آنچه در این مقاله می خوانید
در حوزه مالی، بزرگ‌ترین بانک‌ها تأثیر عظیمی نه‌تنها در کشورهای خود بلکه در سراسر جهان دارند. این غول‌های مالی به طیف گسترده‌ای از مشتریان، از پس‌اندازکنندگان عادی گرفته تا شرکت‌های چندملیتی، خدمات ارائه می‌دهند و دامنه فعالیت‌های آن‌ها بسیار فراتر از خدمات سنتی بانکی است.
بانکداری در دهه‌های اخیر تحولات چشمگیری را تجربه کرده است. بانک‌های برتر امروزی مؤسساتی پیچیده هستند که مرز بین بانکداری تجاری و سرمایه‌گذاری را کمرنگ کرده‌اند. آن‌ها نه‌تنها سپرده‌ها را نگهداری و وام ارائه می‌دهند، بلکه عرضه‌های اولیه سهام را نیز تضمین می‌کنند، خدمات کارگزاری ارائه می‌دهند و در ادغام‌ها و تملک‌های بزرگ به مشاوره می‌پردازند.
ارزش بازار (Market Capitalization) معیاری گویا از قدرت واقعی در دنیای بانکداری است. این رقم، که از حاصل ضرب قیمت سهام یک شرکت در تعداد سهام منتشرشده آن محاسبه می‌شود، نشان‌دهنده ارزیابی بازار از ارزش کلی یک بانک است. این عدد تنها عملکرد کنونی یک شرکت را منعکس نمی‌کند، بلکه پتانسیل آینده آن را نیز در بر می‌گیرد.
فهرست ۱۰ بانک برتر بر اساس ارزش بازار (Market Cap) ترکیبی از قدرت‌های مالی آمریکایی و غول‌های بین‌المللی، به‌ویژه از چین، را نشان می‌دهد. این فهرست بر شرکت‌های عمومی معامله‌شده در ایالات متحده یا کانادا تمرکز دارد، از جمله آن‌هایی که از طریق رسید سپرده‌گذاری آمریکایی (ADRs) معامله می‌شوند. این رتبه‌بندی تصویری کلی از تسلط جهانی بانکداری ارائه می‌دهد.
اطلاعات هر بانک بر اساس معاملات در بورس‌های داخلی آن‌ها تهیه شده است (در صورت لزوم، تمام ارقام به دلار آمریکا تبدیل شده‌اند؛ مگر آنکه خلاف آن ذکر شده باشد. اطلاعات ارائه‌شده نیز به‌روز است).
در ادامه این مقاله، به بررسی ۱۰ بانک بزرگ جهان بر اساس ارزش بازار می‌پردازیم. این بانک‌ها نقش حیاتی در ثبات مالی جهانی ایفا می‌کنند و سلامت و پایداری آن‌ها تأثیرات گسترده‌ای فراتر از بخش مالی دارد.
۱. جی‌پی مورگان چیس (JPMorgan Chase & Co.)
جی‌پی مورگان چیس با ارزش بازار بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار، در صدر بانک‌های جهان قرار دارد. این غول مالی مستقر در نیویورک، خدمات متنوعی از جمله بانکداری مصرف‌کننده، بانکداری تجاری، بانکداری سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی ارائه می‌دهد. تحت رهبری مدیرعامل جیمی دیمون (Jamie Dimon)، جی‌پی مورگان چیس حتی در شرایط اقتصادی چالش‌برانگیز نیز عملکرد مالی قوی‌ای داشته است. مقیاس وسیع این بانک به آن امکان می‌دهد تا سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در فناوری انجام دهد و در روندهای بانکداری دیجیتال پیشرو باشد. با این حال، مانند سایر بانک‌های بزرگ، جی‌پی مورگان چیس با چالش‌های مداومی مانند نظارت‌های قانونی، تهدیدات امنیت سایبری و نیاز به تطبیق با تغییرات سریع در ترجیحات مصرف‌کنندگان در خدمات مالی مواجه است.
۲. بانک آمریکا (Bank of America Corp.)
