آنچه در این مطلب می خوانید
همچنان که دو کشور ایران و روسیه در حال افزایش همکاری‌های مالی خود هستند، در مراسمی که روز دوشنبه برگزار شد، شبکه پرداخت میر روسیه و سیستم پرداخت شتاب ایران به هم متصل شدند.
در این مراسم، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی ایران، یکپارچگی زیرسیستم‌های بانکی دو کشور را گامی بزرگ به سمت ایجاد همکاری اقتصادی یکپارچه در منطقه، تکمیل فرآیند حذف دلار و تسهیل روابط اقتصادی و گردشگری بین ایران و روسیه دانست.
وی تأکید کرد که با اتصال شبکه‌های پرداخت ملی دو کشور، مرزهای پرداخت الکترونیکی برداشته شده و فصل جدیدی در همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی دو ملت آغاز خواهد شد.
او افزود:
«پروژه‌ای که امروز شاهد افتتاح آن هستیم، با هدف ایجاد یکپارچگی در شبکه‌های پرداخت و تسهیل معاملات مالی بین شهروندان دو کشور آغاز شد.»
فرزین با تأکید بر این که این پروژه در سه فاز تقسیم شده است و در هر فاز یک گام مهم به سمت تحقق هدف نهایی برداشته می‌شود، گفت: «فاز اول این پروژه که در پایان ماه سپتامبر عملیاتی شد و امروز رونمایی می‌شود، امکان استفاده از کارت‌های بانکی ایران، که تحت شبکه شتاب هستند، را برای گردشگران در دستگاه‌های خودپرداز روسیه فراهم می‌کند. به این ترتیب، اکنون گردشگران ایرانی می‌توانند به راحتی با استفاده از موجودی ریالی کارت‌های شتاب خود، اسکناس روبل را از خودپردازهای روسیه دریافت کنند.»
فرزین همچنین تأکید کرد که از مراحل بعدی این پروژه به زودی با امکانات و خدمات گسترده‌تر رونمایی خواهد شد.
اوایل ماه جولای، رئیس بانک مرکزی ایران اعلام کرد که یک قرارداد پولی بین تهران و مسکو برای انجام مبادلات تجاری دو جانبه امضا شده است.
فرزین به خبرنگاران گفت که وی و همتای روسی‌اش روز پنجشنبه گذشته در سن پترزبورگ دیدار کرده‌اند و طی آن توافقات قبلاً امضا شده بین دو کشور را نهایی کردند.
در این دیدار، روسای بانک‌های مرکزی ایران و روسیه همچنین یک تفاهم‌نامه (MOU) برای اقدامات مشترک جهت گسترش روابط اقتصادی و پولی امضا کردند.
به گفته فرزین، قرارداد پولی جدید این امکان را فراهم می‌کند که ایران و روسیه با ارزهای محلی خود تجارت کنند.
او اضافه کرد که بر اساس توافقات بین هیئت‌های تخصصی دو کشور، سیستم بانکی شتاب ایران تا پایان ماه آگوست به سیستم بین بانکی میر روسیه متصل خواهد شد.
فرزین اظهار داشت که این طرح جدید به ایرانیان اجازه می‌دهد با کارت‌های بانکی خود از خودپردازهای روسیه روبل برداشت کنند.
وی افزود:
«در جریان این نشست، دو طرف شرایط لازم برای اتصال سیستم پرداخت میر روسیه به شتاب ایران را نهایی کردند و این پروژه وارد فاز عملیاتی شده است.»
او ادامه داد که این طرح در مراحل بعدی توسعه خواهد یافت تا به شهروندان روسیه اجازه دهد از کارت‌های بانکی خود در دستگاه‌های خودپرداز ایران استفاده کنند و در نهایت امکان استفاده از کارت‌های ایرانی در دستگاه‌های پوز روسیه فراهم شود.
فرزین گفت: «مرحله دوم شامل امکان پرداخت با کارت‌های شهروندان روسیه در ایران است.» او افزود که در مرحله سوم، ایرانیان می‌توانند با کارت شتاب در فروشگاه‌های روسیه از طریق دستگاه‌های معمولی بانکی پرداخت کنند.
در آوریل ۲۰۲۴، وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد که پروژه استفاده از کارت‌های میر وارد مرحله اجرا شده است. در ماه مه ۲۰۲۲، معاون نخست‌وزیر روسیه، الکساندر نوواک (Alexander Novak)، گفت که دو کشور در حال بررسی نحوه اتصال سیستم‌های پرداخت میر و شتاب هستند.
