آنچه در این مطلب می خوانید
تقاضا برای طلا در صنعت الکترونیک: روند و عوامل تاثیرگذار
تقاضا برای طلای استفادهشده و طلای بازیافتی در صنایع الکترونیک در سال ۲۰۱۰ به بالاترین سطح ۳۲۸ تن رسید، اما به طور مداوم تا سال ۲۰۲۳ به ۲۴۹ تن کاهش یافت. با این حال، در فصلهای اخیر این بخش شاهد بهبودی نسبی بوده است. این موضوع باعث شده است که سؤالات زیادی درباره میزان ارتباط این بهبود با رشد هوش مصنوعی (AI) مطرح شود؛ این که آیا هوش مصنوعی همچنان باعث رشد در این بخش خواهد شد و چرا دقیقاً هوش مصنوعی به عنوان یک حوزه نوظهور تقاضا برای طلا اهمیت دارد.
طلا در صنعت الکترونیک: نگاهی به گذشته
طلا نقش حیاتی در دستگاههای الکترونیکی ایفا میکند:
- رسانایی برتر: طلا رسانای بسیار عالی برای جریان الکتریسیته است.
- مقاومت در برابر خوردگی: این فلز در برابر خوردگی مقاوم است.
- خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب: خواص فیزیکی و شیمیایی طلا اجازه میدهد که به صورت سیمهای بسیار نازک و پوششهای قابلاعتماد ساخته شود.
این ویژگیها طلا را به یک جزء ضروری در تراشههای کامپیوتری تبدیل کردهاند که در تقریباً تمام تجهیزات الکترونیکی یافت میشوند.
تغییرات در مصرف طلا در صنایع الکترونیک
افزایش چشمگیر قیمت طلا بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۱ (از حدود ۲۵۰ دلار در هر اونس به بیش از ۱,۸۰۰ دلار در هر اونس) تولیدکنندگان در صنعت الکترونیک را به یافتن راههایی برای کاهش استفاده از طلا ترغیب کرد.
این استراتژیها شامل دو رویکرد اصلی بودند:
- جایگزینی: استفاده از جایگزینهایی مانند نقره و مس به جای طلا.
- صرفهجویی : استفاده از مقادیر کوچکتر و کوچکتر طلا در محصولات.
این تغییرات به کاهش مصرف طلا در این صنعت منجر شد، اما با ظهور فناوریهای جدید مانند هوش مصنوعی، ممکن است الگوهای مصرفی دوباره دستخوش تغییر شوند.
نمودار 1: تولیدکنندگان در واکنش به افزایش قیمت، مصرف طلا را کاهش دادند
اما تغییر ابزارها و توسعه فرآیند در تأسیسات ساخت صنایع الکترونیک به سرعت اتفاق نمیافتد؛ این یک فرآیند چندساله است. این تغییر با افزایش تقاضای مصرفکنندگان برای دستگاههایی با کارایی بالا، عملکرد بهتر و قابلیت اطمینان بیشتر همزمان شد. دستگاههایی که توسط صنایع الکترونیک پیشرفته و تراشههای پیچیدهتر طراحی شدهاند – مانند گسترش گوشیهای هوشمند که اکنون فراگیر شدهاند، رشد قابلتوجه لپتاپها، تلویزیونهای هوشمند، خودروهای برقی، و موارد مشابه. تولیدکنندگان مجبور بودند کاهش هزینهها را با نقش حیاتی طلا متعادل کنند و در عین حال نیاز رو به رشد به اجزای باکیفیت و بادوام را در این دوره بیسابقه از “برقی شدن” برطرف کنند.
نقش طلا در هوش مصنوعی (AI)
هوش مصنوعی بهسرعت به یک رکن اساسی در فناوری مدرن تبدیل شده و پیشرفتهایی را در صنایع مختلف به ارمغان آورده است. زیرساختهای الکترونیکی گستردهای که برای پشتیبانی از این بخش در حال رشد سریع لازم است، تأثیر مستقیمی بر تقاضای صنعتی برای طلا دارد.
همانطور که پیشتر توضیح داده شد، طلا یک جزء ضروری در ساخت دستگاههای مجهز به هوش مصنوعی است. سیستمهای هوش مصنوعی به سختافزارهای پیشرفتهای مانند پردازندهها، تراشههای حافظه و حسگرها وابسته هستند که همگی از طلا استفاده میکنند. دستگاههای مجهز به هوش مصنوعی، مانند گوشیهای هوشمند و خودروهای خودران، همراه با رشد چشمگیر مراکز داده، نیاز به اجزای الکترونیکی بسیار کارآمد و قابلاعتماد را بهطور چشمگیری افزایش دادهاند. رسانایی برتر طلا تضمین میکند که دادهها با سرعت بالا و کمترین میزان هدررفت انرژی پردازش و انتقال یابند. علاوه بر این، مقاومت طلا در برابر خوردگی دوام و طول عمر اجزا را تضمین میکند که این عاملی حیاتی برای کاربردهای پیوسته و فشرده هوش مصنوعی محسوب میشود.
