خبر درخواست ایران برای واردات گاز از روسیه، با وجود این که ایران دومین دارنده بزرگ ذخایر گازی جهان است، واکنش‌های گسترده‌ای را برانگیخته است.
برخی از کارشناسان معتقدند که توافقات امضاشده با روسیه در سال‌های اخیر مزایای قابل توجهی برای ایران نداشته است. واردات گاز از روسیه ممکن است تلاش‌های ایران در زمینه اکتشاف و استخراج گاز را مختل کند.
برخی تحلیل‌گران بر این باورند که واردات گاز از روسیه می‌تواند فرصتی برای جبران کمبودها در ماه‌های سردتر سال باشد.
از سوی دیگر، این اقدام می‌تواند ایران را به یک مرکز ترانزیت گاز در منطقه تبدیل کند.
بهمن خدایاری، کارشناس انرژی، اظهار داشت که واردات گاز از روسیه در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
وی افزود که با وجود این که ایران یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی در جهان است، واردات گاز از روسیه عجیب به نظر می‌رسد.
بهمن خدایاری به مشکلات زیرساختی، تحریم‌های بین‌المللی و کاهش سرمایه‌گذاری در بخش انرژی اشاره کرد و گفت این مسائل مانع از آن شده‌اند که ایران بتواند به طور کامل از ظرفیت تولید و توزیع گاز خود استفاده کند.
در فصل زمستان، ایران به دلیل تقاضای بالا، شبکه توزیع گاز فرسوده و کاهش کارایی تولید، با کمبود گاز برای مصرف داخلی مواجه می‌شود.
روسیه به ایران نه تنها به عنوان یک مصرف‌کننده، بلکه به عنوان یک مسیر احتمالی برای صادرات گاز به دیگر کشورها نگاه می‌کند.
با وجود تحریم‌های غرب و جنگ در اوکراین، روسیه به دنبال مسیرهای جدید صادراتی است و ایران می‌تواند به عنوان یک کریدور استراتژیک عمل کند.
خدایاری در ادامه اعلام کرد که واردات گاز از روسیه می‌تواند به ایران کمک کند تا در فصل‌های اوج مصرف مانند زمستان از گاز وارداتی استفاده کرده و از قطعی‌های احتمالی جلوگیری کند.
این همکاری به ایران اجازه می‌دهد بخشی از گاز داخلی خود را به دیگر کشورها صادر کرده و درآمدی برای دولت ایجاد کند.
به گفته بهمن خدایاری، تبدیل شدن به یک مرکز منطقه‌ای گاز به ایران کمک می‌کند تا به‌ویژه با عمل کردن به عنوان مسیر ترانزیت گاز روسیه به کشورهای همسایه، قدرت چانه‌زنی خود را در منطقه تقویت کند.
در روابط اخیر ایران و روسیه، مزایای این همکاری بیشتر به نفع روسیه بوده است. روسیه از طریق ایران به بازارهای جدید دسترسی پیدا می‌کند، در حالی که ایران با تبدیل شدن به یک هاب گازی منطقه‌ای نه تنها نیازهای داخلی خود را برآورده می‌کند بلکه موقعیت ژئوپلیتیکی خود را نیز تقویت می‌کند. با این حال، موفقیت این همکاری به مدیریت چالش‌های سیاسی و اقتصادی بستگی دارد.
محمدصادق جوکار، رئیس مؤسسه مطالعات انرژی، اعلام کرد که واردات گاز از طریق خط لوله‌ای که از آذربایجان عبور می‌کند، انجام خواهد شد.
مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس انرژی، گفت که ایران با عدم تعادل مواجه است، به‌طوری‌که در زمستان میزان مصرف از تولید پیشی می‌گیرد.
وی افزود که اگر ایران نتواند تولید خود را به سطح قابل قبولی افزایش دهد، واردات گاز از روسیه اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
بهروزی‌فر خاطرنشان کرد که با وجود ذخایر عظیم گازی ایران، به دلیل مشکلات زیرساختی و ناتوانی در جذب سرمایه‌گذاری، مجبور به واردات گاز از روسیه شده است.
حسن مرادی، کارشناس انرژی، نیز معتقد است که داشتن ذخایر گازی به این معنی نیست که ایران باید از تجارت با دیگر کشورها خودداری کند.
با این حال، فراتر از همه این دلایل، موضوعی که ایران را، علی‌رغم داشتن دومین ذخایر گاز جهان، مجبور به واردات از روسیه کرده است، نه اقتصادی یا ناشی از کمبود، بلکه یک مسئله سیاسی است.
