نظر می‌رسد که در چین عقیده بر این است که اوراق قرضه ملی ایالات متحده بیش از حد بزرگ شده است و پرداخت بهره‌های رو به افزایش به میزان بیشتری دشوار خواهد شد. با این حال، عرضه همیشه در حال افزایش، فشار نزولی بر قیمت‌های اوراق قرضه وارد می‌کند.
همچنین، اقتصاد داخلی چین در چند دهه گذشته به شدت رشد کرده است و وابستگی آن به صادرات در حال کاهش است. در سه ماهه اول سال جاری، چین در مجموع ۵۳.۳ میلیارد دلار از اوراق قرضه دولتی و اوراق قرضه آژانس‌های ایالات متحده را فروخته است.
“اوراق قرضه آژانس، اوراق بهاداری هستند که توسط یا با تأمین مالی آژانس‌های دولت ایالات متحده صادر می‌شوند.”
با تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی و ایجاد قطب‌بندی بین شرق و غرب، سرمایه‌گذاری‌های چین مورد توجه فزاینده سرمایه‌گذاران و شرکت‌کنندگان بازار قرار دارد. جو بایدن (Joe Biden)، رئیس‌جمهور آمریکا، اخیراً چندین تعرفه که می‌خواهد بر کالاهای چینی وضع کند را به صورت عمومی اعلام کرد. دونالد ترامپ (Donald Trump)، رئیس‌جمهور سابق، گفته بود اگر دوباره رئیس‌جمهور شود، ممکن است تعرفه‌هایی تا ۶۰ درصد بر کالاهای چینی اعمال کند.
جالب اینجاست که چین در زمانی دارایی‌های آمریکایی را می‌فروشد که فعالان بازارها انتظار کاهش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو در این سال را دارند. کاهش‌های نرخ بهره معمولاً تأثیر مثبتی بر قیمت اوراق قرضه در کوتاه مدت دارند.
سایر کشورها که با چین ارتباطات سیاسی و اقتصادی قوی‌تری دارند نیز در سال‌های اخیر مقدار طلای موجود در ذخایر طلای خود را به شکل قابل توجهی افزایش داده‌اند.
