بر اساس گزارش سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران (IRICA)، کشور در پنج ماه نخست امسال ۶۸,۰۰۰ تن محصولات شیلاتی به ارزش ۱۳۸ میلیون دلار صادر کرده است که نشان‌دهنده افزایش ۳۲ درصدی نسبت به سال گذشته در همین دوره زمانی است.
همچنین، به طوری که قبلاً توسط مدیرکل دفتر بهبود کیفیت، فرآوری و بازار آبزیان وزارت جهاد کشاورزی ایران اعلام شده بود، ارزش صادرات شیلات ایران در سه ماه نخست امسال (۲۰ مارس تا ۲۰ ژوئن) در مقایسه با همان دوره زمانی در سال گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است.
عباس مختاری اعلام کرد که کشور در سه ماه نخست امسال ۷۳,۳۶۹ تن محصولات شیلاتی به ارزش ۱۲۱.۴ میلیون دلار صادر کرده است، در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۵۲,۲۸۲ تن به ارزش ۹۳.۱ میلیون دلار بوده است.
این مقام مسئول همچنین اعلام کرد که صادرات شیلات در سه‌ماهه اول نشان‌دهنده افزایش بیش از ۴۰ درصدی از نظر وزنی نسبت به سال گذشته است.
سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران (IRICA) اعلام کرده است که صادرات شیلات ایران در سال گذشته (پایان یافته در ۱۹ مارس) با افزایش سه درصدی به بیش از ۳۱۰ میلیون دلار رسیده است.
بر اساس اعلام این سازمان، وزن محصولات شیلاتی صادر شده در سال گذشته ۱۴۹,۰۰۰ تن بوده است که نشان‌دهنده افزایش ۱۲ درصدی نسبت به سال قبل است.
در طول سال گذشته، صادرات میگو نیز به ۹۸.۵ میلیون دلار رسید و ۳۲ درصد از کل ارزش صادرات محصولات شیلاتی ایران را به خود اختصاص داد.
روسیه، امارات متحده عربی و چین اصلی‌ترین مقاصد صادرات میگوی ایران در این دوره بودند که نشان‌دهنده کاهش ۲۶ درصدی از نظر ارزش نسبت به سال قبل است.
طبق این گزارش، صادرات شیلات کمتر از ۷۰ درصد از کل صادرات ایران را تشکیل می‌دهد و امارات متحده عربی، چین، روسیه و عراق بزرگ‌ترین بازارهای محصولات شیلاتی ایران هستند.
ایران در سال گذشته ۲۴,۰۰۰ تن محصولات شیلاتی به ارزش ۷۲ میلیون دلار وارد کرده است که نشان‌دهنده افزایش ۱۲۱ درصدی از نظر وزن و ۱۱۳ درصدی از نظر ارزش است.
رشد و توسعه صنعت آبزی‌پروری ایران به حدی رسیده است که این کشور به الگویی برای کشورهای منطقه و جهان تبدیل شده است.
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (FAO) معتقد است که ایران نقش مسئولانه و مهمی در صنعت شیلات و آبزی‌پروری منطقه ایفا می‌کند و به همین دلیل می‌توان آن را الگویی برای کشورهای منطقه در نظر گرفت.
اکنون بازارهای جهانی به هدف صادرات محصولات شیلاتی کشور تبدیل شده‌اند، به‌طوری که ارزش صادرات شیلات نیز در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل ۶۷ درصد افزایش یافته است.
علاوه بر نقش اجرایی IFO، نقش فعالیت‌های پژوهشی و مبتنی بر دانش در این زمینه بسیار حائز اهمیت است و ورود متخصصان جوان و کارشناسان دانش‌بنیان به بخش‌های مختلف صنعت شیلات باعث شده است که تحریم‌ها بی‌اثر شوند.
در اواسط ماه آوریل، قباد مکاری، رئیس امور میگو و آبزیان دریایی سازمان شیلات ایران، اعلام کرد که انتظار می‌رود تولید شیلات کشور در دو سال آینده به ۲۰۶,۰۰۰ تن برسد.
مکاری گفت:
“اگر در دو سال آینده تعداد استخرهای پرورشی را دو برابر کنیم، به بیش از ۲۰۶,۰۰۰ تن تولید شیلات خواهیم رسید که این یک رقم قابل توجه است.”