گام‌های ایران و روسیه برای افزایش تجارت دوجانبه
ایران و روسیه در چند سال گذشته گام‌های جدی برای افزایش تجارت دوجانبه برداشته‌اند.
در اواخر ماه ژانویه، رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، گفت که جمهوری اسلامی و روسیه به توافقی برای افزایش تجارت بین دو کشور تا ۱۰ میلیارد دلار دست یافته‌اند.
رئیسی در تاریخ ۲۱ ژانویه، پس از بازگشت به تهران از یک سفر دو روزه به مسکو، گفت:
«ما توافق کردیم که موانع تجاری را برطرف کرده و تبادلات اقتصادی بین دو کشور را افزایش دهیم. در حال حاضر، سطح تجارت دوجانبه قابل قبول نیست، بنابراین دو کشور توافق کردند که تجارت را تا ۱۰ میلیارد دلار در سال افزایش دهند.»
وی همچنین خاطرنشان کرد که در جریان گفتگوهایش با مقامات روسیه، دو طرف درباره مسائل پولی و بانکی نیز بحث کردند.
بر اساس اعلام رسمی، دو کشور همچنین توافق کردند که ظرفیت‌های کشاورزی مشترک و زمینه‌های مناسب برای تبادل محصولات کشاورزی را شناسایی کنند تا سطح تجارت در بخش کشاورزی افزایش یابد.
رئیسی ادامه داد که جمهوری اسلامی ایران ظرفیت‌های بسیار خوبی در زمینه ترانزیت و حمل‌ونقل دارد و افزود:
«در این دیدار توافق شد که کریدور شمال-جنوب فعال شود. این مسیر ترانزیتی زمان و فاصله حمل کالاها از روسیه و کشورهای شمالی به مناطق جنوبی را بسیار کوتاه‌تر خواهد کرد.»
همچنین، در جریان دیداری در تاریخ ۳۰ سپتامبر بین وزیر اقتصاد و امور دارایی ایران، عبدالناصر همتی، و وزیر توسعه اقتصادی روسیه، ماکسیم رشنتیکوف (Maxim Reshetnikov)، دو طرف خواستار تقویت روابط اقتصادی بین دو کشور شدند.
همتی در حاشیه مذاکرات میان هیئت‌های عالی‌رتبه ایران و روسیه با رشنتیکوف دیدار و گفتگو کرد.
رشنتیکوف با اشاره به افزایش تجارت بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ابراز امیدواری کرد که این روند با سرعت بیشتری ادامه یابد.
در این دیدار، دو طرف در مورد مسائل گمرکی، سرمایه‌گذاری‌های روسیه در صنعت نفت، پیشرفت راه‌آهن رشت-آستارا، کریدور شمال-جنوب، بیمه رانندگان کامیون، تسویه ارزهای تجاری، تقویت اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سایر مسائل اقتصادی بین دو کشور بحث و تبادل نظر کردند.
در همان روز، رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، گفت که هدف از این توافق تبدیل ایران به یک مرکز ترانزیت و گاز منطقه‌ای نمونه بارزی از همکاری بین تهران و مسکو است.
پزشکیان در دیدار با نخست‌وزیر روسیه، میخائیل میشوستین (Mikhail Mishustin)، گفت:
«ما معتقدیم که اگر پروژه‌های مشترک مهم بین ایران و روسیه اجرایی شوند، ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای هر دو کشور در مقابله با تحریم‌های ظالمانه ایجاد خواهند کرد.»
رئیس‌جمهور تأکید کرد که همکاری ایران و روسیه نه تنها به نفع دو ملت است بلکه توسعه پایدار، رشد اقتصادی و همگرایی منطقه‌ای را نیز ترویج خواهد کرد.
پزشکیان خواستار تلاش‌های هر دو طرف برای اطمینان از اجرای موفق پروژه‌های مشترک شد.
او خاطرنشان کرد که همکاری‌های منطقه‌ای از طریق سازمان‌های بین‌المللی مانند بریکس (BRICS) و سازمان همکاری شانگهای (SCO) کشورهای مستقل از جمله ایران، روسیه و چین را در تلاش‌هایشان برای مقاومت در برابر یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده تقویت می‌کند.
در پاسخ، نخست‌وزیر روسیه بر تمایل روسیه برای تقویت و گسترش تعاملات با ایران، به ویژه در بخش‌های انرژی، صنعت، حمل‌ونقل، کشاورزی، بهداشت و فرهنگ تأکید کرد.
