وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران اعلام کرد که درآمدهای مالیاتی دولت به ۸۰۰۰ هزار میلیارد ریال، معادل ۱۳.۵ میلیارد دلار رسیده است. بر اساس گفته‌های احسان خاندوزی، سازمان مالیاتی ۱۰۸ درصد از درآمد پیش‌بینی شده برای سال ۲۰۲۲ را محقق کرده و رکورد جدیدی را در تاریخ وصول مالیات کشور ثبت کرده است.
خاندوزی نرخ رشد سالانه درآمدهای مالیاتی را ذکر نکرد اما اعلام کرد که دولت سال گذشته ۴۷۰۰ هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی داشته است که نشان‌دهنده رشد قابل توجهی است.
صادرات نفت به عنوان منبع اصلی درآمد بودجه برای ایران در نظر گرفته می‌شود که هنوز تحت تحریم‌های ایالات متحده است.
هرچند تهران روزانه تقریبا ۱.۳ میلیون بشکه نفت به چین می‌فروشد، اما مشخص نیست که به دلیل تحریم‌های بین‌المللی چقدر پول نقد دریافت می‌کند.
از سال ۲۰۲۳، دولت فشار زیادی را برای افزایش مالیات‌ها و بهبود وصول آنها اعمال کرده است. طی سه سال گذشته، درآمدهای مالیاتی بودجه بیش از ۱۶۲ درصد افزایش یافته است.
هدف دولت برای سال مالی جاری جمع‌آوری بیش از ۱۳,۰۰۰ هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی است که نشان‌دهنده افزایش ۶۲ درصدی نسبت به سال مالی قبل است. این ارقام نشان‌دهنده افزایش ۳۲۶ درصدی درآمدهای مالیاتی نسبت به سال ۲۰۲۱ است.
در نتیجه، سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه دولت از ۲۵ درصد به ۵۳ درصد در این دوره افزایش یافته است. درآمدهای مالیاتی دولت ایران از زمان ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی در سال ۲۰۲۱، ۳۲۶ درصد افزایش یافته است.
افزایش درآمدهای مالیاتی در دوران ریاست جمهوری رئیسی، از جولای ۲۰۲۱ تا می ۲۰۲۴، همزمان با افزایش فقر در میان شهروندان ایرانی بوده است.
بر اساس سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، مصرف گوشت به ازای هر نفر بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ به یک سوم کاهش یافته است.
چرا دولت مالیات‌ها را افزایش می‌دهد؟
پیش از تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سال ۲۰۱۸، حدود ۴۰ درصد از بودجه دولت به درآمدهای نفتی وابسته بود، اما به دلیل تحریم‌های نفتی، این میزان امسال به ۲۱ درصد کاهش یافته است.
دولت ایران پیش‌بینی کرده است که کل درآمدهای داخلی فروش و صادرات نفت و گاز در بودجه، ۶,۴۱۴ هزار میلیارد ریال باشد که تقریباً نصف درآمدهای مالیاتی یا حدود ۱۱ میلیارد دلار بر اساس نرخ ارز فعلی است.
به طور رسمی، سهم بودجه دولت از درآمدهای صادرات نفت کمتر از ۵۰ درصد است. از کل دلارهای نفتی، ۱۴.۵ درصد به شرکت ملی نفت ایران، ۲.۵ درصد به مناطق محروم، و بقیه به صندوق توسعه ملی اختصاص دارد.
در سال‌های اخیر، دولت همچنین سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی را برای پوشش کسری بودجه خود استفاده کرده است. با این حال، بودجه دولت هر سال با کسری ۳۰ درصدی مواجه است، چون درآمدهای نفتی بسیار کمتر از دوران پیش از تحریم‌ها است.
اوپک هنوز گزارش سالانه خود برای سال ۲۰۲۳ را منتشر نکرده است، اما آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که درآمد صادرات نفت کشور در سال مالی قبل ۳۷ میلیارد دلار بوده است.
درآمد واقعی نقدی از صادرات نفت خام به چین همچنان محرمانه است. بسیاری از ناظران بر این باورند که دولت ایران به طور مستقیم از درآمدهای نفتی خود استفاده می‌کند. بر این اساس، بخشی از درآمدهای صادراتی دولت در چین نگهداری می‌شود تا بعداً برای پرداخت هزینه‌های واردات کالا به ایران استفاده شود. دلیل دیگر افزایش درآمدهای مالیاتی، تورم است.
بر اساس برآوردهای صندوق بین‌المللی پول (IMF)، نرخ تورم سالانه ایران از سال ۲۰۲۰ به طور متوسط بیش از ۴۲ درصد بوده است.
بنابراین، حتی با در نظر گرفتن نرخ تورم، دولت ایران باید مالیات‌ها را حداکثر ۱۶۰ درصد افزایش می‌داد، نه ۳۲۶ درصد.
