تایلند در پیشبرد بازار گاوی طلا، به چین پیوست

تایلند که ‌مدت طولانی به عنوانی کشوری حساس به قیمت طلا شناخته شده بود، اکنون به خریداری تبدیل شده است که مانند چین، قیمت طلا را بالا می‌برد. تغییرات فعلی در بازار جهانی طلا، که در آن قدرت قیمت‌گذاری به شرق منتقل می‌شود، ممکن است پیش‌درآمدی برای تحول در نظام پولی بین‌المللی باشد. احتمالاً، تجارت در شرق از طریق سیستمی که ارزهای دیجیتالی بانک‌های مرکزی محلی (CBDCs) را به هم متصل می‌کند، تسویه خواهد شد، در حالی که هرگونه عدم تعادل باقی‌مانده به صورت طلا منتقل می‌شود.

تا سال ۲۰۲۱، بسیاری از کشورهای آسیایی تقریباً برای یک قرن به قیمت طلا حساس بودند: آن‌ها در زمانی که قیمت طلا ثابت یا در حال کاهش بود خرید می‌کردند، اما وقتی که قیمت افزایش می‌یافت، به سرعت به فروشندگان این فلز گرانبها تبدیل می‌شدند. در این دوره، قیمت طلا در غرب تعیین می‌شد و شرق نوسانات را کاهش می‌داد.

پس از آغاز جنگ در اوکراین در سال ۲۰۲۲، تغییراتی در بازار جهانی طلا آغاز شد. جنگ و تحریم‌های ناشی از آن علیه روسیه، باعث خریدهای گسترده طلا توسط چینی‌ها شد که از مردمی حساس به قیمت به عوامل مهم در تعیین قیمت تبدیل شده بودند.

آمار تجارت بین‌المللی نشان می‌دهد که تایلند از نوامبر سال ۲۰۲۳ از چین پیروی کرده است. در حالی که قیمت طلا از ۷۲,۱۰۰ بات تایلندی به ازای هر اونس در اکتبر ۲۰۲۳ به ۸۵,۷۰۰ در آوریل ۲۰۲۴ (از ۲,۰۰۰ دلار به ۲,۳۰۰ دلار) افزایش یافت، به جای این که تایلند به طور پیوسته طلا را جمع‌آوری کند و در زمان افزایش قیمت‌ها بفروشد، این کشور واردکننده خالص قابل توجهی بود.

عقیده بر این است که تقاضای بالا در تایلند به دلیل تنش‌های ژئوپلیتیکی است. علاوه بر تاریخ طولانی پس‌انداز در طلا، مردم تایلند به این دلیل به خرید طلا تشویق می‌شوند که بانک مرکزی آن‌ها نیز در حال جمع‌آوری این فلز گرانبها است.

از زمان بحران مالی بزرگ، بانک مرکزی تایلند (BOT) ذخایر طلای خود را تقریباً سه برابر افزایش داده است، و از ۸۴ تن به ۲۳۶ تن رسانده است. در اواخر اکتبر سال ۲۰۲۳، علیسارا ماهاساندانا (Alisara Mahasandana)، معاون رئیس بانک مرکزی در امور ثبات پولی، در مصاحبه‌ای گفت که طلا به عنوان یک دارایی نسبتاً امن در دوران تورم بالا و افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی شناخته می‌شود. او گفت: “ما نیاز داریم تا یک سبد سرمایه‌گذاری مقاوم در برابر تمام شوک‌ها و تغییرات پیرامون خود ایجاد کنیم… [طلا] یک ابزار پوششی در دوران تورم بالا و عدم قطعیت سیاسی و همچنین رویدادهای ژئوپلیتیکی است. برای تنوع‌بخشی به ریسک‌ها مناسب است”. او افزود که اوراق قرضه کشورهایی که پیش‌تر به عنوان دارایی امن تلقی می‌شدند، اکنون چشم‌اندازی نامطمئن دارند.

سپس، در آوریل ۲۰۲۴، صندوق بازنشستگی دولتی تایلند (GPF) اعلام کرد که “نسبت‌های سرمایه‌گذاری را با کاهش دارایی‌هایی که ممکن است تحت تأثیر جنگ قرار گیرند و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در دارایی‌های جایگزین مانند طلا و نفت، که به کاهش ریسک کمک می‌کند، تنظیم می‌کند.”

وارد شدن به mBridge و نظریه بازیافت طلا

اگرچه من دقیقاً نمی‌دانم خریداران طلا که به تایلند می‌روند چه کسانی هستند، نمی‌توانم از فکر کردن به این که تغییر رفتار خرید طلا در کشور ممکن است مرتبط با mBridge، یک پروژه پرداخت‌های بین‌المللی که توسط مرکز نوآوری BIS در هنگ کنگ هماهنگ می‌شود، و نظریه بازیافت طلا که پیشنهاد می‌کند کشورهایی که علاقه‌مند به فاصله گرفتن از دلار هستند، مازاد تجاری خود را در طلا ذخیره می‌کنند، خودداری کنم.

