طبق گزارش شورای جهانی طلا (World Gold Council)، بانک ملی لهستان (National Bank of Poland)، که به نام نارودووی بانک پولسکی (Narodowy Bank Polski) نیز شناخته می‌شود، در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴ به یکی از بزرگترین خریداران طلا در میان بانک‌های مرکزی تبدیل شد و با هند (India) به‌طور مشترک در صدر قرار گرفت. این پس از آن بود که بانک ملی لهستان حدود ۱۹ تن از این فلز گرانبها را خریداری کرد.
آدام گلاپینسکی (Adam Glapinski)، رئیس بانک ملی لهستان، همچنین اوایل امسال اعلام کرد که بانک مرکزی برنامه‌ریزی کرده است تا طلا ۲۰ درصد از ذخایر آن را تشکیل دهد. در حال حاضر، طلا حدود ۱۴.۷ درصد از ذخایر بانک ملی لهستان را تشکیل می‌دهد.
گرژگورز دروجج (Grzegorv Dróżdż)، تحلیلگر بازار در شرکت کونوتوکسیا (Conotoxia Ltd) گفت:
“در پایان سه‌ماهه دوم امسال، ذخایر طلای لهستان به ۳۷۷.۴ تن افزایش یافت و سرعت خرید این فلز گرانبها، که عمدتاً در بانک انگلستان (Bank of England) نگهداری می‌شود، از ماه آوریل امسال حتی از بزرگترین اقتصادهای جهان نیز پیشی گرفته است.”
در طول سه‌ماهه دوم سال، قیمت طلا نیز از سطح بی‌سابقه ۲,۵۰۰ دلار (۲۲۴۹.۲۶ یورو) در هر اونس عبور کرد.
این امر منجر به گمانه‌زنی‌های بیشتری در مورد این شده است که آیا طلا در حال حاضر یک سرمایه‌گذاری خوب است و چرا بانک‌های مرکزی در تلاش هستند تا ذخایر این فلز گرانبها را به‌سرعت افزایش دهند.
چرا بانک‌های مرکزی طلای بیشتری می‌خرند؟
یکی از دلایل اصلی که بانک‌های مرکزی اخیراً به انباشت بیشتر طلا روی آورده‌اند، توانایی کافی برای تنوع‌بخشی به ذخایر خود به منظور محافظت در برابر عدم قطعیت‌های اقتصاد کلان و شوک‌های ژئوپلیتیکی است.
این امر به این دلیل است که در شرایط نوسانات اقتصادی و ژئوپلیتیکی، زمانی که قیمت ارزها و سایر دارایی‌ها ممکن است نوسان داشته باشد، طلا به عنوان یک دارایی امن و محافظ در برابر تورم در نظر گرفته می‌شود.
به این ترتیب، عملکرد نسبتاً پایدار طلا در زمان‌های بحران و ویژگی‌های محافظتی آن در برابر تورم از دلایل اصلی بانک‌های مرکزی برای انتخاب این فلز است. همچنین طلا راهی مؤثر برای تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های بانک‌های مرکزی محسوب می‌شود و به دلیل این که بسیار نقدشونده است و هیچ‌گونه ریسک پیش‌فرضی ندارد، مورد توجه قرار می‌گیرد.
طلا همچنین کمتر تحت تأثیر ریسک‌های سیاستی قرار می‌گیرد و می‌تواند به عنوان وثیقه ارزشمند و ابزار سیاست‌گذاری استفاده شود. در برخی موارد، طلا می‌تواند به کشورهایی که با تحریم‌های بین‌المللی مواجه هستند، مانند روسیه (Russia)، کمک کند تا این تحریم‌ها را دور بزنند. این امر به نوبه خود، این کشورها را تشویق می‌کند تا در صورتی که سایر منابع مالی مسدود شوند یا دسترسی به آن‌ها دشوار باشد، طلای بیشتری خریداری کنند و از آن برای حفظ نقدینگی خود استفاده کنند.
در موارد دیگر، بانک‌های مرکزی با خرید بیشتر طلا سعی می‌کنند وابستگی کشورهای خود به ارزهای غالب جهانی مانند دلار آمریکا را کاهش دهند.
طبق گزارش شورای جهانی طلا (World Gold Council)، تقاضای طلا از سوی بانک‌های مرکزی در سه‌ماهه دوم سال به ۱۸۳ تن رسید. این مقدار نشان‌دهنده افزایش ۶ درصدی نسبت به سال گذشته است، اما در مقایسه با سه‌ماهه قبلی ۳۹ درصد کاهش داشته است.
میزان خالص خرید در نیمه اول سال نیز به ۴۸۳ تن رسید که ۵ درصد بیشتر از دوره مشابه سال گذشته بود.