با ارزش بازار بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار، بانک آمریکا در رتبه دوم بزرگ‌ترین بانک‌های مرکزی جهان قرار دارد. این مؤسسه مستقر در شارلوت، کارولینای شمالی، به طیف گسترده‌ای از مشتریان، از مصرف‌کنندگان فردی گرفته تا شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌گذاران نهادی، خدمات ارائه می‌دهد. تحت رهبری مدیرعامل برایان موینیهان (Brian Moynihan)، بانک آمریکا بر ساده‌سازی عملیات و گسترش قابلیت‌های بانکداری دیجیتال خود تمرکز کرده است. مانند همتایان خود، بانک آمریکا با چالش‌های مداومی در پیمایش مقررات پیچیده و تطبیق با انتظارات در حال تغییر مشتریان در یک فضای مالی دیجیتال روبه‌رشد مواجه است. در سال ۲۰۲۳، این بانک دارای ۲.۵۴ تریلیون دلار دارایی بود که از این میزان، ۲.۴۰ تریلیون دلار در ایالات متحده نگهداری می‌شد.
۳. بانک صنعتی و بازرگانی چین (Industrial and Commercial Bank of China Ltd.)
بانک صنعتی و بازرگانی چین (ICBC) یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های جهان از نظر مجموع دارایی‌های تحت مدیریت و درآمد ناخالص است. به‌عنوان بزرگ‌ترین وام‌دهنده چین، ICBC نقش مرکزی در سیستم مالی و توسعه اقتصادی این کشور دارد. این بانک خدمات متنوعی از جمله بانکداری شرکتی و شخصی، مدیریت دارایی و عملیات خزانه‌داری ارائه می‌دهد. شبکه گسترده شعب داخلی و حضور بین‌المللی در حال رشد آن به گسترش این بانک کمک کرده است. با این حال، بانک صنعتی و بازرگانی چین با چالش‌های منحصربه‌فردی در بازار چین مواجه است، از جمله تأثیر دولت بر شیوه‌های وام‌دهی و نگرانی‌ها درباره وام‌های غیرعملکردی در برخی بخش‌ها.
۴. بانک کشاورزی چین (Agricultural Bank of China)
بانک کشاورزی چین با ارزش بازار بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در رتبه چهارم بزرگ‌ترین بانک‌های جهان قرار دارد. به‌عنوان یکی از چهار بانک دولتی بزرگ چین، این بانک مدت‌ها از توسعه روستایی و بخش کشاورزی کشور حمایت کرده است. با این حال، بانک کشاورزی چین عملیات خود را به خدمات کامل بانکداری تجاری و سرمایه‌گذاری گسترش داده است. شبکه گسترده شعب روستایی این بانک به آن موقعیت منحصربه‌فردی در چشم‌انداز مالی چین می‌دهد، اما همچنین چالش‌هایی در زمینه کارایی و وام‌های غیرعملکردی ایجاد می‌کند. رشد آینده این بانک ممکن است به تعادل بین تمرکز سنتی روستایی و گسترش در بازارهای شهری پرسودتر و خدمات بانکداری دیجیتال بستگی داشته باشد.
۵. بانک چین (Bank of China Ltd.)
به‌عنوان قدیمی‌ترین بانک در سرزمین اصلی چین، بانک چین تاریخچه‌ای غنی دارد که به سال ۱۹۱۲ بازمی‌گردد. این بانک مدت‌ها مدیریت عملیات ارز خارجی و تسویه‌حساب تجارت بین‌المللی چین را بر عهده داشته است. اکنون به‌عنوان یک بانک تجاری دولتی، خدمات بانکداری شرکتی، شخصی و سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد. بانک چین به‌عنوان بین‌المللی‌ترین بانک دولتی چین، نقش مرکزی در فعالیت‌های تجارت و سرمایه‌گذاری فرامرزی این کشور دارد و حضور قابل توجهی در مراکز مالی مهم جهان دارد.
6. شرکت بانک ساخت و ساز چین (CICHY)
به‌عنوان یکی دیگر از “چهار بانک بزرگ” دولتی چین، بانک ساخت و ساز چین در ابتدا بر تأمین مالی پروژه‌های بزرگ زیرساختی متمرکز بود. این بانک از آن زمان به بعد فعالیت‌های خود را متنوع کرده و اکنون طیف کاملی از خدمات بانکداری تجاری و سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهد. این بانک همچنین حضور قوی‌ای در مراکز شهری چین دارد و در حال گسترش فعالیت‌های بین‌المللی خود است.
