آنچه در این مطلب می خوانید
خبرگزاری دولتی ایلنا (ILNA) در گزارشی درباره بحران اقتصادی کارگران تأکید کرد که وضعیت برای کارگران زن، به‌ویژه مادرانی که تنها تأمین‌کننده خانوار خود هستند، به‌مراتب وخیم‌تر است. این زنان با اضافه‌کاری‌های اجباری، دستمزدهای بسیار پایین و نبود حداقل حمایت‌های قانونی مواجه هستند.
ایلنا، که وابسته به نهاد دولتی “خانه کارگر” است، به نقل از سیمین یعقوبیان (Simin Yaghoubian)، فعال کارگری در حوزه زنان، نوشت:
“این روزها، وضعیت کارگران زن اصلاً خوب نیست.”
یعقوبیان تأکید کرد که زنان سرپرست خانوار میان دغدغه‌های تأمین معیشت، یافتن سرپناه و خرید لباس و کفش برای فرزندانشان در آستانه سال نو، تحت فشار شدیدی قرار دارند.
به گفته این فعال کارگری، فراتر از “موریانه تورم”، سرکوب دستمزدها و مشکلات مالی پیش از سال نو، اضافه‌کاری اجباری—که برخلاف ماده ۵۹ قانون کار ایران است—به‌شدت زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. او تصریح کرد که در این شرایط، زنان “طعم واقعی استثمار” را تجربه می‌کنند.
وی همچنین به “نبود آگاهی” در میان کارگران زن نسبت به حقوق و قوانین کار” اشاره کرد و در خطاب به وزیر کار اظهار داشت که زنان شاغل از این بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌ها خسته شده‌اند.
یعقوبیان تأکید کرد که مقامات دولتی از این واقعیت بی‌خبر هستند که بیش از نیمی از زنان شاغل در کارگاه‌های کوچک از تمام مزایای مزدی، از جمله کمک‌هزینه غذا، مزایای مسکن، حقوق اضافه‌کاری و جبران کار در تعطیلات محروم هستند. بدون حمایت، این زنان درگیر مشکلات مالی شدیدی هستند و رنج بسیاری را متحمل می‌شوند.
تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که زنان در استخدام نیز با تبعیض مواجه هستند. آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ مشارکت اقتصادی زنان در بهار ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) تنها ۱۴.۳ درصد بوده است. علاوه بر این، بررسی نرخ بیکاری در گروه‌های سنی مختلف نشان می‌دهد که زنان بالای ۳۰ سال معمولاً نرخ بیکاری پایین‌تری نسبت به زنان جوان‌تر دارند.
دسترسی محدود به فرصت‌های شغلی؛ نخستین مانع زنان در بازار کار ایران
دسترسی محدود به فرصت‌های شغلی، اولین مانع جدی زنان برای ورود به بازار کار در ایران است. اکثر زنان در کشور ناچار هستند بین کار و خانواده یکی را انتخاب کنند، چون سیاست‌های محیط کار حمایت کمی از تعادل میان این دو فراهم می‌کند.
آیت الله سید علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران، در ۱ می ۲۰۱۳ (۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲) اظهار داشت:
“مهم‌ترین نقشی که یک زن می‌تواند ایفا کند—در هر سطحی از دانش، تحصیلات، تحقیق یا معنویت—نقش مادری و همسری اوست. این نقش از هر کار دیگری که ممکن است انجام دهد، مهم‌تر است. این نقشی است که هیچ‌کس جز یک زن نمی‌تواند انجام دهد.”
وضعیت نامطلوب کارگران مرد و هشدار درباره ایمنی محیط کار
شرایط برای کارگران مرد نیز چندان بهتر نیست. فشارهای اقتصادی باعث شده است که گروهی از بازرسان کار در تبریز، استان آذربایجان شرقی، نسبت به دستمزدهای پایین و شرایط سخت کار اعتراض کنند و از خروج کارگران ماهر از این حرفه ابراز نگرانی نمایند.
خبرگزاری دولتی ایلنا (ILNA) به نقل از این بازرسان گزارش داد که کمبود نیروی کار می‌تواند ایمنی محیط‌های کاری را به خطر بیندازد و منجر به افزایش حوادث شغلی شود.
ایلنا همچنین تأکید کرد که در سراسر کشور حدود ۸۳۰ بازرس کار وجود دارد، که بیش از ۳۰۰ نفر از آن‌ها در حال بررسی برای ترک این حرفه هستند.
