آنچه در این مطلب می خوانید
به گفته محسن پاکنژاد، وزیر نفت ایران، با وجود چالشهای شدید داخلی و تحریمهای یکجانبه ایالات متحده، ایران همچنان به نقش خود به عنوان یک صادرکننده قابلاعتماد گاز، به ویژه برای کشورهای همسایه از جمله ترکیه و عراق، پایبند است و از منابع انرژی خود به عنوان ابزاری سیاسی استفاده نمیکند.
پاکنژاد در حاشیه بیستوششمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) تأکید کرد که ایران به نقش پایدار خود در بخش انرژی جهانی متعهد است. او اعلام کرد که علیرغم محدودیتهای مداوم ایالات متحده، ایران همواره به توافقات انرژی خود، به ویژه با کشورهای همسایه پایبند بوده و هرگز سعی نکرده است صادرات گاز را به عنوان اهرم سیاسی به کار گیرد.
وی اظهار داشت که تعهد ایران به صادرات گاز طبیعی به شرکای کلیدی مانند ترکیه و عراق نشاندهنده پایبندی کشور به اصول بینالمللی انرژی، به ویژه اصول مندرج در سازمانهایی مانند اوپک (OPEC) و GECF است. این سازمانها با هدف تنظیم بازارها و تقویت همکاری میان کشورهای عضو، تلاش میکنند از سیاسی شدن منابع انرژی بکاهند.
نقطه عطفی در دیپلماسی جهانی انرژی
در جهانی که به سمت منابع انرژی پایدارتر حرکت میکند، گاز به عنوان گزینهای قابلاعتماد و پاک ارزش بیشتری یافته است. پاکنژاد تأکید کرد که بخش گاز یکی از داراییهای استراتژیک برای اعضای GECF است و نقشی اساسی نه تنها در توسعه اقتصادی و سیاسی بلکه در ارتقای همافزایی میان کشورها ایفا میکند.
وی افزود که ایران با استفاده از دیپلماسی قوی و استراتژیهای منحصربهفرد، چالشهای ناشی از تحریمهای آمریکا را با موفقیت مدیریت کرده و جایگاه خود را در بازار انرژی و اعتبارش در میان شرکای انرژی حفظ کرده است.
به گفته پاکنژاد، سیاست گازی ایران بر تقویت وابستگی متقابل و همکاریهای اقتصادی-سیاسی متمرکز است و گاز را به عنوان منبعی پاک و قابلاعتماد، نه ابزاری برای فشار، مورد استفاده قرار میدهد. این رویکرد دیپلماتیک در تضاد با شیوههای معمول سیاسیسازی منابع انرژی در برخی دیگر از مناطق جهان است.
دیپلماسی گاز با کشورهای همسایه
روابط ایران با کشورهای همسایهاش، به ویژه ترکیه و عراق، در چارچوب استراتژی گستردهتر انرژی آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. با وجود انزوای ناشی از تحریمهای آمریکا، ایران به تعهدات خود در زمینه صادرات گاز پایبند بوده و جریان مستمر گاز طبیعی به این کشورها را تضمین کرده است. این تأمین پایدار نه تنها شهرت ایران را به عنوان یک شریک انرژی قابلاعتماد تقویت کرده، بلکه جایگاه آن را در میان کشورهای عضو GECF، که برخی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز جهان را گرد هم میآورد، مستحکم کرده است.
روابط گازی ایران و ترکیه
ترکیه مدتها یکی از مشتریان کلیدی گاز ایران بوده و بخش قابلتوجهی از گاز طبیعی مورد نیاز خود را از طریق یک خط لوله که دو کشور را متصل میکند، دریافت میکند. این شراکت امنیت انرژی ترکیه را تضمین کرده و در عین حال از اقتصاد ایران حمایت کرده است.
با وجود فشارهای خارجی، مانند تحریمهای آمریکا علیه هر دو کشور، تجارت گاز بین ایران و ترکیه بدون وقفه ادامه داشته است.
این همکاری مقاوم نشاندهنده سیاست دیپلماسی انرژی ایران است که ثبات و همکاری را بر اهرمهای سیاسی اولویت میدهد.
روابط گازی ایران و عراق
به طور مشابه، ایران بهطور مداوم تعهدات خود در تأمین گاز به عراق را با وجود چالشهای سیاسی و تحریمهای خارجی برآورده کرده است. این دو کشور مرز طولانی با یکدیگر دارند و ایران به عنوان تأمینکننده اصلی گاز برای عراق، به ویژه برای نیازهای تولید برق، عمل کرده است.
این همکاری برای بهبود اقتصادی و توسعه زیرساختهای عراق، به ویژه در بخش انرژی که این کشور همچنان با چالشهای قابلتوجهی روبرو است، حیاتی است.
نقش کلیدی صادرات گاز ایران به عراق در تقویت جایگاه منطقهای
علاوه بر تجارت دوجانبه، صادرات گاز ایران به عراق به این کشور کمک کرده تا نقش خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی انرژی در خاورمیانه تثبیت کند. خط لوله گاز عراق-ایران بخش حیاتی این همکاری است که امکان انتقال گاز طبیعی برای تأمین شبکه برق عراق را فراهم میکند. این معاملات نشاندهنده تعهد مداوم ایران به حفظ روابط انرژی قوی و پایدار با همسایگان خود حتی در برابر فشارهای بینالمللی است.
نگاهی به آینده: بخش گاز ایران و همکاریهای منطقهای
با ادامه تحول در چشمانداز جهانی انرژی، استراتژی ایران برای صنعت گاز خود بر تقویت همکاریهای منطقهای و کاهش سیاسیسازی صادرات انرژی متمرکز است. با تقویت روابط با کشورهای همسایه و پایبندی به تعهدات خود، ایران در حال تثبیت موقعیت خود به عنوان بازیگری مرکزی در بخش انرژی خاورمیانه است. صادرات گاز ایران به ترکیه و عراق گواهی بر نقش این کشور به عنوان یک شریک قابلاعتماد است که قادر به مدیریت چالشهای ژئوپلیتیکی و کمک به ثبات انرژی منطقهای است.
همزمان با تلاش مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) و سایر سازمانهای بینالمللی برای تضمین ثبات بازارهای انرژی، تعهد بیتزلزل ایران به توافقات تجاری گاز خود همچنان یکی از ارکان اصلی تلاشهای دیپلماتیک گستردهتر این کشور است. علیرغم فشارهای خارجی، ایران همچنان به گاز بهعنوان ابزاری برای همکاری و توسعه اقتصادی نگاه میکند، نه بهعنوان ابزاری برای اعمال نفوذ سیاسی.