نخستین شرکت‌کنندگانی که شروع به توسعه mBridge کردند تایلند، امارات متحده عربی، چین و هنگ کنگ بودند. بر اساس گفته‌های BIS، هدف این پروژه «بررسی یک پلتفرم ارز دیجیتالی مرکزی چند بانکی (CBDC) است که بین بانک‌های مرکزی و بانک‌های تجاری شرکت‌کننده مشترک است و بر پایه فناوری دفتر توزیع‌شده (DLT) ساخته شده است تا پرداخت‌ها و تسویه‌های فوری مرزی را ممکن سازد.» یک زیرساخت فنی مشترک پتانسیل قابل توجهی برای بهبود سیستم فعلی دارد و امکان انجام پرداخت‌های مرزی کارآمدتر، فوری‌تر و ارزان‌تر را فراهم می‌سازد. علاوه بر این، در mBridge به دلار نیازی نیست و طبیعتاً، باید گفت که بسیاری از کشورها در آسیا به دلایل سیاسی تجارت غیر دلاری را ترجیح می‌دهند.

در تاریخ ۲۱ می ۲۰۲۴ (1 خرداد 1403)، بانک‌های مرکزی تایلند و چین درباره «تقویت همکاری‌های بانکی و مالی، از جمله ترویج استفاده از ارزهای محلی و همچنین پرداخت و تسویه مرزی» بحث و گفتگو کردند. یک یادداشت تفاهم برای چارچوب همکاری در معاملات ارزی دوجانبه محلی امضا شد. این اتفاق چند روز قبل از رسیدن mBridge به مرحله محصول حداقل پذیرفتنی، در تاریخ ۵ ژوئن ۲۰۲۴ (16 خرداد 1403) رخ داد. عربستان سعودی—که از گذشته نقش مهمی در سیستم پترودلار داشته است—نیز اعلام کرد که به عنوان یک شرکت‌کننده کامل در تاریخ ۵ ژوئن به mBridge می‌پیوندد.

mBridge اکنون ۵ شرکت‌کننده و بیش از ۲۶ بانک مرکزی را به عنوان اعضای ناظر دارد. بر اساس گزارش  Ledger Insights، mBridge از یک شبکه DLT سازگار با اتریوم، دفتر mBridge، که توسط مؤسسه تحقیقات ارز دیجیتال چین توسعه یافته است، استفاده می‌کند. به دلیل این که چین مسئول ستون فقرات این سیستم است، این سیستم در برابر تحریم‌های غربی مقاوم خواهد بود.

اما mBridge داروی شفابخشی برای سیستم پولی متمرکز بر دلار نیست. شرکت‌کنندگان در mBridge ملزم به داشتن عدم تعادل‌هایی (مازاد تجاری و کسری) با یکدیگر هستند که به دلایلی نظیر بازارهای مالی غیرنقدینه و کنترل‌های سرمایه، حل و فصل آن‌ها با استفاده از ارزهای مربوطه دشوار است. نظریه بازیافت طلا حاکی از آن است که کشورها مازاد‌های خود را به جای اوراق خزانه داری ایالات متحده، در طلا ذخیره می‌کنند. هنگامی که mBridge و بازیافت طلا ترکیب می‌شوند، امکان معامله غیر دلاری و ذخیره‌سازی مازاد در دارایی‌های غیر دلاری فراهم می‌شود که همان فاصله گرفتن از دلار است.

در صنعت طلا، یک راز آشکار است که بانک مرکزی عربستان سعودی به صورت مخفیانه طلا خریداری می‌کند. این واقعیت که این کشور به mBridge پیوسته است، همراه با چین و تایلند که واضح است که به شدت در حال خرید طلا هستند، می‌تواند تغییردهنده بازی باشد.

روسیه هنوز بخشی از mBridge نیست، اگرچه در سال ۲۰۲۳ بانک مرکزی آن اعلام کرد که در حال برقراری یک رابطه تجاری ارز دیجیتال با امارات متحده عربی است. در ماه جاری، آناتولی آکساکوف (Anatoly Aksakov)، رئیس کمیته بازارهای مالی دومای دولتی، گفت که روسیه تمایل دارد اولین پرداخت‌های مرزی خود را با استفاده از روبل دیجیتال طی ۱۸ ماه انجام دهد. آکساکوف گفت:

“من مطمئن هستم که این کار در طی پنج سال یک رویه معمول خواهد شد.”

به نظر من، هنوز بسیاری از جاهای خالی باید پر شوند. به عنوان مثال، نقدینگی در جفت ارزهای متصل به mBridge (یا همه آنها از رنمینبی به عنوان ارز تجاری استفاده خواهند کرد؟). اندکی صبر نشان خواهد داد که نظام پولی بین المللی در چه جهتی در حال پیشرفت است.