آنچه در این مقاله می خوانید
امسال اولین سالی است که ایران به طور رسمی به مکانیزم بریکس (BRICS) پیوسته است که یک بستر جدید برای همکاری چین و ایران فراهم میکند و چشمانداز و پتانسیل شراکت استراتژیک جامع چین و ایران را غنیتر میکند. از دهم تا یازدهم ژوئن (21-22 خرداد)، نشست وزیران خارجه بریکس در نیژنی نووگورود (Nizhny Novgorod) روسیه برگزار شد.
وانگ یی (Wang Yi)، عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و وزیر امور خارجه، در این نشست شرکت کرد و با آقای باقری، وزیر امور خارجه موقت ایران، دیدار کرد. وانگ تبریک گرمی برای شرکت ایران به عنوان عضو رسمی برای اولین بار در نشست وزیران خارجه بریکس ابراز داشت.
امروزه جهان وارد دوره جدیدی از آشوب و تغییر شده است و شاهد تغییرات عمده، تقسیمبندی و بازسازماندهی است که منجر به تحولات بیشتر نامعلوم، ناپایدار و غیرقابل پیشبینی میشود. گروه بریکس نیروی مهمی در شکلدهی چشمانداز بینالمللی است. گسترش بریکس دوره جدیدی را برای جنوب جهانی به منظور کسب قدرت از طریق وحدت آغاز کرده است، و جذابیت و کشش بریکس به طور مداوم در حال افزایش است.
از نظر مقیاس، کشورهای عضو بریکس تقریباً نیمی از جمعیت جهان را تشکیل میدهند، و بریکس از نظر توان خرید نسبت به گروه هفت (G7) پیشی گرفته است. در زمینه اقتصاد و تجارت، تجارت کالاهای کشورهای بریکس حدود ۲۰ درصد از کل تجارت جهان را شامل میشود، اما حجم تجارت بین خود آنها تنها حدود ۱۰ درصد از تجارت خارجی مربوط به آنها را تشکیل میدهد و هنوز پتانسیل بزرگی برای رشد وجود دارد.
بانک توسعه جدید بریکس از نزدیک به ۱۰۰ پروژه پشتیبانی میکند که توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهای عضو را ترویج میکند. از نظر نفوذ بینالمللی، مکانیزم بریکس شامل اقتصادهای نوظهور عمده و کشورهای بزرگ در تمام قارهها میشود. پس از گسترش، مکانیزم بریکس نفوذ بیشتری در امور بینالمللی و حکمرانی جهانی دارد تا منافع مشترک کشورهای در حال توسعه را حفظ کند.
به عنوان سفیر جدید ایران که تنها یک ماه است که مسئولیت خود را آغاز کردهام، به شدت احساس میکنم که ایران، به عنوان یک کشور مهم در خاورمیانه، دارای مزایای جغرافیایی منحصر به فردی است و نقش مهمی در امور بینالمللی و منطقهای ایفا میکند. پیوستن ایران به بریکس قدرت مکانیزم بریکس را افزایش داده، نیرویی برای صلح و توسعه جهانی را تقویت کرده و به نفوذ جهانی بریکس افزوده است.
دادههای منتشر شده توسط گمرک ایران (IRICA) نشان داد که ارزش تجارت غیرنفتی ایران با گروه کشورهای بریکس در سال مالی ۲۰۲۲-۲۰۲۳ به حدود ۴۰ میلیارد دلار رسیده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۴ درصد افزایش یافته است. در این میان، چین بزرگترین شریک تجاری ایران است. من باور دارم که با توسعه بیشتر همکاریها در خانواده بریکس، شاهد دستاوردهای بیشتری از بریکس به نفع مردم ایران خواهیم بود.
داستان بریکس ایران از پیشینه برادری چین و ایران جدا نیست و قطعاً رنگهای درخشان بریکس را به تصویر دوستی چین و ایران اضافه خواهد کرد. ایران یکی از اولین کشورهایی بود که درخواست پیوستن به گروه بریکس را داد. در سال ۲۰۱۷، رئیسجمهور شی جینپینگ (Xi Jinping) مفهوم همکاری “بریکس+” را پیشنهاد کرد و ایران را به پیوستن به این گروه دعوت کرد. در سال ۲۰۲۲، چین ریاست بریکس را بر عهده گرفت و فرایند گسترش را آغاز کرد. در سال ۲۰۲۳، با حمایت چین و سایر کشورها، ایران به عنوان عضو رسمی بریکس پذیرفته شد.
با نگاه به آینده، چین و ایران پتانسیل زیادی برای همکاری تحت مکانیزم بریکس دارند. هر دو طرف باید به توسعه اولویت دهند، تلاشهای خود را برای پیشرفت متمرکز کنند، همکاریهای عملی را عمیقتر کنند، تبادلات فرهنگی را تقویت نمایند و ارتقای روابط دوستانه چین و ایران را در همه زمینهها ترویج دهند.
هر دو طرف باید امنیت جهانی را حفظ کنند، برای مقابله با چالشها همکاری نمایند، به استقلال، بیطرفی و عدالت پایبند باشند، اجماع بینالمللی برای صلح را ترویج دهند و انگیزه جدیدی برای حل و فصل سیاسی مسائل روز فراهم آورند. هر دو طرف باید عدالت و انصاف را حفظ کنند، حکمرانی جهانی را بهبود بخشند، همچنان پرچم چندجانبهگرایی را بالا نگه دارند، در مکانیزم بریکس به طور نزدیکی با یکدیگر همکاری کنند، پیشتاز در حمایت از سیستم بینالمللی با محوریت سازمان ملل باشند، و از تحقق یک جهان چندقطبی برابر و منظم حمایت کنند.
به لطف دوستی قدیمی و دیرینه و اعتماد سیاسی بالا بین دو طرف، روابط چین و ایران روند رشدی سالم و پایدار را حفظ کرده است. چین تمایل دارد هماهنگی استراتژیک خود را با ایران تقویت کند و رنگ بریکس را به تصویر زیبای دوستی چین و ایران بیفزاید.