در اوایل ماه آوریل، یک توافقنامه همکاری بین ۱۲ شرکت و گروه‌های ذی‌نفع در حوزه پرورش ماهی به منظور ایجاد زنجیره ارزش برای پرورش ماهی در قفس در منطقه دریای خزر در شمال ایران امضا شد.
تعداد کل ۱۲ شرکت و گروه تأثیرگذار با سابقه طولانی در بخش‌های مختلف این صنعت، از جمله تولید تخم‌های ماهی، پرورش بچه‌ماهی به‌عنوان ورودی اولیه تولید، مدیریت بهداشتی، تغذیه‌ای و اجرایی مزارع پرورش ماهی در قفس، مزارع پرورش ماهی در خشکی، صادرات و تجارت محصولات، اتحادیه‌های صیادی و کارخانه‌های تولید خوراک، توافق کرده‌اند که زنجیره ارزش با ظرفیت تولید ۱,۵۰۰ تن ماهی را با استفاده از تمامی فناوری‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری کشور برای تسریع توسعه صنعت پرورش ماهی در قفس در آب‌های شمالی ایران ایجاد کنند.
مهم‌ترین پروژه‌های شناسایی‌شده برای ایجاد این زنجیره ارزش شامل تکمیل تجهیزات فناورانه مزرعه پرورش ماهی در قفس، از جمله تصویربرداری، نرم‌افزار مدیریت مزرعه و غیره، تکمیل تجهیزات و بهینه‌سازی مزارع واسطه‌ای، شامل سیستم‌های نانوحباب، اوزون و فیلتراسیون، و ایجاد خط تولید محصولات با ارزش افزوده از ضایعات ماهی برای تأمین مواد اولیه خوراک آبزیان است. همچنین پروژه تولید کنسانتره برای افزایش ایمنی ماهیان پرورشی با استفاده از گیاهان دارویی به‌منظور کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک، تکمیل و تجهیز واحد فرآوری شامل دستگاه IQF، پردازش خودکار و غیره نیز جزو این پروژه‌ها است.
طراحی و ساخت شناورهای پشتیبان برای مزارع پرورش ماهی در قفس، تکمیل تجهیزات سیستم نظارت برای واحدهای پرورش و مهد، اجرای پروژه انتخاب و تولید تخم‌های تریپلوئید ایرانی، ایجاد خط تولید تخصصی خوراک ماهی، و تأمین وسایل نقلیه تخصصی برای حمل و نقل ماهی از دیگر پروژه‌هایی هستند که توسط این شرکت‌ها اجرا خواهند شد.
در تحولی مرتبط در ماه مارس، یک دستگاه تولیدکننده نانوحباب توسط یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران تولید شد که باعث بهبود بهره‌وری در استخرهای پرورش ماهی می‌شود.
سعید مخبری، یکی از پژوهشگران شرکت دانش‌بنیان ایرانی، گفت:
“شرکت دانش‌بنیان ما مولدهای نانوحباب تولید کرده است. این مولدها می‌توانند اکسیژن و گازهای مختلفی مانند ازن را به صورت نانو حل کنند و برای ضدعفونی و تصفیه فاضلاب به کار می‌روند.”
وی افزود: “این محصول هم در آبزی‌پروری و هم در کشاورزی استفاده می‌شود. در آبزی‌پروری، این دستگاه جمعیت ماهیان آب خنک را ۲ تا ۳ برابر افزایش می‌دهد، در حالی که مصرف برق را تا ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.”
مخبری به حذف بوی نامطبوع ماهی و بهبود کیفیت ماهیان پرورشی از طریق سالم‌تر کردن استخرها به عنوان یکی دیگر از مزایای این دستگاه اشاره کرد و اضافه کرد: “این مولد نرخ تبدیل غذا به پروتئین را بهبود می‌بخشد، رشد باکتری‌ها را کنترل کرده و از بروز بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.”
وی افزود: “در صنعت آبزی‌پروری، دو مشکل تامین اکسیژن برای آب و میزان نیتروژن ناشی از غذای باقی‌مانده و ضایعات ماهی بروز می‌کند که باعث آلودگی آب می‌شود. این سیستم تا ۸۵ درصد کارآمد است، در حالی که سیستم‌های قبلی تا ۱۸ درصد کارایی داشتند.”
