چند روز پیش از اعلام نتایج انتخابات ملی هند، بانک مرکزی هند (RBI) یک عملیات مهم را برای انتقال صد تن طلا که پیش‌تر در گاه‌های طلای داخلی بریتانیا نگهداری می‌شد، به بمبئی انجام داد. این تصمیم، بزرگترین انتقال طلا متعلق به هند از سال ۱۹۹۱ به شمار می‌رود. اما بانک مرکزی هند تنها به بازگرداندن ذخایر طلا به انبارهای داخلی بسنده نکرده؛ بلکه در تلاش است تا مجموع ذخایر طلای هند را افزایش دهد. پس از حمله روسیه به اوکراین، هند طلا را به میزان بیشتر و با سرعتی بیشتر از هر کشور دیگری از گروه بیست (G20)، از جمله روسیه و چین، خریداری کرده است.
طی دو سال گذشته، خرید طلا توسط چین توجه قابل توجهی را به خود جلب کرده است. اما ماه گذشته پایان دوره هجده ماهه افزایش خریدهای طلا توسط بانک مرکزی چین (People’s Bank of China) را نشان داد. در همین حال، افزایش اخیر خریدهای طلا توسط هند نسبتاً کمتر مورد توجه قرار گرفته است. تنها در چهار ماه گذشته، هند بیش از بیست و چهار تن متریک به ذخایر خود افزوده است که بیشتر از میزانی است که کشور در کل سال ۲۰۲۳ خریداری کرده بود.
قانون طلایی
چه عاملی باعث این تصمیم شده است؟ بانک مرکزی هند (RBI) از دسامبر سال ۲۰۱۷ به طور مداوم ذخایر طلای خود را برای تنوع‌بخشی به دارایی‌های ارزی خارجی و کاهش فشارهای تورمی افزایش داده است. با این حال، این سرعت اخیر و افزایش یافته در اندوختن طلا نشان‌دهنده تغییر استراتژیک در پاسخ به تنش‌های ژئوپولیتیک است.
در واقع، این دقیقاً همان چیزی است که شاکتیکانتا داس (Shaktikanta Das)، رئیس بانک مرکزی هند، در کنفرانس مطبوعاتی اخیر خود در ماه آوریل اشاره کرد؛ وقتی درباره نوسانات در میزان ذخایر سؤال شد، او مستقیماً به جنگ در اوکراین و عدم قطعیت پس از آن اشاره کرد. همان روز، اقتصاددان ارشد یکی از بزرگترین بانک‌های دولتی هند، مادان سابناویس (Madan Sabnavis)، گفت:
“در حالی که دلار آمریکا از گذشته یک ارز پایدار بوده است، اعتبار آن پس از تنش‌ها در اوکراین کاهش یافته است.”
کشورهایی مانند هند، واکنش غرب به تهاجم روسیه را در نظر گرفته و اعتمادپذیری نگهداری ذخایر در ارزهای سنتی را بازبینی کرده‌اند، چون این دارایی‌ها ممکن است توسط دولت‌ها و بانک‌های دیگر مسدود یا غیرفعال شوند.
در مورد بقیه کشورهای گروه ۲۰ چطور؟ از سال ۲۰۲۱، بیشتر کشورها ذخایر طلای خود را ثابت نگه داشته‌اند. نوسان در نمودار بالا عمدتاً توسط ترکیه ایجاد شده است، که طلای خود را خریداری و فروخته است تا دینامیک‌های بازار محلی را مدیریت کرده و به چالش‌های اقتصادی مانند تورم بالا و کسری تجاری رسیدگی کند.
هند تنها در سرعت خریدها پیشتاز نیست. بانک مرکزی هند (RBI) همچنین در زمینه طلا به عنوان درصدی از ذخایر خود در میان کشورهای آسیایی گروه ۲۰ پیشتاز است. در سال ۲۰۲۴، هند اکنون، به لحاظ درصدی، دو برابر طلای بیشتری نسبت به چین دارد.
پیشگامی آسیا
با این حال، لازم است توجه داشته باشیم که، مانند چین و اکثر سایر اقتصادها، هند همچنان تنها درصد کوچکی از ذخایر خود را به شکل طلا نگهداری می‌کند. بر اساس تحقیقات ما، تقریبا ۵۹ درصد از کل ذخایر ارز خارجی همچنان به دلار نگهداری می‌شود.
با این حال، زمانی که یک شریک مهم ایالات متحده مانند هند شروع به جستجو برای جایگزین‌هایی برای ارز ذخیره جهانی می‌کند، این موضوع مستلزم توجه دقیق است.
