همزمان با انتشار گزارش دیوان محاسبات کشور در خصوص ناکامی قابل توجه دولت ایران در پرداخت یارانه‌های نان و بدهی ۱.۱۶ کادریلیون تومانی (تقریباً ۱.۹۳۳ میلیارد دلار) به کشاورزان گندم، مشاور اقتصادی وزیر اقتصاد اظهار داشت که قیمت نان باید افزایش یابد.
مشاور اقتصادی وزیر اقتصاد، بدون اشاره به بدهی سنگین دولت به کشاورزان گندم و انحراف در تخصیص منابع یارانه‌های نان، تنها به افزایش هزینه‌های نانوایان اشاره کرده و اظهار داشت که قیمت نان باید تعدیل شود.
محمد جلالی، که سخنگوی طرح هوشمند یارانه آرد و نان دولت نیز است، روز یکشنبه 14 مرداد به خبرگزاری ایلنا گفت که دولت قبلی برای سه سال قیمت آرد و نان یارانه‌ای را حفظ کرد و اجازه افزایش قیمت‌ها را نداد تا هزینه نان برای مردم افزایش نیابد، اما در این مدت، اجاره‌بها و دستمزدها به طور منطقی افزایش یافت.
وی افزود: “نگرانی نانوایان در مورد افزایش قیمت نان موجه است.”
ادعای آقای جلالی در مورد جلوگیری از افزایش قیمت نان توسط دولت سیزدهم در حالی مطرح می‌شود که قیمت رسمی نان طی سه سال گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
خبرگزاری ایلنا اظهارات آقای جلالی را به عنوان «آژیر افزایش قیمت نان» توصیف کرد.
همچنین، استناد به «نگرانی نانوایان» برای افزایش قیمت نان در حالی صورت می‌گیرد که گزارش جدید دیوان محاسبات کشور نشان‌دهنده ناکامی قابل توجه دولت در پرداخت یارانه‌های نان است و بدهی معوق به کشاورزان گندم به ۱.۱۶ کادریلیون تومان رسیده است.
دیوان محاسبات اعلام کرده است که وزارت امور اقتصادی و دارایی بیش از ۹۵۰ هزار میلیارد تومان (تقریباً ۱.۵۸۳ میلیارد دلار) به سازمان هدفمندی یارانه‌ها پرداخت کرده است، که شامل ۳۴۵ هزار میلیارد ریال (تقریباً ۵۷۵ میلیون دلار) در سال ۱۴۰۲، ۴۲۰ هزار میلیارد ریال (تقریباً ۷۰۰ میلیون دلار) برای پرداخت به کشاورزان گندم در سال ۱۴۰۳ و ۱۸۸ هزار میلیارد ریال (تقریباً ۳۱۳.۳۳ میلیون دلار) در سال جاری از صندوق‌های امانت و بودجه عمومی به عنوان پیش‌پرداخت نقدی برای کوپن کالا و خرید تضمینی گندم است.
در ادامه این گزارش آمده است که بانک مرکزی نیز بدون رعایت مراحل قانونی ۳۱۵ هزار میلیارد تومان (تقریباً ۵۲۵ میلیون دلار) از حساب‌های نهادهای اجرایی برداشت کرده و به حساب سازمان هدفمندی یارانه‌ها واریز کرده است تا مطالبات کشاورزان گندم را تسویه کند.
در همین حال، علی‌قلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران، هفته گذشته اعلام کرد که امسال بیش از ۹ میلیون تن گندم تولیدی کشاورزان به دولت تحویل داده شده است و دولت نزدیک به ۵۴۰ هزار میلیارد تومان (تقریباً ۹۰۰ میلیون دلار) برای خرید گندم پرداخت کرده، اما ۱.۱۶ کادریلیون تومان (تقریباً ۱.۹۳۳ میلیارد دلار) از مطالبات کشاورزان همچنان باقی مانده است.
وضعیت گندم در ایران
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) برآورد کرده است که تولید گندم ایران در سال جاری نسبت به سال گذشته رشد نخواهد داشت و در سطح ۱۳.۵ میلیون تن باقی خواهد ماند، اما واردات گندم ایران با افزایش ۳۰ درصدی به ۳ میلیون تن خواهد رسید.
پیش‌بینی می‌شود که مصرف گندم ایران در سال جاری ۱۶.۵ میلیون تن باشد.
مصرف سرانه گندم در ایران کمی بیش از ۱۶۲ کیلوگرم در سال است که ۲.۵ برابر میانگین جهانی است.
تفاوت زیاد در مصرف سرانه گندم بین ایرانیان و میانگین جهانی به دلیل فرهنگ غذایی کشور است، چون نان یکی از اصلی‌ترین غذاها در وعده‌های غذایی ایرانیان است. به عنوان مثال، مصرف سرانه گندم ایرانیان ۴ تا ۵ برابر شهروندان بنگلادش و میانمار است؛ با این حال، مصرف برنج شهروندان میانمار و بنگلادش نیز ۴ تا ۵ برابر مصرف برنج ایرانیان است.
مثال دیگر مصرف سرانه نان شهروندان ترکیه است که ۲۷ درصد بیشتر از ایرانیان است، اما مصرف برنج شهروندان ترکیه چندین برابر کمتر از ایرانیان است و از سوی دیگر، مصرف سرانه گوشت شهروندان ترکیه نیز ۵۰ درصد بیشتر از ایرانیان است.
در سال‌های گذشته، مقامات دولت ایران بدون توجه به این مسئله، بارها مردم را به “اسراف نان” متهم کرده‌اند.
