بررسی پیام‌های شهروندان ایرانی در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که اجاره‌بها به یکی از نگرانی‌های اقتصادی مهم برای ایرانیان تبدیل شده است. تعداد قابل توجهی از پیام‌هایی که کاربران به طور روزانه در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، بر مسائل مربوط به اجاره، هزینه‌های بالا و تورم در این حوزه متمرکز هستند.
موضوع مشترک در این پیام‌ها عدم توانایی در پرداخت اجاره‌بهای خانه و افزایش ماهانه هزینه‌ها، به‌ویژه در پایتخت است.
بر اساس یک نظرسنجی، میانگین سهم اجاره‌بها در هزینه‌های خانوارهای تهرانی از ۵۰ درصد فراتر رفته است و ساکنان پایتخت به طور متوسط حدود ۱۵۰ میلیون ریال (تقریبا ۲۵۲ دلار) ماهانه برای اجاره‌بهای خانه هزینه می‌کنند.
بیش از ۵۰ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی درآمدها و حقوق ماهانه خود را کمتر از ۱۶۰ میلیون ریال (تقریبا ۲۶۹ دلار) اعلام کردند.
گزارشی در روزنامه اعتماد در تاریخ ۱۸ اسفند (۹ مارس) رابطه بین تورم اجاره و تورم کلی در ایران را بررسی می‌کند و خاطرنشان می‌کند که به جز برخی ماه‌های ابتدایی سال، در شش ماه دوم، تورم اجاره‌بها از تورم ماهانه کلی پیشی گرفته است.
بر اساس این گزارش، مقایسه تورم اجاره‌بها در امسال با سال ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که مستاجران در سال ۲۰۲۳ با سال دشوارتری روبرو بوده‌اند. در اواخر شهریور ۱۴۰۲ (سپتامبر ۲۰۲۳)، روزنامه دنیای اقتصاد، نشریه‌ای وابسته به دولت، افزایش سالانه رکوردشکن در اجاره‌بهای سراسر کشور طی نیمه اول سال را گزارش داد که به ۳۸.۵ درصد رسیده بود.
در این گزارش آمده است که رشد اجاره‌بها در شش ماه اخیر از سال ۱۳۹۰ بی‌سابقه بوده است. کاربری در شبکه‌های اجتماعی با اشاره به روزهای پیش از عید نوروز نوشت:
“مردم زیر فشار این افزایش‌های سرسام‌آور قیمت‌ها گرفتار شده‌اند… به جز اجاره‌بهای خانه و قبوض، برای پر کردن شکم خود دست و پنجه نرم می‌کنند و این که تعطیلات باشد یا نه دیگر برای آنها بی‌اهمیت شده است.”
یک شهروند دیگر درباره وضعیت موجود چنین اظهار نظر کرد: “شب‌های نزدیک به عید نوروز برای برخی، یادآور بدهی‌های پرداخت نشده، چک‌های برگشتی، خواسته‌های برآورده نشده، هزینه‌های پزشکی، حساب‌های بانکی خالی، اجاره‌بهای خانه، شهریه فرزندان و ماشین خراب است.”
روزنامه اعتماد، با استناد به اظهارات عباس اکبرپور، کارشناس بازار مسکن، در تاریخ ۱۸ اسفند (۹ مارس) گزارش داد که اگر نرخ تورم اعلام شده حدود ۴۰ درصد باشد، نرخ اجاره‌بها از این رقم فراتر می‌رود، که دلیل اصلی آن افزایش نرخ ارز در بازار است.
اکبرپور اشاره کرد که در یک مورد به تنهایی، نرخ تبادل یورو به ریال ۲۵ درصد رشد را در دو هفته گذشته تجربه کرده است که تاثیر قابل توجهی بر تمام موارد، از جمله اجاره‌بها، داشته است.
این کارشناس بازار املاک، افزود: “اگر افزایش نرخ اجاره‌بها بیشتر از تورم باشد، موجران در این اقتصاد رنجور چندان از این نرخ‌ها سود نخواهند برد، اما این که آیا مستاجران با این نرخ‌ها برای تمدید اجاره موافقت می‌کنند امری حیاتی است.”
در مرداد ۱۴۰۲، خبرگزاری آنلاین فراز گزارشی منتشر کرد که نشان می‌دهد بسیاری از خانواده‌ها به دلیل عدم توانایی در پرداخت اجاره خانه، از تهران مهاجرت کرده و وسایل خانه خود را در کانتینرهای اجاره‌ای ذخیره کرده‌اند.
در ۱۹ مهر ۱۴۰۲ (۱۱ اکتبر ۲۰۲۳)، خبرگزاری دولتی ایلنا گزارشی درباره درآمد و هزینه‌های کارگران منتشر کرد که اعلام می‌کند به طور متوسط، حدود ۵۵ درصد از حقوق کارگران در استان‌ها صرف اجاره خانه می‌شود.
بر اساس داده‌های گزارش، در پایتخت، کل حقوق کارگران صرف اجاره می‌شود.
یک کاربر رسانه‌های اجتماعی در X، با اشاره به نگرانی گسترده در مورد اجاره خانه، نوشت:
“تا حدود سن ۲۰ سالگی، هیچ شناختی از اجاره خانه یا قیمت‌های لوازم و هزینه‌های ضروری خانه نداشتیم. من در اتوبوسی با دانش‌آموزان سفر کردم و دیدم که کودکان ۱۰ و ۱۲ ساله امروزی، کاملاً از قیمت‌های خانه در منطقه خود آگاه هستند و می‌دانند که اجاره بالا برای آنها دردسر می‌آورد.”
علی‌رغم انکار تورم و افزایش قیمت‌ها توسط مقامات ایرانی، برخی گزارش‌های رسمی نشان‌دهنده تفاوت قابل توجهی بین درآمدها و هزینه‌های عمومی شهروندان است.
بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، در ۱۶ مهر ۱۴۰۲ (۸ اکتبر ۲۰۲۳) اعلام کرد که قیمت‌های مسکن و اجاره‌بها از سال ۱۳۹۷ تاکنون ده برابر افزایش یافته است.
بر اساس این گزارش، اگر پنج سال پیش، اجاره یک آپارتمان کوچک حدود ۱۰ میلیون ریال بود، امروز یک خانواده برای اجاره همان خانه، که احتمالاً قدیمی‌تر هم شده، باید دست‌کم ۱۰۰ میلیون ریال در ماه بپردازد.
نظر شما در مورد افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها به ویژه هزینه اجاره‌بها در شهرهای بزرگ، به ویژه تهران، چیست؟ شما می‌توانید نظرات خود را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
