به گفته کارشناسان، راه‌اندازی یک ارز مشترک بریکس (BRICS) که با طلا پشتیبانی شود، در کوتاه‌مدت بعید به نظر می‌رسد، چون نیازمند سیاست‌های پولی هماهنگ است. مرکز تجزیه و تحلیل سیاست‌های اروپایی (CEPA) گزارشی از شانزدهمین اجلاس سران بریکس که از تاریخ ۲۲ تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۴ (۳۰ مهر تا ۳ آبان ۱۴۰۲) در کازان، روسیه برگزار شد، را ارائه کرد.

این رویداد با حضور ایرینا بوسیگینا (Irina Busygina) و الکساندر کولیاندار (Alexander Kolyandr) از CEPA و همچنین یوجنی روشچین (Evgeny Roshchin) از مرکز جهانی هنری آ. کیسینجر در دانشگاه جان هاپکینز برگزار شد و ادوارد لوکاس (Edward Lucas) از CEPA به عنوان مجری این برنامه حضور داشت.

کولیاندار (Kolyandr) اظهار داشت که راه‌اندازی یک ارز مشترک بریکس که پشتوانه طلا داشته باشد، در کوتاه‌مدت بعید است، چون نیاز به سیاست‌های پولی هماهنگ دارد. در حال حاضر، چین و آفریقای جنوبی در حال کاهش نرخ‌های سیاستی خود هستند، در حالی که برزیل و روسیه نرخ‌های خود را افزایش داده‌اند و بانک مرکزی هند (RBI) نیز برای دهمین جلسه متوالی در ماه اکتبر ۲۰۲۴ (مهر ۱۴۰۳) نرخ بهره ۶.۵ درصد را ثابت نگه داشته است.

اعضای دیگر نیز به این نکته اشاره کردند که در حال حاضر هیچ حرکت آزادی برای سرمایه، کالاها، خدمات و افراد بین کشورهای عضو بریکس (BRICS) وجود ندارد، بنابراین داشتن یک ارز مشترک مانند یورو در منطقه یورو، در حال حاضر عملی نیست.

با این حال، روسیه تلاش می‌کند تا یک سیستم پرداخت مستقل از نفوذ آمریکا ایجاد کند، چون هم روسیه و هم ایران، عضو جدید بریکس پلاس (BRICS Plus)، تحت تحریم‌های غربی قرار دارند.

اجلاس بریکس نقطه مقابل نشست‌های صندوق بین‌المللی پول (IMF) و بانک جهانی است که از تاریخ ۲۱ تا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ (30 مهر تا ۵ آبان ۱۴۰۲) در واشنگتن برگزار می‌شود.

این اجلاس میزبان مهمانانی از ۳۳ کشور خواهد بود و فرصتی را برای ولادیمیر پوتین (Vladimir Putin)، رئیس‌جمهور روسیه، فراهم می‌کند تا خود را در صحنه جهانی به نمایش بگذارد. علاوه بر اهمیت ژئوپلیتیکی این نشست، همکاری‌های اقتصادی و دسترسی آزاد به بازارهای جدید و همچنین ایجاد ابزارهای مالی و تسویه حساب جدید که تحت نفوذ غرب نیستند، برای روسیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این موضوع در شعار اجلاس بریکس نیز منعکس شده است: «تقویت چندجانبه‌گرایی برای توسعه و امنیت عادلانه جهانی».

در آستانه اجلاس بریکس (BRICS)، کار روی ایجاد سیستم‌های پرداخت و تسویه حساب (BRICS Pay) برای استفاده از ارزهای ملی آغاز شده است. به این منظور، کنسرسیومی به نام BRICS Pay Consortium تشکیل شده است که راه‌حل‌هایی برای مشتریان خصوصی/خرده‌فروشی (BRICS Pay QR)، مشتریان تجاری (BRICS Pay B2B) و BRICS Clear (سیستم تسویه دیجیتال بین دولتی برای معاملات اوراق بهادار فرامرزی مبتنی بر فناوری بلاکچین) توسعه می‌دهد. با توجه به نقاط شروع و منافع متفاوت و همچنین چالش‌های فنی، انتظار می‌رود که فرآیند هماهنگی و اجرای طولانی‌مدتی در این زمینه نیز در پیش باشد.

اعضای این کنسرسیوم به ‌ویژه به دیدن تمهیدات نهادی که از این اجلاس حاصل خواهد شد، علاقه‌مند بودند. در اجلاس بریکس در فورتالزا، برزیل، در سال ۲۰۱۴ (۱۳۹۳ شمسی)، پیشنهاد ایجاد یک بانک توسعه جدید مطرح شد که اکنون عملیاتی شده و تمامی کشورهای عضو اصلی بریکس از وام‌های این مؤسسه مالی توسعه بهره‌مند شده‌اند.

اعضای این کنسرسیوم همچنین نگران بودند که آیا اعضای جدید بریکس (BRICS) مانند مصر، اتیوپی، ایران و امارات متحده عربی، و همچنین اعضای احتمالی جدید از آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی ممکن است از قدرت اقتصادی چین احساس نگرانی کنند، چون ممکن است تمایلی به تغییر سلطه آمریکا به سلطه چین نداشته باشند.

هنگامی که از اعضای کنسرسیوم پرسیده شد که غرب باید چگونه به بریکس واکنش نشان دهد، آن‌ها اظهار داشتند که دیگر نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند، همان‌طور که ممکن است در گذشته انجام داده باشند، بلکه باید با بریکس همکاری کنند تا مسائل جهانی مانند آمادگی برای شیوع بیماری و تغییرات اقلیمی که از مرزهای سیاسی و ایدئولوژی‌ها فراتر می‌روند، حل شود.

به همین منظور، اعضای کنسرسیوم وعده‌هایی که در اجلاس بریکس داده شده و اجرای بعدی آن‌ها را به دقت بررسی خواهند کرد. در این رابطه، اعضای این کنسرسیوم امیدوارند که توافق‌نامه همکاری در امور گمرکی بریکس به امضا رسیده باشد.