با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی، تقاضا برای سختافزارهای پیچیدهتر و قدرتمندتر افزایش خواهد یافت. این امر به نوبه خود احتمالاً تقاضا برای طلا را افزایش میدهد، چون تولیدکنندگان به دنبال ارتقای عملکرد و قابلیت اطمینان دستگاههای مجهز به هوش مصنوعی هستند. در همین حال، بخشهایی مانند بهداشت و درمان و امور مالی نیز به دنبال استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود کارایی و نوآوری هستند، که این امر میتواند تقاضا را بیش از پیش افزایش دهد.
نمودار 2: توسعه هوش مصنوعی (AI) به افزایش اخیر در استفاده از طلا کمک کرده است.
اما تولیدکنندگان بار دیگر با چالشی مواجه هستند که موج قبلی جایگزینی و صرفهجویی در استفاده از طلا را به وجود آورد: هزینه. با رسیدن قیمت طلا به رکورد جدید بیش از ۲,۷۰۰ دلار در هر اونس، فشارهای تازهای برای ارزیابی نحوه استفاده از طلا بر تولیدکنندگان وارد خواهد شد. با این حال، وضعیت امروز بسیار متفاوت از سال ۲۰۱۰ است، چون بیشتر روشهای ساده صرفهجویی و جایگزینی قبلاً اجرا شدهاند؛ محدودیتی برای نازکتر کردن سیمها و پوششها وجود دارد و بسیار محتمل است که این محدودیتها تقریباً یا کاملاً به نقطه نهایی خود رسیده باشند. علاوه بر این، با تکامل فناوریها، برخی از کاربردهای سنتی طلا ممکن است به تدریج کاهش یابد؛ نمونهای از این روند، تغییرات در بخش LED است که در آن مینی-LEDهای بدون طلا به آرامی جایگزین نمونههای موجود حاوی طلا میشوند.
نقش طلا فراتر از هوش مصنوعی
اگرچه صنعت الکترونیک همچنان بخش عمدهای از تقاضا برای طلا در فناوری را تشکیل میدهد، اما این تنها کاربرد طلا نیست. تطبیقپذیری و ویژگیهای منحصربهفرد طلا آن را به مادهای ضروری در حوزههای مختلف فناوری تبدیل کرده است:
- تجهیزات پزشکی:
طلا در بسیاری از دستگاههای درمانی مانند ایمپلنتها استفاده میشود، جایی که به دلیل سازگاری زیستی و مقاومت در برابر کلونیزاسیون باکتریها ارزشمند است. همچنین، نانوذرات طلا در حوزه تشخیص پزشکی بسیار حیاتی هستند و به عنوان دستگاههای احتمالی برای تحویل دارو مورد آزمایش قرار گرفتهاند. - صنعت هوافضا:
طلا در تولید اجزای حیاتی برای ماهوارهها و فضاپیماها استفاده میشود. توانایی آن در تحمل دماهای بسیار بالا و ویژگیهای بازتابیاش، آن را برای حفاظت از تجهیزات حساس در برابر تابش و گرما ایدهآل میکند. - فناوریهای پاک:
طلا به عنوان یک کاتالیزور شیمیایی عالی نیز شناخته میشود و یک ماده امیدوارکننده در تولید هیدروژن پاک و تبدیل دیاکسید کربن به شمار میرود.
سخن پایانی
طلا همچنان یکی از اجزای اساسی در صنعت الکترونیک باقی خواهد ماند و کاربردهای مرتبط با هوش مصنوعی تقاضا برای آن را در کوتاهمدت تقویت خواهند کرد. با این حال، در این بخش حساس به هزینه، تولیدکنندگان به نوآوری ادامه خواهند داد که به طور اجتنابناپذیری بر نحوه استفاده از طلا در برخی کاربردها تأثیر خواهد گذاشت. فراتر از صنایع الکترونیک، ویژگیهای منحصربهفرد طلا آن را به یک منبع ارزشمند در حوزههای مختلف فناوری تبدیل میکند و جایگاه مداوم آن را در چشمانداز همیشه در حال تحول فناوری تضمین میکند.