گرژگورز دروجج (Grzegorv Dróżdż) همچنین توضیح داد:
“در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۴، تقاضای جهانی طلا، به استثنای سرمایه‌گذاری‌های فرابورس (OTC)، نسبت به سال گذشته ۶ درصد کاهش یافته و به ۹۲۹ تن رسید. این کاهش عمدتاً به دلیل کاهش ۱۹ درصدی مصرف جواهرات بوده که در پاسخ به قیمت‌های بی‌سابقه برای پادشاه فلزات رخ داده است.”
او در ادامه گفت: “با این حال، با احتساب سرمایه‌گذاری‌های فرابورس، تقاضای کل طلا نسبت به سال گذشته ۴ درصد افزایش یافت و به ۱,۲۵۸ تن رسید که بالاترین سطح از سال ۲۰۰۰ است. بخش عمده‌ای از این تقاضا توسط بانک‌های مرکزی ایجاد شد که عمدتاً برای حفاظت و تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های خود، خریدهای خود را ۶ درصد افزایش دادند و ۱۸۳ تن اضافه کردند.”
علاوه بر بانک ملی لهستان (National Bank of Poland) و بانک مرکزی هند (Reserve Bank of India)، بانک مرکزی ترکیه (Central Bank of Turkey) نیز به خرید گسترده طلا ادامه داده و ۱۵ تن به ذخایر خود در سه‌ماهه دوم سال اضافه کرده است. با این مقدار، بانک مرکزی ترکیه تا کنون در سال جاری ۴۵ تن طلا خریداری کرده است.
بانک‌های مرکزی اردن (Jordan)، قطر (Qatar)، روسیه (Russia)، ازبکستان (Uzbekistan)، قرقیزستان (Kyrgyzstan)، عراق (Iraq) و جمهوری چک (Czech Republic) نیز در سه‌ماهه دوم مقادیر قابل‌توجهی طلا خریداری کرده‌اند.
از سوی دیگر، بانک خلق چین (People’s Bank of China – PBoC) در سه‌ماهه دوم سال به‌طور قابل‌توجهی تلاش‌های خود برای خرید طلا را کاهش داده است.
در لهستان، تقاضای طلا پس از همه‌گیری کووید-۱۹ و به دلیل جنگ روسیه و اوکراین افزایش یافته است. چندین سرمایه‌گذار نیز نگران هستند که تهاجم روسیه به اوکراین ممکن است به لهستان سرایت کند و در صورت وقوع چنین سناریویی، باید با سرمایه‌گذاری بیشتر در طلا آماده شوند.
در سایر نقاط جهان، تورم بالای سرسختانه نیز مردم را بیشتر به سمت طلا سوق داده است و شوک‌های ژئوپلیتیکی دیگر مانند جنگ روسیه و اوکراین و جنگ اسرائیل و حماس نیز این روند را تشدید کرده است.
علاوه بر طلا، بانک ملی لهستان (National Bank of Poland) همچنین فاش کرده است که با کمک صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)، در سهام خارجی و اوراق قرضه شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کند که این نیز به‌عنوان روشی دیگر برای تنوع‌بخشی به ذخایر خود محسوب می‌شود.
چه عواملی بر بازار طلا تأثیر می‌گذارند؟
عوامل متعددی، از جمله تحرکات دلار آمریکا، نرخ‌های واقعی و انتظاری تورم و تقاضا برای جواهرات طلا، بر بازار طلا تأثیر می‌گذارند. خریدهای بانک‌های مرکزی نیز می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت‌های این فلز داشته باشد.
هرچند به میزان کمتری، تولید معادن طلا نیز می‌تواند بر قیمت‌ها تأثیر بگذارد. اگر شرکت‌های استخراج طلا مجبور شوند برای هزینه‌های تولید بیشتر هزینه کنند، مانند حفاری در معادن عمیق‌تر، یا با مسائل دیگری مانند اعتصابات کارگری، اعتراضات زیست‌محیطی و پدیده‌های جوی روبرو شوند، قیمت طلا ممکن است افزایش یابد.
در حال حاضر، بیشتر تولیدات معدنی طلا در جهان از چین (China)، استرالیا (Australia)، روسیه (Russia)، کانادا (Canada) و ایالات متحده (United States) حاصل می‌شود.
گرژگورز دروجج (Grzegorv Dróżdż) همچنین گفت:
“بازار طلا، مانند بسیاری از بازارهای دیگر، توسط دو نیرو هدایت می‌شود: عرضه و تقاضا. در چندین فصل گذشته، افزایش تقاضا به طور خاص مشهود بوده است.”
او در پایان گفت: “علاوه بر این، ادامه تضعیف دلار ممکن است نشان دهد که طلا می‌تواند در کوتاه‌مدت عملکرد بهتری نسبت به سایر دارایی‌های کلیدی داشته باشد. سناریوی پایه‌ای شرکت Conotoxia Ltd این فرض را در نظر می‌گیرد که حرکت قیمت طلا ممکن است با احتمال اصلاح قیمت، تا پایان سال کند شود، اما احتمالاً قیمت بالاتر از سطح ۲,۵۰۰ دلار در هر اونس باقی خواهد ماند.”