این بانک در خط مقدم تلاش‌های چین برای پیشرفت در فناوری مالی قرار دارد و سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در بانکداری دیجیتال، هوش مصنوعی، بلاک چین و حتی روباتیک انجام داده است. با این حال، مانند سایر بانک‌های چینی، بانک ساخت و ساز چین با چالش‌هایی، شامل تأثیر دولت بر شیوه‌های وام‌دهی و احتمال مواجهه با خطرات ناشی از بخش املاک و مستغلات چین، مواجه است.
7. ولز فارگو (Wells Fargo)
ولز فارگو، با ارزش بازار بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار، یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های ایالات متحده است. این بانک مستقر در سان‌فرانسیسکو، خدمات متنوعی از جمله بانکداری مصرف‌کننده، بانکداری تجاری، وام مسکن و مدیریت سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد. ولز فارگو با شبکه گسترده‌ای از شعب و دستگاه‌های خودپرداز در سراسر ایالات متحده، به مشتریان خود خدمات‌رسانی می‌کند. با این حال، این بانک در سال‌های اخیر با چالش‌هایی از جمله مسائل نظارتی و رسوایی‌های مربوط به حساب‌های جعلی مواجه بوده است.
8. رویال بانک کانادا (Royal Bank of Canada)
رویال بانک کانادا (RBC) با ارزش بازار بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار، بزرگ‌ترین بانک کانادا است. این بانک مستقر در تورنتو، خدماتی در حوزه‌های بانکداری شخصی و تجاری، مدیریت ثروت، بیمه و بازارهای سرمایه ارائه می‌دهد. RBC با حضور در بیش از ۳۰ کشور، به مشتریان بین‌المللی نیز خدمات‌رسانی می‌کند. این بانک به دلیل ثبات مالی و تمرکز بر نوآوری در خدمات بانکی دیجیتال شناخته می‌شود.
9. بانک مشترک‌المنافع استرالیا (Commonwealth Bank of Australia)
بانک مشترک‌المنافع استرالیا (CBA) با ارزش بازار بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار، بزرگ‌ترین بانک استرالیا است. این بانک مستقر در سیدنی، خدماتی در حوزه‌های بانکداری خرده‌فروشی، بانکداری تجاری، مدیریت ثروت و بیمه ارائه می‌دهد. CBA با تمرکز بر نوآوری دیجیتال، یکی از پیشروان در ارائه خدمات بانکی آنلاین و موبایلی در استرالیا است.
10. HSBC
HSBC، با ارزش بازار بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار، یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های جهان است. این بانک مستقر در لندن، خدماتی در حوزه‌های بانکداری خرده‌فروشی، بانکداری تجاری، بانکداری جهانی و بازارها، و مدیریت ثروت ارائه می‌دهد. HSBC با حضور در بیش از ۶۰ کشور، به مشتریان در سراسر جهان خدمات‌رسانی می‌کند. این بانک به دلیل تمرکز بر بازارهای آسیایی و حضور قوی در منطقه آسیا-اقیانوسیه شناخته می‌شود.
این بانک‌ها با ارائه خدمات متنوع و حضور گسترده در بازارهای جهانی، نقش مهمی در سیستم مالی بین‌المللی ایفا می‌کنند.
سخن پایانی
۱۰ بانک بزرگ جهان طیف گسترده‌ای از محصولات و خدمات مالی را به افراد، کسب‌وکارها و مشتریان نهادی ارائه می‌دهند. این بانک‌ها به‌مرور زمان، به دلیل موفقیت‌های مداوم تجاری و ادغام‌ها و تملک‌ها، رشد قابل توجهی داشته‌اند.
بانک‌های برتر از نظر درآمد و ارزش بازار عمدتاً در ایالات متحده و چین متمرکز هستند، روندی که در دهه‌های اخیر شاهد از دست دادن سلطه جهانی بانک‌های بزرگ اروپایی بوده است.
