آنچه در این مقاله می خوانید
غلامرضا دهقان نصرآبادی، عضو مجلس شورای اسلامی ایران، از عمیق‌تر شدن نابرابری انرژی در ایران خبر داد و ادعا کرد که کشور امسال نیاز به واردات 2 میلیارد دلار بنزین دارد.
دهقان نصرآبادی روز جمعه، 1 تیر، گفت:
“برآورد می‌شود که امسال بیش از 2 میلیارد دلار واردات بنزین داشته باشیم که تقریباً معادل ساخت یک پالایشگاه با ظرفیت ۱۰۰,۰۰۰ بشکه در روز است.”
از سال گذشته، به دلیل عدم توانایی دولت در ساخت پالایشگاه‌های نفت جدید، ایران با کمبود بنزین مواجه شده است.
سند رسمی از وزارت نفت نشان می‌دهد که سال گذشته، تولید بنزین توسط پالایشگاه‌های کشور تنها ۱.۵ درصد افزایش یافته است، در حالی که مصرف بنزین در کشور ۱۰.۵ درصد افزایش یافته است.
افزایش زیاد در مصرف بنزین به دلیل ورود یک میلیون خودروی ناکارآمد و تولید داخلی به بازار بوده است.
برای جبران این کسری، دولت مقادیر قابل توجهی از مواد پتروشیمی و شیمیایی را با بنزین تولیدی پالایشگاه‌ها مخلوط کرده است؛ ترکیب مواد شیمیایی در بنزین کشور طی سه سال گذشته ۲۸۰ درصد افزایش یافته است.
در واقع، بر اساس سند وزارت نفت، سال گذشته تولید بنزین توسط پالایشگاه‌های کشور به کمی بیش از ۹۷ میلیون لیتر در روز رسید. با این حال، دولت حجم عظیمی از بنزین‌های آروماتیک، شیمیایی و پتروشیمی تولیدی را با بنزین معمولی مخلوط کرد، که حجم بنزین تحویلی به جایگاه‌های سوخت را به بیش از ۱۱۱ میلیون لیتر در روز افزایش داد.
مصرف بنزین کشور نیز بیش از ۱۱۵ میلیون لیتر بود، که کسری باقی‌مانده با واردات یا مبادله مازوت با بنزین پوشش داده شد.
بر اساس داده‌های سند وزارت نفت، تنها یک چهارم بنزین تولیدی کشور استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ را برآورده می‌کند.
دهقان نصرآبادی همچنین هشدار داد که ایران امسال با کمبود گازوئیل مواجه خواهد شد.
بر اساس سند رسمی مذکور، کمبود گازوئیل در ایران از سال گذشته آغاز شده است؛ در سال ۲۰۲۳، روزانه ۱.۵ میلیون لیتر کسری گازوئیل در کشور وجود داشت که از طریق واردات تامین شده است.
ایران همچنین در زمستان با کمبود قابل توجه گاز و در تابستان با ناهماهنگی قابل ملاحظه برق مواجه است.
اخیراً، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به وزیر اعلام کرد که از ابتدای تابستان، تحویل برق به صنایع فولاد و سیمان نصف خواهد شد.
صنعت فولاد ایران به ۵,۵۰۰ مگاوات و صنعت سیمان به ۱۰۰۰ مگاوات برق نیاز دارد.
تلفات برق ایران در شبکه انتقال و توزیع فرسوده معادل مصرف برق صنعت فولاد است. با نوسازی آن، بخش بزرگی از کمبود برق جبران می‌شود، اما در این زمینه طی دو دهه گذشته اقدام مشخصی صورت نگرفته است.
در زمینه تلفات گاز، ایران پس از روسیه، دومین کشور در جهان است. دهقان نصرآبادی همچنین خاطرنشان کرد که سالانه حدود ۱۸.۵ میلیارد متر مکعب گاز همراه در کشور مشتعل می‌شود. با فرض قیمت صادراتی ۳۰ سنت برای هر متر مکعب گاز ایرانی، این امر منجر به ضرر سالانه بیش از ۵.۵ میلیارد دلاری برای کشور می‌شود.
این آمار نیز با گزارش‌های بانک جهانی و آژانس بین‌المللی انرژی همخوانی دارد.
برای جلوگیری از سوزاندن گاز، ایران تنها به سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری نیاز دارد، اما این کار در دو دهه گذشته انجام نشده است.
دهقان نصرآبادی ادامه داد که مسئله ناهماهنگی انرژی دو پیامد و خطر عمده برای کشور دارد؛ نخست، امنیت انرژی کشور به خطر می‌افتد و دوم، تولید صنایع کشور کاهش می‌یابد، که منجر به کاهش درآمدهای ارزی و افزایش هزینه‌های ارزی می‌شود.
